4η Νομική: Μια ιδέα θνησιγενής ή μια απόφαση θανατηφόρα;

Προτού αναφερθεί το οτιδήποτε στην άποψη αυτή που διατυπώνεται, ας μου επιτραπεί να ξεκινήσω με το ότι η παρούσα τοποθέτηση δεν είναι μια επανάληψη των επιχειρημάτων που έχουν διατυπωθεί ήδη από εκλεκτούς συναδέλφους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχετικά με το κατά της ίδρυσης μιας 4ης Νομικής Σχολής, αλλά μια επέκταση εκείνων που από την άλλη πλευρά θα μπορούσαν να εκφρασθούν συμπληρωματικά ως ανταπαντήσεις  για το κατά της ίδρυσης της νέας Νομικής στην Πάτρα σε όσους τυχαίνει να βρήκαν μια φαινομενικά ορθή απάντηση σε κάθε ζήτημα που τους επισημάνθηκε. 
Πρώτον, ως προς το οικονομικό σκέλος, ήτοι στο επιχείρημα ότι το Πανεπιστήμιο Πατρών θα καλύψει εκείνο τα έξοδα της ίδρυσης της νέας Νομικής η απάντηση είναι η ακόλουθη, όπως δόθηκε και από την Κοσμήτορα της Νομικής Αθηνών (με σύμφωνη και την Κοσμήτορα της Νομικής του ΑΠΘ): εάν το Πανεπιστήμιο Πατρών ενδιαφέρεται τόσο πολύ για την προαγωγή της επιστήμης, και δη των νέων νομικών ώστε να είναι καταρτισμένοι και να μαθαίνουν νέα δίκαια και με νέες τεχνολογίες, τότε ας επενδύσουν υπέρ της επιστήμης τα κονδύλια αυτά στις μεθόδους διδασκαλίας των άλλων τριών σχολών. Οι τρεις νομικές έχουν ανάγκη από οικονομική ενίσχυση και φυσικά κάθε οικονομική βοήθεια θα ήταν θεμιτή για να καλυφθεί η υποστελέχωση του προσωπικού, οι ανάγκες της βιβλιοθήκης – από τα φωτοτυπικά μηχανήματα που για μήνες βρίσκονταν εκτός λειτουργίας έως και τα μη επικαιροποιημένα τεύχη σε νομικά περιοδικά και συγγράμματα –, καθώς και άλλες λειτουργικές δαπάνες (ιδιαίτερα της Νομικής της Κομοτηνής), οι οποίες θα χρειάζονταν σελίδες για να απαριθμηθούν. 

Δεύτερον, έχει αναφερθεί ο κύριος Υπουργός σε ανάγκη «αποσυμφόρησης» των τριών Νομικών σχολών. Κάτι τέτοιο κάθε άλλο παρά ορθό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, τη στιγμή που υφίσταται μια καλή κατανομή των εισακτέων στις ήδη υπάρχουσες σχολές. Αλλά ακόμα και να συνέβαινε μια ανακατανομή των εισακτέων στη νέα Νομική, τότε θα δημιουργούνταν πρόβλημα στις σχολές της Πάτρας. Από αναφορές φοιτητών, το κέντρο της Πάτρας είναι γεμάτο φοιτητές, ενώ επίσης από καθηγητή στην Πάτρα αυτό που καταγγέλλεται είναι η μικρή χωρητικότητα των αιθουσών διδασκαλίας σε συνδυασμό με την αύξηση του αριθμού των εισακτέων φοιτητών, τη μείωση του διδακτικού προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης ή αποχώρησης, την υποχρηματοδότηση που προκαλεί προβλήματα στη συντήρηση του εκπαιδευτικού εξοπλισμού, καθώς και του κτιρίου του Τμήματος, καθώς και τη διατήρηση του συνόλου των ασκήσεων υπαίθρου για το σύνολο των εκεί φοιτητών. Για τα προβλήματα τούτα βέβαια δεν έχει ακουσθεί (ακόμα;) επίσημα η άποψη κάποιου από τους Φοιτητικούς Συλλόγους από τα τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών (!). Προς τι η σιγήν ιχθύος όμως; Αφού δεν υπάρχει τοποθέτηση στην αναγγελία της Πρυτάνεώς τους, να υποτεθεί ότι κι εκείνοι σιωπούντες δοκούσι συναινείν στο κατά της νέας Νομικής; Βεβαίως, τόσο για τους φοιτητές, πολλώ δε μάλλον για τους καθηγητές της Πάτρας δεν θα ήταν εύκολο να τοποθετηθούν δημόσια σχετικά, ωστόσο ελπίζουμε να αναμένεται τουλάχιστον η τοποθέτηση από του Φοιτητικούς Συλλόγους.

