Αν θα σβήσει η ιστορία, η θρησκεία, τότε θα σβήσει και το παραδοσιακό τραγούδι

Το αηδόνι της Θράκης, η φωνή της παραδοσιακής μουσικής, ήταν το πρόσωπο της βραδιάς στη μεγάλη μουσικοχορευτική εκδήλωση – αφιέρωμα, που διοργάνωσε ο πολιτιστικός χορευτικός σύλλογος Θρακών Κομοτηνής χθες το βράδυ στην πόλη μας. Ο Χρόνης Αηδονίδης γιόρτασε τα 50 χρόνια παρουσίας του στην ελληνική παραδοσιακή μουσική σκηνή μαζί με τους λάτρεις του είδους, που τον χειροκρότησαν θερμά. Μαζί του η ορχήστρα του Αρχείου Μουσικολαογραφικής Παράδοσης «Χρόνης Αηδονίδης», που συνεχίζει στα βήματά του αναδεικνύοντας ήχους της Ελλάδας. Λίγες ώρες πριν τη συναυλία του στην Κομοτηνή ο Χρόνης Αηδονίδης εξομολογήθηκε στο «Χ», πως με τα τραγούδια του γνώρισε η Ελλάδα τη Θράκη μετά το ’50, τους ανοιχτούς ανθρώπους με ανοιχτές αγκάλες που βρήκε στην Αθήνα και οι οποίοι τον ώθησαν να ασχοληθεί με την παράδοση, καθώς και την εξέλιξη του παραδοσιακού τραγουδιού.
Κλείνεται ένα κύκλο με πολλές δεκαετίες καριέρας
-Αισθάνομαι τον εαυτό μου πολύ τυχερό που δραστηριοποιήθηκα σε αυτή την περίοδο, από το ’50 έως σήμερα και μπόρεσα να λάβω μέρος σε μεγάλες διοργανώσεις, να έχω τέτοιες γνωριμίες και τέτοιες τιμές. Είναι πολύ λίγοι αυτοί που τις έχουν γευτεί έως τώρα, αλλά εγώ είμαι ο τυχερός. Συνήθως κάποιοι άνθρωποι αναγνωρίζονται για την προσφορά τους μετά θάνατον, εγώ είχα την τύχη να τα ζήσω όλα ζωντανός. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, γι’ όλα όσα έτυχαν σ’ εμένα. Φυσικά κάποιοι βοήθησαν. Θα ήμουν αχάριστος αν θα έλεγα ότι έκανα κάτι τελείως μόνος μου, όχι, δεν τα έκανα μόνος μου, πολλοί βοήθησαν γι’ αυτές τις εμφανίσεις, τις αναγνωρίσεις, τις τιμές.
Και πάνω από όλα ο τόπος που ζήσατε; Οι συνθήκες που ζήσατε;
-Βέβαια, προπάντων. Όπως ξέρεις ήταν ξεχασμένος ο τόπος αυτός, όταν κάναμε τις πρώτες εκπομπές το 1952-53 πολλοί ρωτούσαν «προς τα πού είναι αυτή η Θράκη, τι κόσμος είναι εκεί; Τι γλώσσα μιλούν εκεί;». Ούτε ήξεραν οι άνθρωποι που βρίσκεται η Θράκη και τι γλώσσα μιλάμε, αν είμαστε Πομάκοι, Βούλγαροι, Τούρκοι, Έλληνες. Με τα τραγούδια μας, μας γνώρισε η Ελλάδα την εποχή εκείνη.
Πως σας αποδέχτηκαν όταν πήγατε στην Αθήνα;
-Με ανοιχτές αγκάλες, γιατί μετά τον εμφύλιο και τις κατοχές που ζήσαμε, ο κόσμος βιαζόταν, ειδικά οι άνθρωποι των πόλεων, βιαζόταν να αναδειχτούν και αυτοί σαν Ευρωπαίοι, σαν πολιτισμένοι, είχαν την κακή νοοτροπία να αποβάλλουν το κάθε τι χωριάτικο. Βρήκα ανθρώπους με ανοιχτές αγκάλες, οι οποίοι κυριολεκτικά με έσπρωξαν, με ώθησαν να ασχοληθώ με την παράδοση.
Ο Νίκος Καζαντζάκης λέει ότι όπου και αν ταξιδέψεις στον κόσμο, δεν μπορείς να ξεφύγεις από την αυλή του σπιτιού που ξεκίνησες. Ισχύει για τον Χρόνη Αηδονίδη αυτό;
-Βέβαια, ισχύει. Εγώ πάντα με συγκίνηση και αγάπη θυμάμαι το χωριό μου, εκεί που γεννήθηκα, την Καρωτή Έβρου, εκεί που πέρασα τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, δεν έχω ξεκόψει ποτέ, τουλάχιστον 4-5 φορές τον χρόνο πηγαίνω. Δυστυχώς στα χωριά δεν έχουν μείνει άνθρωποι νέοι, οι νέοι έχουν πάει ή στις μεγαλουπόλεις ή στο εξωτερικό, στα χωριά έχουν μείνει κάποια γεροντάκια. Επιστρέφουν βέβαια για δύο μήνες και ζωντανεύουν τα χωριά, αυτά τα χωριά όπως ήταν εκείνη την εποχή αποκλείεται να βρεθούν, γιατί τότε όλοι μαζί χαίρονταν και όλοι μαζί λυπόντουσαν. Τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα βέβαια. Ακόμα και εμείς που φύγαμε νέοι και πήγαμε στις μεγαλουπόλεις ή στο εξωτερικό, έχουμε πάρει αυτό το μικρόβιο των μεγαλουπόλεων.
Το παραδοσιακό τραγούδι θα ζήσει;
-Το παραδοσιακό τραγούδι δεν θα πεθάνει ποτέ, διότι είναι συνδεδεμένο και συνυφασμένο με την ιστορία, την θρησκεία και τα έθιμα μας, με την παράδοση μας. Επομένως αν θα σβήσει η ιστορία μας, η θρησκεία μας, τότε θα σβήσει και το τραγούδι. Πάρα πολλά τραγούδια αναφέρονται στην θρησκεία μας, τραγούδια για τα Χριστούγεννα, για το Πάσχα, για την Παναγία, για τους Αγίους, τραγούδια που αναφέρονται σε ιστορικά γεγονότα, όπως η άλωση της Πόλης ή τραγούδια του ’21 και πιο μπροστά από άλλους αγώνες της Ελλάδος.
Αυτά τα τραγούδια μιλούν για την ιστορία μας επομένως είτε γραμμένη σε βιβλία είναι, είτε γραμμένη σε δίσκους και σε κασέτες, είναι  το ίδιο πράγμα, δεν θα σβηστούν αυτά.