Ταξιδεύοντας σε ξένη γη, του Ντέιβιντ Πάρκ

Τότε που υπήρξα κοντά στον θαυμαστό κόσμο των είκοσι, για κάνα χρόνο, είχα εμμονή με τους Ιρλανδούς συγγραφείς. Κι όπως συμβαίνει με κάθε εμμονή, έπεσα με τα μούτρα και έπειτα τους παράτησα. Μέχρι που, η Κάλλη, μου έστειλε αυτό το βιβλίο. Ενός Ιρλανδού. Ταξιδεύοντας σε ξένη γη, βραβευμένο μυθιστόρημα από τη χώρα του για το 2019. Ας δούμε λοιπόν, τι κάνουν οι σύγχρονοι λογοτέχνες τους, σκέφτομαι και ξεκινώ την ανάγνωση εν μέσω καραντίνας.

Πλησιάζουν Χριστούγεννα, μια τυπική μέση οικογένεια ετοιμάζεται για τις γιορτές. Ο γιος τους που σπουδάζει κάπου μακριά, εγκλωβίζεται από το χιόνι, η απίστευτη κακοκαιρία έχει παγώσει τα πάντα, είναι αδιάθετος και με την προτροπή της μητέρας, ο πατέρας αποφασίζει να οδηγήσει μέχρι την πόλη που σπουδάζει και να τον φέρει σώο πίσω στο σπίτι.

Μπαίνω στην παγωμένη γη, μολονότι δεν μπορώ να πω σε ποια χώρα ανήκει. Κάποιες φορές την κοιτάζω σαν από ένα ντρόουν, και από κάτω μου ξετυλίγεται ένα πεδίο τυλιγμένο στο χιόνι, με λίμνες και χαράδρες και δάση που ξαφνικά υψώνονται όρθια και τρίβουν τα άσπρα τους κλαδιά πάνω στα μάτια μου.

Από την αρχή κιόλας του βιβλίου, η ατμόσφαιρα είναι παγωμένη, μουντή και βαριά. Ένα γκρίζο χρώμα που ακολουθεί συνήθως τα σκανδιναβικά μοτίβα, διαχέεται κάτω από τις λέξεις. Ο πατέρας είναι αποφασισμένος. Παρά τις δυσκολίες από το ολισθηρό οδόστρωμα θα φέρει πίσω τον γιο του.

Αυτή θα μπορούσε να είναι η ιστορία. Και αυτή είναι με έναν τρόπο. Μόνο που κάθε ιστορία, κρύβει μέσα της κάποια άλλη. Που είναι το ζουμί, ο πυρήνας της εικόνας της. Ακολουθούμε λοιπόν τον ήρωα σε αυτήν την παγωμένη- λευκή διαδρομή, δίχως οπτικά ερεθίσματα αφού όλα τα έχει σκεπάσει το χιόνι και δεν του είναι τίποτα οικείο.

Με μόνη συντροφιά τη μουσική αλλά κυρίως τη γυναικεία φωνή του GPS, οδηγεί ενώ κάθε τόσο απαντά σε τηλεφωνήματα της γυναίκας, της κόρης, του γιου που περιμένει. Ρωτάνε που βρίσκεται, αν ο δρόμος είναι καλός, καθησυχάζουν ο ένας τον άλλον, ενώ ο αναγνώστης έχει πάντα την αίσθηση πως κάτι δεν πάει καλά. Σύντομα θα σκάσει το παραμύθι, θα συμβεί το ατύχημα, το μοιραίο.

Και πράγματι συμβαίνει. Όμως τίποτα από αυτά που είχαμε αρχικά υποθέσει και αυτό είναι το καλό. Αυτό που συμβαίνει και εδώ κάνω μικρό σπόιλερ οπότε όποιος παίζει να το διαβάσει ας πηδήξει την παράγραφο, είναι η αναφορά στην απώλεια. Η αναφορά στο παιδί που λείπει. Που δεν υπάρχει πια. Κι εκεί, έρχεται ο συγγραφέας και μας σκίζει.

Κάποιες φορές, όταν πηγαίνω στα δωμάτια των παιδιών μου, νιώθω έντονα πόσο στενά συνδεδεμένες είναι οι ζωές μας με τους χώρους όπου ζούμε.  Έτσι λοιπόν, μοιάζει οι ανάσες τους να είναι παρούσες ακόμη και σ ένα άδειο δωμάτιο και όλες οι μνήμες και τα όνειρά τους είναι κατά κάποιον τρόπο τέλεια ενσωματωμένα στις πτυχές ενός υφάσματος ή στα μόρια μιας επιφάνειας.

Όχι το βιβλίο δεν έχει γρήγορες σκηνές, έντονες εναλλαγές, αυτό που λέμε πλούσια πλοκή. Είναι ένα βιβλίο που σέβεται, πατά πάνω στην καλή κλασσική λογοτεχνία αν μπορούμε να το πούμε έτσι και μέσα από μια πορεία, την κίνηση του αυτοκινήτου που μοιάζει με ακινησία, ξεδιπλώνει κομμάτια της ζωής αυτού του ανθρώπου.

Οι ανθρώπινες, οικογενειακές σχέσεις έρχονται στην επιφάνεια, οι ενοχές, οι θύμησες, οι ελπίδες και ίσως στο κάτω κάτω η λύτρωση.

Δεν θυμάμαι πόσο καιρό είχα να κλάψω έτσι. Δεν ξέρω πόσες μέρες θα μου πάρει να καταλαγιάσει η χιονόπτωση μέσα μου. Υπάρχουν δυο τρεις μικρές φράσεις, που αποκτούν νόημα μόνο αν έχει διαβάσει ολόκληρο το βιβλίο κανείς. Δυο τρεις μικρές φράσεις που θα διαβάσω ξανά και ξανά και θα θυμάμαι πάντα ότι το παρόν ενός ανθρώπου ανήκει μόνο στο παρόν και πως η ευτυχία, η γαλήνη της ψυχής μας, δεν εξαρτάται από εμάς πάντα. Σχεδόν ποτέ. Ή ίσως και όχι.

Οπισθόφυλλο περίληψη
"Μπαίνω στην παγωμένη γη... Όλα είναι κρυμμένα, ακόμα και τα μυστικά που τ' αγκαλιάζω σφιχτά...": σκέψεις ενός πατέρα που οδηγεί επί ώρες μέσα στο χιόνι για να φέρει στο σπίτι τον άρρωστο γιό του, αποκλεισμένο στη μακρινή πόλη όπου σπουδάζει. Στη διάρκεια του μοναχικού του ταξιδιού θα αναμετρηθεί με ένα παρελθόν που τον στοιχειώνει.

"Ένα μυθιστόρημα που ξεχειλίζει από μεγάλα συναισθήματα" (Daily Mail), που μιλά για την αγάπη, την απώλεια, τη μνήμη, την ενοχή και την εξιλέωση, για τη σχέση πατέρα και γιού, για μυστικά που χωρίζουν και για δεσμούς που παραμένουν άρρηκτοι.

Ο Ντέιβιντ Πάρκ (Μπέλφαστ, 1953), από τους σημαντικότερους Ιρλανδούς συγγραφείς, έχει τιμηθεί με το βραβείο Ewart-Biggs Memorial. Το Ταξιδεύοντας σε ξένη γη τιμήθηκε με το βραβείο του καλύτερου Ιρλανδικού Μυθιστορήματος της Χρονιάς για το 2019. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου).