Όταν οι Βούλγαροι έσφαξαν ιερέα, ιμάμη και πολίτες

Η συγκλονιστική αφήγηση του Παναγιώτη Μαυρίδη για τα ιστορικά γεγονότα: «Για μία ειρήνη και μία ελευθερία που κάνει τους ανθρώπους καλύτερους, έδωσαν τη ζωή τους…»

Διαβάτη μου το χώμα που ελεύτερα πατάς απ’ την θυσία των παλικαριών είν’ αγιασμένο. Απ’ την Καππαδοκία γενιά του Διγενή Ακρίτα. Αγάπησαν και χάθηκαν γι’ αυτή την όμορφη πατρίδα. Ο κτήτωρ Σταύρος Γ. Φαρασόπουλος, γεννηθείς εις Καπαδοκίαν.

Τα παραπάνω λόγια αναγράφονται στο μνημείο πεσόντων, που δημιουργήθηκε το 1997 στο ναό Αγίας Ειρήνης Ασκητών. Οι πεσόντες, βασανισμένοι, σφαγιασμένοι, θύματα του Αλβανικού Μετώπου, της σκληρής Βουλγαρικής Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου, τιμήθηκαν το πρωί της Κυριακής 11 Μαΐου στην εκκλησία, από τον Σύλλογο Καππαδοκών & Μικρασιατών Ν. Ροδόπης «Ο Μέγας Βασίλειος», τον Πολιτιστικό Σύλλογος Ασκητών και τη Μητρόπολη Μαρωνείας & Κομοτηνής, με τον Μητροπολίτη κκ Παντελεήμονα να ψέλνει επιμνημόσυνη δέηση. Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων από τον αντιπεριφερειάρχη Ροδόπης Μανώλη Ταπατζά, τον δήμαρχο Μαρωνείας-Σαπών Απόστολο Ιωάννου, απογόνους του κτήτορα του μνημείου κι εκπροσώπους συλλόγων της περιοχής.

Οι νεκροί: Δημήτριος Καβάζης (ιερέας), ιμάμης από τον μουσουλμανικό οικισμό, Πρόδρομος Μαυρίδης (πατέρας τριών παιδιών), Βασίλειος Σεβδυνίδης, Βασίλειος Μισαηλίδης, Φώτιος Κοσκερίδης, Ιωάννης Παπαδόπουλος, Ιωσήφ Χατζηφιλιππίδης, Άνθιμος Σεβδυνίδης, Πρόδρομος Νιγδελίδης, Ιωάννης Κουπελίδης, Χρήστος Στεφανίδης, Κοσμάς Κουπελίδης, Βασίλειος Σιρβανίδης, Μαυρίδου Μερκουρίδου Ελισάβετ.

Η συγκλονιστική αφήγηση των γεγονότων
Έξω από το ξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης, που έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ., βαφτίστηκε κρυφά από τους γονείς της κι έζησε μία μαρτυρική ζωή για την πίστη της, ο Παναγιώτης Μαυρίδης αφηγήθηκε τα συγκλονιστικά γεγονότα που έβαψαν με αίμα την ιστορία του χωριού, αποδεικνύοντας τη σκληρότητα της Βουλγαρικής Κατοχής, με τους κατακτητές να σφαγιάζουν ιερέα, ιμάμη και πολίτες…

Ακολουθεί η αφήγηση, όπως την καταγράψαμε: «Σε αυτή εδώ την τοποθεσία οι κάτοικοι των Ασκητών υποδέχτηκαν όλοι μαζί τους στρατιώτες που γύριζαν από το Μέτωπο του πολέμου της Αλβανίας το 1941. Στην αναφορά που δόθηκε δεν ήταν παρόντες ο Νιγδελίδης Πρόδρομος και ο Κουπελίδης Ιωάννης. Είχαν δώσει τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας.

Τον Απρίλιο του 1941 με την είσοδο των γερμανικών δυνάμεων παραχωρήθηκε η διοίκηση της περιοχής της Θράκης στους Βουλγάρους. Με την έλευσή τους κατέλαβαν βίαια δημόσια κτίρια, εκδίωξαν τους εναπομείναντες Έλληνες υπαλλήλους κι ανέλαβαν τη διοίκηση. Οι Μητροπολίτες διατάχτηκαν στην άμεση εξάλειψη των ελληνικών επιγραφών από τους ναούς και να μνημονεύουν στο εξής στις Θείες Λειτουργίες τους τον Βούλγαρο βασιλιά Βόρι και τον Βούλγαρο έξαρχο. Ταυτόχρονα τέθηκε σε εφαρμογή το μεγαλόπνοο σχέδιο βουλγαροποίησης της περιοχής. Ακολούθησε σκληρή κατοχή με τους ίδιους ρυθμούς, λεηλασίες και σφαγές σε βάρος των κατοίκων, που είχαν σαν κύριο μέλημα τον πλήρη εκβουλγαρισμό της περιοχής. Ένα τέτοιο γεγονός συνέβη και στο δικό μας χωριό που συγκλόνισε τη γύρω περιοχή. Στο δρόμο παραπλεύρως του ναού πιάστηκαν από τις δυνάμεις της κατοχής τέσσερις άνδρες από τους Ασκητές κι εκτελέστηκαν με βασανισμούς στη χαράδρα του δρόμου μπροστά στο μνημείο. Ξημέρωνε 29 Απριλίου του 1944. Οι αδικοσκοτωμένοι ήταν ο Μαυρίδης Πρόδρομος, πατέρας τριών παιδιών, ο Βασίλειος Σεβδυνίδης, ο Μισαηλίδης Βασίλειος κι ο Κοσκερίδης Φώτιος. Μαζί τους υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο ο ιερέας από τον οικισμό της Κρωβύλης Καβάζης Δημήτριος κι ο ιμάμης από τον μουσουλμανικό οικισμό των Ασκητών.

Επίσης, στο ιερό αυτό μνημείο αναγράφονται τα ονόματα των κατοίκων των Ασκητών που σκοτώθηκαν στον εμφύλιο πόλεμο ή έχασαν τη ζωή τους από τους βασανισμούς και τις κακουχίες στη διάρκεια της κατοχής. Είναι οι Σεβδυνίδης Άνθιμος, Σιρβανίδης Βασίλειος, Στεφανίδης Χρήστος, Κουπελίδης Κοσμάς, Παπαδόπουλος Ιωάννης, Χατζηφιλιππίδης Ιωσήφ και Μαυρίδου Μερκουρίδου Ελισάβετ, Πρόδρομος Μαυρίδης (πατέρας τριών παιδιών), Βασίλειος Σεβδυνίδης, Βασίλειος Μισαηλίδης, Φώτιος Κοσκερίδης, Ιωάννης Παπαδόπουλος, Ιωσήφ Φιλιππίδης, Άνθιμος Σεβδυνίδης, Πρόδρομος Νιγδελίδης, Ιωάννης Κουπελίδης, Χρήστος Στεφανίδης, Κοσμάς Κουπελίδης, Βασίλειος Σιρβανίδης.

Για μία ειρήνη και μία ελευθερία που κάνει τους ανθρώπους καλύτερους, οι προαναφερόμενοι έδωσαν τη ζωή τους.

Η θυσία τους μπολιάζει σήμερα στη σκέψη και κάθε χρόνο τέτοιες μέρες οδηγεί τα βήματά μας στον τόπο του μαρτυρίου τους».