Μακεδονία - Το προαιώνιο λίκνο του ελληνικού πολιτισμού

Η Μακεδονία που αποτελεί το βόρειο τμήμα της Ελλάδας, έχει λόγω της γεωγραφικής της θέσεως, μεγάλη σημασία όχι μόνο από στρατηγικής αλλά και από εθνικής και ιστορικής απόψεως και αποτελεί, διαμέσου των αιώνων, τον προς βορρά ασφαλή προμαχώνα της χώρας

Η Μακεδονία που αποτελεί το βόρειο τμήμα της Ελλάδας, έχει λόγω της γεωγραφικής της θέσεως, μεγάλη σημασία όχι μόνο από στρατηγικής αλλά και από εθνικής και ιστορικής απόψεως και αποτελεί, διαμέσου των αιώνων, τον προς βορρά ασφαλή προμαχώνα της χώρας. Όπως αποδεικνύεται από αρχαιολογικά δεδομένα χωρία αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και γλωσσολογικά στοιχεία, η ένταξη της Μακεδονίας στα πλαίσια της ελληνικής ιστορίας χρονολογείται από 2200 π.Χ. περίπου, εποχή δηλαδή της εγκατάστασης των πρώτων ελληνικών φύλων στη Μακεδονία, καθώς και στην Ήπειρο και τη Βορειοδυτική Θεσσαλία.

Μεταξύ των φύλων αυτών είναι και οι Μακεδνοί, το δωρικό εκείνο φύλο που χαρακτηρίζει με το όνομά του τους Μακεδόνες από τους οποίους άλλοι εγκαταστάθηκαν στη σημερινή Δυτική και Κεντρική Μακεδονία και άλλοι κινήθηκαν προς τη Στερεά και την Πελοπόννησο. Σύμφωνα με μαρτυρία του Ηροδότου, οι Λακεδαιμόνιοι, οι Κορίνθιοι και άλλοι Έλληνες της Πελοποννήσου είναι "Δωρικόντε και μαεκδονικόν έθνος". Από το 1350 π.Χ. ο Μυκηναϊκός πολιτισμός διαδίδεται αρκετά σε διάφορες περιοχές της Μακεδονίας (Κοζάνη, Γρεβενά, Βεργίνα, Κοιλάδα Αξιού και αλλού), η οποία αποβαίνει έτσι θετικός δέκτης του καθαρώς ελληνικού αυτού πολιτισμού.

Η μεταξύ Αλιάκμονα και των Βόρειων Κλιτύων του Ολύμπου περιοχή γνωστή κατά την αρχαιότητα ως "Μακεδονίς γη" είναι η πατρίδα των Μακεδόνων κατά τις αρχές του 8ου π.Χ. αιώνα. Στο μεταξύ οι νότιοι Έλληνες ιδρύουν αποικίες στη Μακεδονία με τις οποίες οι Μακεδόνες αρχίζουν να έρχονται σε επαφή και ήδη από το 650 π.Χ. επικρατούν στην κάτω Μακεδονία δυτικά του Αξιού.

Έτσι οι εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ Μακεδόνων και λοιπών Ελλήνων που είχαν αρχίσει επί βασιλείας Αμύντα Α' 9540-495), γίνονται συχνότερες επί των ημερών του βασιλιά Αρχέλαου Α' (413-399) και κορυφώνονται κατά την εποχή των βασιλέων Φιλίππου Β' (359-336) και του Μεγάλου Αλεξάνδρου (336-323). Κατά την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου, το Βασίλειο των Μακεδόνων διευρύνεται και ισχυροποιείται σημαντικότατα. Ο ευφυής εκείνος Στρατηλάτης και ικανός βασιλιάς, μαθητής ενός άλλου λαμπρού τέκνου της Μακεδονίας, του Αριστοτέλους του Σταγειρίτου, είναι εκείνος ο οποίος χάρη στην εκπολιτιστική του επικράτεια, μετέδωσε τον πολιτισμό και τη γλώσσα της Αρχαίας Ελλάδας μέχρι τα βάθη της Ανατολής. Είναι εκείνος ο οποίος κατέστησε ευφήμως γνωστό το ελληνικό όνομα μεταξύ των λαών της Ασίας, επομένως οι Μακεδόνες, ως γνήσιοι Δωριείς υπήρξαν τότε οι φορείς του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και μέσω αυτών η ελληνική γλώσσα κατέστη διεθνής ("κοινή") κατά τους ελληνιστικούς και τους μετέπειτα χρόνους.

