«Το απροσδόκητο διαζύγιο Έρευνας και Ανώτατης Εκπαίδευσης υπονομεύει την Ανάπτυξη»

Ο τομέας της Έρευνας δεν ανήκει πλέον στο ομώνυμο υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, καθώς μετακινήθηκε για το υπουργείο Ανάπτυξης. Με αφορμή την ως άνω εξέλιξη τα ερωτηματικά της εκφράζει με ανακοίνωσή της η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών. «Η διεθνής και η Ευρωπαϊκή πρακτική, που ακολουθείται επί δεκαετίες από χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Νορβηγία, η Σουηδία, η Ολλανδία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Ρωσία και πολλές άλλες, έχει αποδείξει ότι ο τομέας της Έρευνας είναι και πρέπει να είναι θεσμικά και ουσιαστικά συνδεδεμένος με την Παιδεία και ιδιαίτερα με την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Στην Ελλάδα η θεσμική σύνδεση της Έρευνας με την Παιδεία, δηλαδή η υπαγωγή τους στο ίδιο υπουργείο, έγινε πολύ καθυστερημένα, μόλις το 2009, έτυχε διακομματικής αποδοχής και ενισχύθηκε τα τελευταία χρόνια. Παρά, μάλιστα, τις ασφυκτικές συνθήκες, εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης, και τη μη ολοκλήρωση της θεσμοθέτησης του αναγκαίου νομικού πλαισίου, έχει ήδη αποδώσει πολλά οφέλη όχι μόνο στον ακαδημαϊκό τομέα, αλλά και στην κοινωνία και στην οικονομία.

Η ανακοίνωση της σύνθεσης της νέας κυβέρνησης επιφύλαξε μια πολύ δυσάρεστη έκπληξη για την ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα. Η Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) και όλοι οι εποπτευόμενοι φορείς της, δηλαδή ο κύριος κορμός του ερευνητικού συστήματος της χώρας, μεταφέρονται από το πρώην υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων στο νέο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΠΔ 81/2019). Επίσης, φορείς που υποστήριζαν με τις υποδομές και το έργο τους την έρευνα και την καινοτομία, όπως το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (οργανική μονάδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών) και ο τεχνολογικός φορέας της ΓΓΕΤ Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας-ΕΔΕΤ Α.Ε., μεταφέρονται στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Ο αιφνίδιος και απρόσμενος διαχωρισμός της Έρευνας & Τεχνολογίας από την Ανώτατη Εκπαίδευση επιβάλλεται, χωρίς να έχει προηγηθεί οποιαδήποτε διαβούλευση ή συζήτηση με την ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα, χωρίς καμία αιτιολόγηση και σκεπτικό και χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε σχετική μνεία στο προεκλογικό πρόγραμμα της σημερινής κυβέρνησης.

Η απομάκρυνση της έρευνας & τεχνολογίας από την Ανώτατη Εκπαίδευση είναι σε πλήρη αναντιστοιχία με την αποδεδειγμένα επιτυχημένη διεθνή και Ευρωπαϊκή πρακτική και εμπειρία και θα οδηγήσει αναπόφευκτα στον κατακερματισμό και βαθμιαία στη διάλυση του ερευνητικού-ακαδημαϊκού ιστού. Αυτή η απροσδόκητη και βίαιη αποκοπή θα αναστείλει τις συνεχώς αυξανόμενες συνεργασίες και συνέργειες μεταξύ των Ερευνητικών Κέντρων και των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και θα αναιρέσει τη θετική πορεία προς την υλοποίηση του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης, Έρευνας & Τεχνολογίας. Καταδικάζει τα Ερευνητικά Κέντρα και τα Πανεπιστήμια σε χωριστούς δρόμους, δυσχεραίνει την πρόσβαση των Πανεπιστημίων στις υποδομές των Ερευνητικών Κέντρων και αφαιρεί από τα Ερευνητικά Κέντρα τη δυνατότητα υποδοχής και εκπαίδευσης νέων επιστημόνων.

Ο θεσμικός διαχωρισμός της Έρευνας & Τεχνολογίας από την Ανώτατη Εκπαίδευση έχει ως άμεσο αποτέλεσμα την υποβάθμιση της βασικής έρευνας. Χωρίς πρόοδο στη βασική έρευνα δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθεί η εφαρμοσμένη έρευνα. Χωρίς πρόοδο στην εφαρμοσμένη έρευνα δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθούν καινοτόμες εφαρμογές και νέα τεχνολογικά προϊόντα που θα μπορούν να δώσουν νέα ώθηση στην Οικονομία».