Τρίτον, ακόμα και αν προσπελασθούν οι σκόπελοι των οικονομικών κινδύνων, και κυριότερα, το ανθρώπινο δυναμικό που πλαισιώνει τη Νομική της Κομοτηνής, μπορεί να βρεθεί στη νότια Νομική Πατρών (;). Κάτι τέτοιο θα κάνει την ακριτική Σχολή να απωλέσει σημαντικούς ερευνητές και καθηγητές, φοιτητές και νέους νομικούς. Οι θρήνοι όμως δεν θα επέστρεφαν πίσω αυτό το μεγάλο κομμάτι της Ιστορίας της Νομικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης. Γι’ αυτό και προσάπτεται ο χαρακτηρισμός της «θανατηφόρας 4ης  Νομικής». 

Τέταρτον, για όσες «λαμπρές» σκέψεις περί Δικαίου του Διαστήματος ότι θα διδάσκεται στη νέα Νομική ας σημειωθούν τα ακόλουθα. Οι «ρομαντικοί» (όπως θα θέλαμε να πιστέψουμε) μιας τέτοιας ελπίδας αναφορικά με το Δίκαιο του Διαστήματος προτού εξετάσουν τα στοιχεία του τελευταίου, ας προσγειωθούν επί της Ελλάδας του 2018. Εκτός αν ψάχνουν να βρουν το δίκιο τους σε άλλους πλανήτες, μιας και ακόμα και δέκα να ήταν οι Νομικές που θα επιχειρηματολογούσαν για την υποβάθμισή τους με την ίδρυση μιας 11ης, αν αυτοί οι «φιλεπιστήμονες» που κατέχουν το καρπούζι και το μαχαίρι επιθυμούν να το κόψουν στο φεγγάρι, τότε η επιστήμη το βέβαιο είναι ότι θα χάνεται στο αστρικό πλην άπειρο. Το δυστύχημα με την όλη ιστορία είναι ο ωφελιμισμός από την επικείμενη ψήφο 17χρονων νέων – υποψήφιων σε Πανελλήνιες - και των γονέων αυτών που επιθυμούν να «καμαρώσουν» το παιδί τους στην - πιο κοντινή σε απόσταση από την ακριτική Κομοτηνή -  Πάτρα σε μια Νομική, οι οποίοι αριθμητικά ξεπερνούν σίγουρα το δυναμικό καθηγητών και φοιτητών στις Νομικές. Ένας ωφελιμισμός που αποδεικνύει ότι ουκ ολίγοι εισίν οι καιροσκόποι που εξαγοράζουν ψήφο με δώρα. Έτσι, η ψήφος αυτή παύει να είναι πολιτική και είναι οικονομική, καταναλωτική, σαν αντάλλαγμα για ένα καλό που περιμένουν να έρθει. 

Κλείνοντας, θα ήθελα να σημειωθεί πως ίσως οι παραπάνω θέσεις να αντικατοπτρίζουν μια υπερβολή στον τρόπο που εκφράσθηκαν, η οποία ας μου επιτραπεί ως αντιστάθμισμα της φόρτισης που θα μπορούσε να δημιουργήσει μια δήλωση ενός Υπουργού που δεν σεβάστηκε την αξιοπρέπεια όσων παλεύουν για τη διατήρηση της Σχολής τους περί «μείωσης της αγοράς στα ψητοπωλεία της Κομοτηνής». Το ελάχιστο που μπορεί να κάνει κανείς είναι να σταθμίσει τις συνέπειες μακροπρόθεσμα μιας νέας Νομικής. Όσοι βρεθήκαμε στους δρόμους το Σάββατο 08.12.2018 στην παράσταση διαμαρτυρίας στην πλατεία Ειρήνης και την πορεία, και όσοι θα ήθελαν να είναι, κάποια στιγμή θα τελειώσουμε με τη Νομική. Ωστόσο, το θέμα είναι τι θα γίνει μετά από εμάς. Και η απάντηση που πρέπει να δοθεί είναι πως η ιδέα της 4ης Νομικής δεν θα αφήσουμε να είναι «θανατηφόρα», αλλά εν τέλει «θνησιγενής».

Υ.Γ.: Πριν δυο περίπου χρόνια έφυγε από τη ζωή η καθηγήτρια Αγγελική Σαρέλη, η οποία σε τέτοιες κινητοποιήσεις ήταν πάντα κοντά στους φοιτητές και το Πανεπιστήμιο. Καίτοι δεν είχα την ευτυχία να τη γνωρίσω, πιστεύω πως θα ήταν μαζί μας τέτοιες ώρες στην πρώτη γραμμή. Σε εκείνη ας αφιερωθούν οι παραπάνω λίγες γραμμές και στην αγαπημένη Νομική της Κομοτηνής. Προτού αναρωτηθούμε τι έκανε η Νομική για εμάς, ας σκεφτούμε τι κάναμε εμείς για αυτήν.