Η ευμάρεια και η πολιτική άνοδος της Μακεδονίας συνεχίζεται, όχι μόνο επί των Διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου αλλά και επί Ρωμαιοκρατίας, ενώ η χρήση της ελληνικής γλώσσας είναι συνεχής και συμβάλλει σημαντικά στη διάδοση του χριστιανισμού στη λοιπή Ελλάδα, ήδη από τους χρόνους του Αποστόλου Παύλου. Αργότερα, όταν ο χριστιανισμός επικρατεί και καθίσταται επίσημη θρησκεία του κράτους επί Μ. Κωνσταντίνου, η Θεσσαλονίκη γνωρίζει αληθή άνθηση, ενώ ο πληθυσμός όλης της Μακεδονίας είναι αμιγώς ελληνικός. Από τον 7ο μ.Χ. αιώνα, εμφανίζονται στη Βαλκανική τα πρώτα σλαβικά και βουλγαρικά φύλα, τα οποία εκχριστιανίζονται, χάρη στις άοκνες προσπάθειες των θεσσαλονικέων αδελφών Κυρίλου και Μεθοδίου. Παρ' όλα αυτά, ο κίνδυνος που δημιουργείται για τη Μακεδονία από τα φύλα αυτά γίνεται σοβαρός, επανειλημμένως κατά τις αρχές του 9ου αιώνα οι Βούλγαροι επιτέθηκαν εναντίον της Μακεδονίας, αλλά η συντριβή του Κρούμου, το έτος 814, από τα στρατεύματα του αυτοκράτορα Λεόντος Ε' του Αρμενίου απαλλάσσει επί οκτώ περίπου δεκαετίες τη Μακεδονία από τις επιδρομές αυτές. Αργότερα επί Τσάρου Συμεών η οποία συγχρόνως ταλαιπωρείται και λόγω των ληστρικών επιχειρήσεων των Αράβων επί εποχής Βασιλείου Β' του Βουλγαροκτόνου (976-1025), ο Τσάρος των Βουλγάρων Σαμουήλ επιτίθεται και πάλι της Μακεδονίας.

Ο Βασίλειος, έχοντας ως έδρα του στρατηγείου του τη Θεσσαλονίκη, εξορμά αποφασιστικώς κατά του εχθρού και κατορθώνει να τον συντρίψει στη μάχη του Κλειδιού (1014) και να απελευθερώσει όσες περιοχές της Μακεδονίας είχαν κατακτηθεί από τους Βουλγάρους. Νέα απειλή γνώρισε η Μακεδονία από τις αλλεπάλληλες βαρβαρικές επιδρομές της φυλής των Πετσενέγκων (μεταξύ του 1027 και του 1091) που, τελικά διαλύονται χάρη στον ηρωισμό και τη μαχητική ικανότητα των βυζαντινών στρατευμάτων. Ανάλογος ήταν ο κίνδυνος από την επιδρομή των Νορμανδών στην Ήπειρο και τη Βορειοδυτική Μακεδονία, το 1083, που αποσοβήθηκε με την εκστρατεία του Αυτοκράτορα Αλεξίου Α' Κομνηνού. Έναν αιώνα αργότερα, το 1185 οι Νορμανδοί κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη και σκόρπισαν τον τρόμο σε άλλες μακεδονικές πόλεις. Τους επιδρομείς κατόρθωσε να νικήσει ο στρατηγός Αλέξιος Βρανάς.

