Ανοικτή επιστολή προς πυροτεχνουργό

Επιστολή του Κώστα Δικαίου*

Αξιότιμε και αγαπητέ κύριε,

Σας γράφω με αισθήματα ειλικρινούς εκτίμησης, σεβασμού και θαυμασμού για την εργασία σας, τις ικανότητές σας και την προσφορά σας στην κοινωνία, (η οποία προσφορά ίσως δεν είναι επαρκώς αναγνωρισμένη), μαζί με παράκληση να βοηθήσετε με την εμπειρία σας τόσο εμένα, όσο και τους συμπολίτες μου σε ένα πρόβλημα που τον τρέχοντα καιρό αντιμετωπίζουμε.

Έχετε πολλές φορές απενεργοποιήσει άκρως επικίνδυνους εκρηκτικούς μηχανισμούς, όπως βόμβες που τοποθέτησαν τρομοκρατικές ομάδες ή ψυχασθενείς, παλαιές νάρκες, βόμβες παλαιών πολεμικών συγκρούσεων, βόμβες από στρατιωτικές ασκήσεις, βόμβες κλπ που ‘έχουν λήξει’, (ίσως) ξεχασμένα εκρηκτικά σε λατομεία και άλλα που εσείς γνωρίζετε καλύτερα από εμάς, ενώ επίσης ζητώ συγγνώμη για λάθη τόσο στην προηγούμενη φράση, όσο και σε αυτές που θα ακολουθήσουν.

Πολλές και εύχομαι και ελπίζω όλες τις φορές φέρετε/φοράτε ειδικό προστατευτικό εξοπλισμό -ας τον πούμε ‘θώρακα’- έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η σωματική σας ακεραιότητα. 

Επιτρέψτε μου (και ελπίζω να καταλάβετε στην συνέχεια το καλοπροαίρετο παράδειγμα) μία υπόθεση εργασίας, ώστε να εξηγήσω το πρόβλημα για το οποίο ζητώ βοήθεια.

Έστω λοιπόν ότι φοράτε έναν ‘θώρακα’ που προστατεύει εσάς επαρκώς από κίνδυνο, και πρέπει να απενεργοποιήσετε μηχανισμό ο οποίος μπορεί να προξενήσει σημαντικά προβλήματα σε παρισταμένους οι οποίοι δεν δύνανται να απομακρυνθούν σε ασφαλή απόσταση.

Είμαι βέβαιος πως ο επαγγελματισμός σας, το ήθος σας, τα αισθήματα ορθοφροσύνης και αλληλεγγύης που σάς διακατέχουν, σάς γεμίζουν με ευθύνη, προσοχή και συγκέντρωση, ίσως δε και με ‘συντηρητισμό’ στις κινήσεις σας. Η σκέψη σας επικεντρώνεται στο να μην προκληθεί ο παραμικρός τραυματισμός των γύρω σας από ωστικό κύμα, φλόγες, θραύσματα ή οτιδήποτε άλλο. Η προσοχή σας είναι άκρως τεταμένη να μην γίνει η παραμικρή αβλεψία, ατυχής κίνηση, ολιγωρία, αβελτηρία, σφάλμα ή όπως αλλιώς το ονομάσουμε που θα προξενήσει κίνδυνο, ακόμη και αν εσείς γνωρίζετε ότι είστε απολύτως ασφαλής (έστω ότι χειρίζεστε τηλεκατευθυνόμενο ρομπότ σε αίθουσα που κάποιοι όμηροι είναι κλειδωμένοι).

Αγαπητέ κύριε,

Η εμπειρία σας, τα αισθήματά σας τις στιγμές εκείνες είναι απολύτως απαραίτητα σε εμέ και τους συμπολίτες μου (μας) την μακρά περίοδο αυτή. Είμαστε όλοι (τουλάχιστον δυνάμει) κινούμενες υγειονομικές βόμβες που μπορούν να βλάψουν τους γύρω τους. Ακόμη και αν εμείς καθώς έχουμε καλό ανοσοποιητικό σύστημα, επαρκή αντισώματα ή όπως αλλιώς τα λένε οι γιατροί και περάσουμε την ίωση ‘στο πόδι’ χωρίς να νοσήσουμε πραγματικά, είναι έως βέβαιο ότι την μεταδίδουμε σε άλλους γύρω μας οι οποίοι είναι τόσο αθώοι όσο και οι εγκλωβισμένοι στην αίθουσα με τα εκρηκτικά που εσείς απενεργοποιείτε (είτε επαρκώς ‘θωρακισμένος’, είτε από ασφαλή απόσταση με τηλεχειρισμό). Στην περίοδο τής πανδημίας κάθε μας κίνηση, κάθε πράξη, κάθε μας δράση, ή ενίοτε ακόμη και κάθε μας απραξία ίσως δεν επηρεάζει εμάς, αλλά θέτει σε κίνδυνο τους γύρω μας. 

