Γνωρίζοντας τον αυτισμό: Η έγκαιρη παρέμβαση

Ο αυτισμός είναι ο κύριος εκπρόσωπος των διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών. Υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που βιώνουν τον αυτισμό στον οικογενειακό ή/και κοινωνικό τους πλαίσιο. Με αφορμή τον μήνα ευαισθητοποίησης για τον αυτισμό, μπορούμε όλοι μας να γνωρίσουμε από κοντά τη συγκεκριμένη διαταραχή αλλά και ταυτόχρονα με την ενσυναίσθηση μας να σκεφτούμε το παιδί/έφηβο/ενήλικο με αυτισμό και τις οικογένειες τους.

Ο αυτισμός ορίζεται ως μια αναπτυξιακή διαταραχή που διαρκεί μία ολόκληρη ζωή και είναι συνήθως παρούσα από τη γέννηση του παιδιού. Μπορεί να διαγνωστεί σε σχετικά μικρή ηλικία από τριών ετών ή ακόμα και νωρίτερα από τους 18 μήνες. Η συγκεκριμένη διαταραχή παρουσιάζεται με διάφορα συμπτώματα, κυρίως στα αγόρια τρείς έως τέσσερις φορές περισσότερο, σε σχέση µε τα κορίτσια.

Από τη στιγμή που η διάγνωση γίνεται σε μικρή ηλικία, είναι δυνατή η οργάνωση μιας έγκαιρης παρέμβασης που αυξάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ευκαιρίες για την αξιοποίηση του δυναμικού των παιδιών, την αποφυγή συνοδών διαταραχών μάθησης ή συμπεριφοράς, και την απόκτηση στρατηγικών αντιμετώπισης των προβλημάτων τους. Η οικογένεια από την αρχή αποτελεί ένα σταθερό σημείο αναφοράς και συνεργασίας για το ολιστικό πρόγραμμα που απαιτεί ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του θεραπευτικού πλάνου. Η συνεχόμενη και πρόωρη παρέμβαση στο κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο και µε τους κατάλληλους ειδικούς, έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά, να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στον προφορικό λόγο, στην αναπτυξιακή τους πρόοδο, στις γνωστικές ικανότητες και στη διαχείριση συμπεριφοράς (Γκονέλα, 2006).

Βασικό στοιχείο της έγκαιρης παρέμβασης αποτελεί και η ύπαρξη υποστήριξης προς την οικογένεια. Η αυτιστική συμπεριφορά µπορεί να αποδιοργανώσει τη σύνθεση και τα δυναμικά της  οικογένειας. Οι γονείς ζώντας τον αυτισμό περνούν από διάφορα στάδια που μπορεί να φτάσουν ακόμα στην ενοχικότητα και την απελπισία. Σε αυτές τις δύσκολες και επώδυνες φάσεις, μπορεί και να απομονωθούν από την κοινωνία για διάφορους λόγους. Με την έγκαιρη παρέμβαση και τη σωστή οικογενειακή υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένης και της συμβουλευτικής γονέων, μπορεί να μειωθεί το άγχος των γονέων. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως, όσο πιο γρήγορα γίνεται η αποδοχή της «διαφορετικότητας» του παιδιού από την οικογένεια και το περιβάλλον του, τόσο πιο σύντομα ξεκινά η καταλληλότερη θεραπευτική αντιμετώπιση για το παιδί.

Ολοκληρώνοντας, αξίζει να σημειωθεί ότι η έγκαιρη παρέμβαση δίνει τη δυνατότητα στους γονείς, με τη συμμετοχή τους σε όλη τη διαδικασία της έγκαιρης παρέμβασης, να ανακαλύψουν τις δυνατότητες του παιδιού με αυτισμό, έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες του και να αποκτήσουν έναν ουσιαστικό συναισθηματικό δεσμό.
 

Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος με την ανάπτυξη των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών παρέχει δωρεάν υπηρεσίες διάγνωσης, αξιολόγησης και ψυχολογικής αντιμετώπισης σε παιδιά, εφήβους και στις οικογένειες τους. Στόχος του προγράμματος αποτελεί η ολιστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ψυχολογικών, μαθησιακών και αναπτυξιακών δυσκολιών, όπως και η παρέμβαση σε ζητήματα ένταξης και προσαρμογής τόσο στο σχολικό, όσο και στο κοινωνικό πλαίσιο. Βασικός σκοπός των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών είναι η πλαισίωση και του οικογενειακού περιβάλλοντος ώστε η παρέμβαση να είναι πολυεπίπεδη και αποτελεσματικότερη.