Οι επιδρομές αυτές, από βορρά και δύση, είχαν τον αντίκτυπο τους στην οικονομική ανάπτυξη της Μακεδονίας, που ενώ ήκμαζε κατά τον 9ο και 10ο αιώνα, άρχισε να παρακμάζει από τα τέλη του 11ου αιώνα. Η παρακμή θα επιταθεί κατά τη φραγκοκρατία, όχι μόνο λόγω της καταπιέσεως των Φράγκων κατά των κατοίκων της Μακεδονίας αλλά και εξαιτίας των συχνών επιδρομών Σέρβων και Βουλγάρων κατ' αυτής.

Όλα αυτά τα θλιβερά γεγονότα οδήγησαν σε οικονομική συρρίκνωση και κοινωνική αποδιοργάνωση τη Μακεδονία. Μετά το πέρας της φραγκικής κυριαρχίας και την αποκατάσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (1261 μ.Χ.) η Μακεδονία αρχίζει και πάλι να ακμάζει από οικονομικής, κοινωνικής και πνευματικής άποψης και αποτέλεσε μάλιστα, μαζί με τη Θράκη το ζωτικότερο χώρο που συνέβαλε στην επιβίωση της "Βασιλίδος των πόλεων". Μετά τον πρόσκαιρο κίνδυνο της Μακεδονίας, λόγω της επεκτάσεως των Σέρβων σε αρκετές περιοχές της (1343 - 1350), γίνεται ήδη έκδηλη η απειλή εκ μέρους των Τούρκων, οι οποίοι βαθμηδόν καταλαμβάνουν διάφορες μακεδονικές πόλεις και τέλος την 29η Μαρτίου 1430, γίνονται κύριοι της Θεσσαλονίκης. Έκτοτε αρχίζει η μακρά και απεχθής περίοδος της δουλείας της Μακεδονίας από το στυγνό ζυγό των Τούρκων.

Παρά το βίαιο εποικισμό από Τούρκους και την προσπάθεια αλλοιώσεως του εθνολογικού χαρακτήρα του χριστιανικού πληθυσμού της Μακεδονίας, η ελληνικότητα της Μακεδονίας παρέμεινε αναλλοίωτη. Και ακόμη χάρη στην εργατικότητα και τη φιλοπατρία των Ελλήνων κατοίκων της, η Μακεδονία αναπτύσσεται οικονομικά, αυξάνει τον πληθυσμό της, προοδεύει πνευματικά και γίνεται η πύλη της κεντρικής Ευρώπης. Παράλληλα με αυτά τα επιτεύγματα της, η Μακεδονία έχει να επιδείξει μια αξιοθαύμαστη αγωνιστικότητα και αυταπάρνηση στην Ιερή υπόθεση της ανακτήσεως της ελευθερίας της. Ήδη κατά τη διάρκεια των ορλωφικών (1766-1774), διάφοροι Μακεδόνες οπλαρχηγοί (Ζιάκας, Λάζος, Μπλαχάβας κ.α.) έσπευσαν να τεθούν υπό τις διαταγές των οργανωτών της επαναστάσεως. Τον Ιούνιο του 1807 εξ άλλου, ο κλεφτοαρματολός του Ολύμπου Νικηταράς συνεργάσθηκε με τον Ρώσο ναύαρχο Σενιάβιν σε μια προσπάθεια αποτίναξης του τουρκικού ζυγού, όλες αυτές οι ενέργειες απέτυχαν, είναι όμως ενδεικτικές του φλογερού πατριωτισμού των Ελλήνων της Μακεδονίας.