Ο εξαιρετικά εύκολα μεταδιδόμενος ιός είναι τόσο επικίνδυνος όσο και μία βόμβα με καρφιά. Βλάπτει χωρίς διακρίσεις, μολύνει ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, τάξη, χρώμα κλπ, αν κάποιος ή κάποια βρεθεί κοντά του.  Αρκετοί από αυτούς/ες που μολύνονται (κολλούν με την παθητική έννοια) νοσούν σοβαρά, και ίσως και να πεθάνουν. Χωρίς να υπάρχει λόγος, χωρίς να υπάρχει πρόθεση. 

Εμείς, τα μέλη της κοινωνίας έχουμε γίνει ακούσιοι βομβιστές, και πρέπει να ενεργήσουμε έτσι ώστε να μην εκραγεί ο μηχανισμός, πρέπει δηλαδή να γίνουμε πυροτεχνουργοί. Με συναίσθηση ευθύνης, σύνεσης και αλληλεγγύης. Οφείλουμε λοιπόν να μεταβληθούμε τινί τρόπω σε πυροτεχνουργούς, όχι μόνον για μια στιγμή, αλλά για τους επόμενους μήνες.

Να έχουμε συγκέντρωση, αυτοσυγκράτηση και υπομονή όση και εσείς οι πυροτεχνουργοί τις πλέον δύσκολες στιγμές τού έργου σας. Να τηρήσουμε τους κανόνες ασφαλείας (δύο μέτρα απόσταση, όχι χειραψίες και ασπασμοί, αντισηπτικό, ενίοτε μάσκες σε κλειστούς χώρους, όχι στην αγαπημένη μας ταβέρνα κλπ) και αυτό ακόμη και αν φρονούμε (εν αφρονία) ότι εμείς μπορούμε ‘να την βγάλουμε καθαρή’, διότι μάς έχουν φορτώσει με εκρηκτικά επικίνδυνα για τους άλλους. Με εκρηκτικά που θα επιβαρύνουν υπέρμετρα τους φορείς παροχής υγειονομικής φροντίδας. 

Με την λογική αυτή πρέπει να αντέξουμε περιορισμούς, να δεχθούμε ‘μένουμε σπίτι’, να ξεχάσουμε μαζική διασκέδαση. Ακόμη περισσότερο αυτήν την περίοδο που κακά τα ψέμματα έχουμε κουραστεί, που η οικονομία έχει ‘βαλτώσει’. Οπότε ας μην το παρακάνουμε. 

Από την άλλη πλευρά, την αισιόδοξη την φορά αυτή, τις τελευταίες εβδομάδες ή ίσως μήνες ξεκινάει μια υπέρβαση τού προβλήματος. Τα εμβόλια προστατεύουν όχι μόνον εμάς από πιθανή (παθητική) μόλυνση, όσο και κυρίως τους γύρω από το μολυνθούν από εμάς. Αποτελούν τον ‘θώρακα των άλλων’, τών ‘ομήρων’ που σάς περιτριγυρίζουν περιδεείς  στο κλειστό δωμάτιο. Εμποδίζουν τον ιό να μεταδοθεί από εμάς ακριβώς λόγω τού ότι δεν θα τον φέρουμε, και έτσι καθίστανται όχι απλώς χρήσιμα αλλά άκρως αναγκαία και απαραίτητα για τους άλλους, ακόμη και αν εμείς αισθανόμαστε τους εαυτούς μας ‘άτρωτους’. Έτσι είναι θέμα προσοχής, σύνεσης και αλληλεγγύης να δεχθούμε τον εμβολιασμό, όπως εσείς τηρείτε όλους τους κανόνες ασφαλείας τών άλλων γύρω σας όταν απενεργοποιείτε επικίνδυνους μηχανισμούς. Ακόμη και αν αισθανόμαστε ότι κάτι τέτοιο μάς δυσαρεστεί. Φυσικά όμως θα πρέπει,σύμφωνα με τις οδηγίες των ιατρών, και μετά τον εμβολιασμό για κάποιο σημαντικό χρονικό διάστημα να τηρήσουμε όλους τους κανόνες ασφαλείας που ένα ολόκληρο έτος τώρα μάς περιορίζουν, μάς κλειδώνουν σπίτι μας, μάς ‘βάζουν πίσω από κάγκελα’. 

Πράγματι!! Τίποτε δεν είναι ευχάριστο!! Αλλά ας σκεφθούμε πως πρέπει να παραφράσουμε ένα παλαιό σύνθημα: και από το «‘είμαστε όλοι φυλακισμένοι’ να φθάσουμε στο ‘είμαστε όλοι πυροτεχνουργοί’!!!». 

*Κώστας Δικαίος, αναπλ. καθηγητής ‘Πολιτικής και Ιστορίας των  Υπηρεσιών Υγειονομικής Φροντίδας’

Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο