Δημήτρης Αναστασίου : Η εποχή των εικόνων

ΑΡΘΡΑ

Μοιραστείτε το

«Γιατί να ζωγραφίζει κάποιος σήμερα;» ένας ζωγράφος σήμερα πρέπει, ανεξάρτητα από την επιλογή του ζωγραφικού του ιδιώματος και των επί μέρους θεμάτων των έργων του, να απαντήσει και σε αυτό το ερώτημα ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΘΕΟΦΙΛΗΣ

Ζωγραφίζω αναπαραστατικά. Πάντοτε έτσι ζωγράφιζα, έτσι μονάχα καταλαβαίνω και έτσι μονάχα μπορώ. Σιγά-σιγά όμως, συνειδητοποίησα ότι το να ζωγραφίζει κανείς σήμερα αναπαραστατικά, εκτός από προσωπική ανάγκη που αφορά μονάχα τον ίδιο, οφείλει ως πρόταση να είναι μια συνειδητή επιλογή αφού, μετά τα εικονοκλαστικά κινήματα του 20ου κυρίως αιώνα, η επιλογή του αναπαραστατικού ιδιώματος καθόλου αυτονόητη δεν είναι. Ζούμε σε μια εποχή στην οποία σε μία μόνο ημέρα παράγονται τόσες εικόνες όσες κάποτε παράγονταν σε χρόνια και στην οποία τα μέσα για τη δημιουργία εικόνων είναι πολλά, αποτελεσματικά και προσβάσιμα.

Προκύπτει, λοιπόν, πιεστικά το ερώτημα «γιατί να ζωγραφίζει κάποιος σήμερα αναπαραστατικά;», αλλά και ακόμη γενικότερα «γιατί να ζωγραφίζει κάποιος σήμερα;». Ένας ζωγράφος σήμερα πρέπει, ανεξάρτητα από την επιλογή του ζωγραφικού του ιδιώματος και των επί μέρους θεμάτων των έργων του, να απαντήσει και σε αυτό το ερώτημα. Και απαντάει βεβαίως, εκών άκων, όχι (μονάχα) με τον θεωρητικό του λόγο αλλά (κυρίως) με την ίδια του την καλλιτεχνική πρακτική. Το αν η απάντηση είναι πειστική και ουσιαστική κρίνεται, φυσικά, κατά περίπτωση. Μου φαίνεται λογικό σήμερα πλέον ( και δεν είναι απόρροια μονάχα των νέο-οντολογικών προσεγγίσεων ορισμένων φιλοσόφων της τέχνης), τουλάχιστον σε κάποιον βαθμό το θέμα της τέχνης να είναι η ίδια η τέχνη ή τα ερωτήματα «τι είναι τέχνη», «πότε είναι τέχνη», «γιατί είναι τέχνη» κτλ. Αυτά τα ερωτήματα –θεμελιώδη ως οντολογικά- είναι, κατά κάποιον τρόπο, η βάση πάνω στην οποία στήνονται και οι δικές μου εικόνες, η αφετηρία από την οποία εκκινώ για να πορευτώ προς λίγο ή πολύ διαφορετικές κατευθύνσεις.

Με αυτήν την λογική έστησα το 2009 την πρώτη μου ατομική έκθεση με τίτλο «Πίνακες που αναπαριστούν πίνακες», μια σειρά ψευδαισθητικών τελάρων (trompe l’ oeil). Η κεντρική ιδέα ήταν το παιχνίδι με την λέξη πίνακας, λέξη που χρησιμοποιούμε για να χαρακτηρίσουμε τόσο ένα καλλιτεχνικό έργο (πίνακας ζωγραφικής), όσο και μια σειρά από χρηστικά αντικείμενα (πίνακας του ηλεκτρικού, πίνακας ανακοινώσεων, μαυροπίνακας κτλ). Προσπάθησα να χρησιμοποιήσω την σύγχυση που προκαλεί η ψευδαίσθηση ως όχημα για να προσεγγίσω εκ νέου το ορισμικό «πρόβλημα» της οντολογίας του έργου τέχνης.

Με βασική την ίδια διερώτηση, παρουσιάζω στην δεύτερη ατομική μου με τίτλο «Εξιστορημένες Εικόνες» μια ενότητα δέκα αυτοβιογραφικών ελαιογραφιών στην οποία πραγματεύομαι αυτήν τη φορά κάτι πιο συγκεκριμένο: τους όρους μιας αναπαραστατικής, αφηγηματικής-συμβολικής ζωγραφικής. Αναλογιζόμενος ότι σε προ-τεχνολογικές εποχές η ζωγραφική ήταν, εκτός των άλλων, ο τρόπος να ειπωθεί μια ιστορία με εικόνες -κάτι σαν ακίνητο σινεμά ή Ακινηματογράφος-, προσπαθώ να διαπιστώσω αν και με ποιον τρόπο μπορεί και σήμερα να λειτουργήσει η ζωγραφική αφηγηματικά, προτείνοντας έναν διαφορετικό τρόπο πρόσληψης μιας ιστορίας η οποία να μην λειτουργεί με φιλολογικούς ή κινηματογραφικούς, αλλά με εικαστικούς όρους. Βεβαίως, το ζήτημα δεν είναι τόσο τεχνικό όσο πιθανώς ακούγεται, δεν φτιάχνω εικόνες για να δω πώς λειτουργούν, αλλά αφού τις φτιάχνω, οφείλω να δω πώς λειτουργούν.

Ο ίδιος ο τίτλος της έκθεσης δηλώνει την (προγραμματική τουλάχιστον) πρωτοκαθεδρία της εικόνας, αφού αποτελεί αντιστροφή του όρου «εικονογραφημένες ιστορίες».

Παράλληλα, δουλεύω μια ενότητα σχεδίων με τίτλο «Συσχετισμοί», τα οποία είναι πρωτίστως συσχετισμοί εικόνων, αλλά με εντονότερη την εννοιολογική σχέση των εικονιζόμενων αντικειμένων ή των φράσεων που τα συνοδεύουν. Εδώ με ενδιαφέρουν περισσότερο η αναπάντεχη αλλά υπαρκτή σχέση επιφανειακώς άσχετων μεταξύ τους αντικειμένων και οι συνειρμοί που αυτή η σχέση μπορεί να προκαλέσει στον θεατή.

Συνοψίζοντας, νομίζω πως μπορώ να πω ότι το έργο μου προκύπτει από την περισσότερο ή λιγότερο ανεξήγητη ανάγκη μου να ζωγραφίζω και από το ενδιαφέρον μου να διερευνήσω την ζωγραφισμένη εικόνα στην οπτική, συμβολική, αφηγηματική και εννοιολογική της λειτουργία, προκειμένου να κατανοήσω τελικά το πώς και το γιατί της καλλιτεχνικής πρακτικής.

Βιογραφικό:

Ο Δημήτρης Αναστασίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1979. Φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, στο Β' Εργαστήριο του Χρόνη Μπότσογλου. Αποφοίτησε με άριστα το 2006.

Άλλα εργαστήρια:

• Χαρακτική, εργαστήριο Γ. Μήλιου

? Φωτογραφία, εργαστήριο Β' Μπαμπούση

? Πολυμέσα, εργαστήριο Γ. Σαντοριναίου

Ιανουάριος - Μάρτιος 2002: πρόγραμμα Erasmus, Academy of Fine Arts Prague, Czech Republic

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

▶2012: «Εξιστορημένες Εικόνες», Αίθουσα Τέχνης Καπλανών 5

▶2009: «Πίνακες που αναπαριστούν πίνακες», Αίθουσα Τέχνης Καπλανών 5

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

▶2011: «Κοινός Παρονομαστής: Ο δάσκαλος Χρόνης Μπότσογλου, Αίθουσα Τέχνης Καπλανών 5

▶2011: «Μικρά έργα», Αίθουσα Τέχνης Καπλανών 5

▶2011: Art Athina 2011, συμμετοχή με την Αίθουσα Τέχνης Καπλανών 5