Στη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης του 1821 ο Εμμανουήλ Παπάς κηρύσσει και αυτός την επανάσταση στη Χαλκιδική (17 Μαΐου 1821), αλλά τον Οκτώβριο του ίδιου έτους οι Τούρκοι κατέπνιγαν στο αίμα το απελευθερωτικό αυτό κίνημα. Επίσης η επανάσταση στη Βέροια και στη Νάουσα (Δεκ. 1821 - Φεβρουάριος 1822) είχε κακή κατάληξη, ενώ απέτυχε και η επανάσταση στην περιοχή του Ολύμπου (Φεβρουάριος - Απρίλιος 1822). Έτσι, παρά τις μεγάλες θυσίες της, η Μακεδονία εξακολουθούσε να τουρκοκρατείται, παραμένοντας εκτός ορίων του νέου ελληνικού κράτους. Παρ' όλα αυτά, όταν δινόταν η κατάλληλη ευκαιρία, η Μακεδονία επαναστατούσε, προσφέροντας αφειδώς το άψατων τέκνων της στο βωμό της ελευθερίας. Ο Κριμαϊκός πόλεμος (1853-1856) και ο Ρωσσοτουρκικός (1876-1878) ξεσηκώνουν και πάλι τους Έλληνες της Μακεδονίας. Αλλά και οι εξεγέρσεις αυτές θα κατασταλούν από τους Τούρκους. Η ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας (1870) και η από τη Βουλγαρία πραξικοπηματική προσάρτηση της ανατολικής Ρωμυλίας (1885) διεγείρουν τη βουλιμία των Βουλγάρων για επικράτηση τους στη Μακεδονία. Με την προπαγάνδα και την πειθώ και αργότερα με την τρομοκρατία και τις βιαιοπραγίες, οι Βούλγαροι της Μακεδονίας. Ωστόσο, οι αλύτρωτοι ακόμη αδελφοί μας παραμένουν προσηλωμένοι στην ορθοδοξία και στα ελληνικά ιδεώδη, έστω και αν αυτή η πατριωτική τους στάση είχε ως συνέπεια σφαγές, εμπρησμούς και λεηλασίες.

Τα μαρτύρια, στα οποία υποβάλλονται οι Έλληνες της Μακεδονίας από τους Βουλγάρους με την ανοχή των Τούρκων, αφυπνίζουν την κοινή γνώμη στην ελεύθερη Ελλάδα και τολμηροί εθελοντές, νεαροί αξιωματικοί (Παύλος Μελάς, Αναστάσιος Παπούλας, Αλ. Κοντούλης και πολλοί άλλοι) εισέρχονται από το φθινόπωρο του 1904 στα εδάφη της τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας μας και επί τέσσερα έτη, συγκροτούν αντάρτικα σώματα που προστατεύουν τους εκεί αδελφούς μας από την τρομοκρατική δράση των Βουλγάρων Κομιτατζήδων και των τουρκικών δυνάμεων. Πρόκειται για το Μακεδονικό Αγώνα. Χάρη στον οποίο αναπτερώθηκαν οι ελπίδες των υπόδουλων και συγχρόνως προετοιμάσθηκε το έδαφος για τη μεγάλη εθνική εξόρμηση στη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων 1912-1913.

Κατά τους πολέμους αυτούς, ο ηρωικός ελληνικός στρατός υπό την άξια πολιτική ηγεσία του Ελευθερίου Βενιζέλου και την ικανή διοίκηση του Αρχιστρατήγου Διαδόχου Κωνσταντίνου, έχοντας και την ένθερμη συμπαράσταση ολόκληρου του έθνους, συνέτριψε τους Τούρκους και ακολούθως τους ασυνεπείς συμμάχους μας Βουλγάρους και έγραψε τις πιο ηρωικές σελίδες στην ιστορία της νεότερης Ελλάδος. Με την υπογραφείσα συνθήκη του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου - 10 Αυγούστου 1913) ενώθηκε επισήμως με τη μητέρα πατρίδα η μεταξύ Ολύμπου και Νέστου περιοχή της Μακεδονίας. Χάρη στους πολέμους αυτούς αλλά και κατόπιν της συνθήκης της Λωζάννης (1923), σ' εκτέλεση της οποίας εγκατέλειψαν τη Μακεδονία οι μουσουλμάνοι κάτοικοι της και εγκαταστάθηκαν σ' αυτή Έλληνες από τη Μ. Ασία, την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο, ο πληθυσμός της Μακεδονίας κατέστη εθνολογικά και πάλι συμπαγής. Ανοιγόταν έτσι πλέον νέο και ευρύ το πεδίο οικονομικής αναπτύξεως και πολιτιστικής προόδου της Μακεδονίας, την ανοδική αυτή πορεία της Μακεδονίας ήλθε να ταράξει η γερμανική εισβολή, τον Απρίλιο του 1941 η τριπλή κατοχή που ακολούθησε (Γερμανική - Βουλγαρική - Ιταλική) αλλά και η προσπάθεια αναβιώσεως του "Μακεδονικού Ζητήματος", από τις δυνάμεις κατοχής.

