Πρώτο τρίμηνο Κύησης (Υπερηχογράφημα κατά την 10η - 14η εβδομάδα)

Το υπερηχογράφημα στο πρώτο τρίμηνο γίνεται με σκοπό να διαπιστωθεί ότι η εγκυμοσύνη εξελίσσεται ομαλά μέσα στη μήτρα και να προσδιορισθεί ο αριθμός των εμβρύων και η καρδιακή τους λειτουργία. Μεταξύ 10ης – 14ης εβδομάδας γίνεται η μέτρηση της Αυχενικής Διαφάνειας (ανίχνευση συνδρόμου Down), ο έλεγχος της βασικής ανατομίας του εμβρύου και καθορίζεται η ηλικία της κυήσεως με ακρίβεια (+/- 1 εβδομάδα).

Αυχενική Διαφάνεια ( Nuchal Translucency-NT) είναι η υπερηχογραφική απεικόνιση της υποδόριας συσσώρευσης υγρού στον εμβρυικό αυχένα κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης (μεταξύ 10ης εβδ. - 14ης εβδ.). Συμπληρωματικά εξετάζεται η ύπαρξη των ρινικών οστών και η αιματική ροή στο φλεβώδη πόρο και στην καρδιά του εμβρύου που αποτελούν επίσης βοηθητικούς δείκτες για την ανίχνευση χρωμοσωμικών ανωμαλιών.

Η αυξημένη αυχενική διαφάνεια σχετίζεται με διάφορες χρωμοσωμικές ανωμαλίες, όπως τρισωμία 21 και με μείζονες ανωμαλίες της καρδιάς και των μεγάλων αγγείων, με σκελετικές δυσπλασίες και ποικίλα γενετικά σύνδρομα. Η υπερηχογραφική εκτίμηση της αυχενικής διαφάνειας πραγματοποιείται από εξειδικευμένο Μαιευτήρα-Γυναικολόγο στον Τομέα της Εμβρυομητρικής Ιατρικής, ο οποίος φέρει την αντίστοιχη Πιστοποίηση. Η συγκεκριμένη μέτρηση, σε συνδυασμό με την ηλικία της εγκύου και  με τον προσδιορισμό της  β-hCG (χοριακή γοναδοτροπίνη) και της PAPP-A (Ειδική Πρωτεΐνη της Κύησης) στο αίμα της, παρέχει την δυνατότητα διάγνωσης του 90% των περιπτώσεων του Συνδρόμου Down (Τρισωμία 21) με 5% ψευδώς θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα.

Επίσης στο πρώτο τρίμηνο γίνεται πρώιμος έλεγχος της ανατομίας του εμβρύου που μπορεί να αποκαλύψει τις μεγάλες συγγενείς ανωμαλίες της διάπλασης σε ποσοστό περίπου 40%. Η εξέταση της ανατομίας του εμβρύου επαναλαμβάνεται υποχρεωτικά στο δεύτερο τρίμηνο (Υπερηχογράφημα β- επιπέδου). 

Είναι απαραίτητο να καταστεί σαφές το γεγονός ότι ο εξειδικευμένος υπερηχογραφικός έλεγχος του εμβρύου κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης  είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια "απλή" μέτρηση της αυχενικής διαφάνειας. Συγκεκριμένα, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό έλεγχο της βασικής ανατομίας του εμβρύου και ορισμένων εξειδικευμένων παραμέτρων που αφορούν την μετέπειτα πορεία της εγκυμοσύνης. Αξίζει να σημειώσουμε το γεγονός ότι ακόμη και η μέτρηση της αυχενικής πτυχής πραγματοποιείται με συγκεκριμένες τεχνικές που απαιτούν εξειδίκευση και ιδιαίτερη εμπειρία. Μόνο όταν η συγκεκριμένη μέτρηση γίνεται με τον ενδεδειγμένο τρόπο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια στον υπολογισμό του κινδύνου για χρωμοσωμικές ανωμαλίες.

*Γεώργιος Ι. Δραγούτσος MD, MSc
Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος
Πανεπιστημιακός Υπότροφος Δ.Π.Θ.