Η Ανατολική Μακεδονία και οι περιφέρειες της Ξάνθης και της Κομοτηνής παραχωρούνται από τη Γερμανία στη Βουλγαρία, η οποία, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, επεκτείνει την κατοχή της και στη Δυτική Μακεδονία. Στην προσπάθεια αναβιώσεως του "Μακεδονικού Ζητήματος", σημαντικό ρόλο θα παίξει εκείνη την περίοδο και η δραστηριότητα των βαλκανικών κομμουνιστικών κομμάτων, όμως η βιαιότητα κατά της Μακεδονίας, επίθεση διαπολιτικών μέσων και πολεμικών ενεργειών, για μια φορά ακόμη εξουδετερώθηκε χάρη στη δύναμη του Ελληνισμού και την πανεθνική στράτευση του, με σκοπό την προστασία της ελευθερίας και την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η Τιτοϊκή Γιουγκοσλαβία, κατόπιν υπολογισμένων ενεργειών και έντονης προπαγάνδας, θέτει ζήτημα "Μακεδονικού Έθνους" και ως πρώτο βήμα δημιουργεί το ομώνυμο "κρατίδιο" της τότε "Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας" με πρωτεύουσα τα Σκόπια. Πέραν αυτών βρέθηκαν και οι "επιστήμονες" που, αντί αδράς αμοιβής, συνέγραψαν και δημοσίευσαν μελέτες ιστορικού, αρχαιολογικού ή γλωσσολογικού περιεχομένου, σε μια προσπάθεια διαστρέβλωσης της ιστορίας και υποβοήθησης της σχετικής προπαγάνδας του Τίτο, ο οποίος είχε ανάγκη "τεκμηρίωσης" της περί "Μακεδονικού έθνους" θεωρίας του.

Ανάλογη και περισσότερο προκλητική παρουσιάζεται και σήμερα η προπαγάνδα του ανεξάρτητου πλέον κρατιδίου των Σκοπίων που δεν διστάζει να οικειοποιείται το καθαρώς αρχαιοελληνικό βασιλικό έμβλημα της Βεργίνας (δεκαεξάκτινο αστέρι) αλλά και αυτόν το Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης, για να εξαπατήσει τη διεθνή κοινότητα και να επιβάλλει τη θέση του.

Η Ελλάδα δεν αρνείται στους Σκοπιανούς το δικαίωμα να δημιουργήσουν δικό τους ανεξάρτητο κράτος όμως δεν είναι δυνατό να δεχθεί από αυτούς την οικειοποίηση των εθνικών μας συμβόλων που αποτελούν εθνική και πολιτιστική κληρονομιά των Ελλήνων, πολλούς αιώνες πριν εμφανισθούν οι Σλάβοι στα Βαλκάνια.

Η χώρα μας, πιστή στις αρχές της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και του σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων των λαών, αρχές των οποίων πολλές φορές στην πολυχιλιετή ιστορία της υπήρξε υπερασπιστής συνεχίζει και θα συνεχίζει να απαντά στις ιταμές προκλήσεις της ηγεσίας των Σκοπιανών με την ιστορική αλήθεια και τα όπλα που της παρέχουν οι διεθνείς οργανισμοί και τα νομικά πλαίσια της διεθνούς κοινότητας. Δε θα πάψει να αγωνίζεται μέχρι η λάμψη του αστεριού της Βεργίνας, της Μακεδονικής Δυναστείας, της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς, να φωτίσει τις τέσσερις γωνιές του πλανήτη και ν' αστράψει η μοναδική αλήθεια: η Μακεδονία η γης, οι κάτοικοι της, η πολιτιστική κληρονομιά, ήταν, είναι και θα παραμείνουν ελληνικά.