Μουφτειακό και Σαρία στο προσκήνιο των εξελίξεων

Σε μία εποχή όπου η Μουφτεία Κομοτηνής έχει μπει σε νέο καθεστώς, ύστερα από την παύση του μουφτή Μέτσο Τζεμαλή και την δια διορισμού ανάληψη καθηκόντων από τον τοποτηρητή Τζιχάτ Χαλήλ, βρέθηκε στην Κομοτηνή ο γενικός γραμματέας θρησκευμάτων σε ουσιαστικά μία in congito επίσκεψη με συγκεκριμένες επαφές. Ο Γιώργος Καλαντζής μίλησε στον "Χ" για όλα τα ζητήματα επικαιρότητας που απασχολούν την Θράκη, μεταφέροντας εν πολλοίς τις θέσεις της ελληνικής Πολιτείας και "φωτίζοντας" πτυχές άγνωστες μέχρι στιγμής.

Η πρώτη επαφή του Τζιχάτ Χαλήλ
Αυτή ήταν και η πρώτη επαφή του τοποτηρητή με θεσμικό, καθώς ο κος Καλαντζής επισκέφτηκε τον Τζιχάτ Χαλήλ, στα γραφεία της Μουφτείας, το πρωί της Τρίτης 4 Σεπτεμβρίου. Ο γ.γ. ευχήθηκε καλή αρχή στον τοποτηρητή και σημείωσε πως θα αναπτύξουν μεταξύ τους "μια στενή συνεργασία προς όφελος των μουσουλμάνων Ελλήνων πολιτών της Θράκης". Από πλευράς του, ο τοποτηρητής δήλωσε χαρούμενος από την επίσκεψη και ανέδειξε μέσα από τον "Χ" πως είναι "ανοιχτός για τις επισκέψεις από όλη την κοινωνία".

"Χωρίς καθυστέρηση το προεδρικό διάταγμα"
Ο "Χ" ζήτησε την γνώμη του γ.γ. αναφορικά με την όποια χρονική καθυστέρηση στο προεδρικό διάταγμα, με το οποίο ουσιαστικά η Σαρία καθίσταται προαιρετική και ο μουφτής/τοποτηρητής επιλαμβάνεται δίκης μόνο με τη σύμφωνη γνώμη και των δύο μερών, επί ποινή ακυρότητας. "Είναι χρήσιμο να έχουμε εικόνα για το τι σημαίνει η λέξη καθυστέρηση", είπε αρχικά, για να εξηγήσει πως το επτάμηνο - για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα - δεν είναι καθυστέρηση, σημειώνοντας πως ένα απλό προεδρικό διάταγμα χρειάζεται τουλάχιστον πέντε μήνες προεργασίας και προκαλώντας όσους λένε το αντίθετο να του απαντήσουν με συγκεκριμένα παραδείγματα.
"(Δεν πρέπει να) κατηγορεί κάποιος την κυβέρνηση - ιδιαίτερα το υπουργείο Παιδείας μαζί με το υπουργείο Δικαιοσύνης - ότι καθυστερούν γιατί έχουν συμπληρωθεί επτά μήνες, για ένα ζήτημα το οποίο δεν λυνόταν για δεκαετίες και η λύση του αποτελεί ευρωπαϊκή πρωτοπορία", είπε, εκφράζοντας την πεποίθηση πως "όχι μόνο δεν καθυστερούμε αλλά κινούμαστε πολύ γρήγορα σε σχέση με άλλες σοβαρές περιπτώσεις".

"Απόψεις από το ένα άκρο ως το άλλο"
Την ίδια ώρα, όπως ανέδειξε χθες ο "Χ", το Σάββατο υπήρξε κινητικότητα στον σύλλογο Επιστημόνων Μειονότητας στην Κομοτηνή, παρουσία επιστημόνων και των τεσσάρων μειονοτικών βουλευτών Ροδόπης και Ξάνθης. "Είδαν" μάλιστα σαφή παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάνης στο σχέδιο του προεδρικού διατάγματος. Αρχικά, ο κος Καλαντζής επιφυλάχθηκε ότι θα διαμορφώσει πιο σφαιρική γνώμη, αφότου διαβάσει το δημοσίευμα του "Χ" με τις συγκεκριμένες θέσεις, ενώ εξήγησε πως ο διάλογος είναι κάτι θετικό, γι' αυτό "άλλωστε τα υπουργεία επέλεξαν να δώσουν το προεδρικό διάταγμα σε δημόσια διαβούλευση, αν και δεν μας υποχρεώνει ο νόμος", εξηγώντας κατόπιν πως επιλέχθηκε η δημόσια διαβούλευση "για να έχουν όλοι τη δυνατότητα να εκφράσουν τις απόψεις τους. Με πολύ χαρά βλέπω ότι εκφράζονται πολλές απόψεις από το ένα άκρο έως το άλλο".

Αναφορικά με τις αντιδράσεις καθαυτές, έσπευσε να διευκρινίσει πως "σε μερικά ζητήματα δεν έχουν γίνει κατανοητά τα όσα γράφει το προεδρικό διάταγμα, ίσως χρειάζεται να γίνει συζήτηση από κοντά", αλλά υπερτόνισε πως "δεν μπορεί κάποιος να παραβλέπει ορισμένα βασικά ζητήματα: Εδώ δεν συζητάμε γενικά και αόριστα για την λειτουργία της Μουφτείας. Συζητάμε για την λειτουργία ενός θεσμού που είναι πρωτοποριακός σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δηλαδή την άσκηση δικαιοδοτικών αρμοδιοτήτων εκ μέρους του μουφτή".

Εμπόδιο στην χρήση της τουρκικής γλώσσας;
Μία από τις πιο σημαντικές ενστάσεις που εξέφρασαν το Σάββατο οι άνθρωποι του Συλλόγου Επιστημόνων Μειονότητας, είναι πως οι μουσουλμάνοι της Θράκης εμποδίζονται να χρησιμοποιούν την τουρκική γλώσσα. "Η άσκηση των δικαιοδοτικών αρμοδιοτήτων του μουφτή σημαίνει ότι καταλήγεις σε αποφάσεις που έχουν σχέση με απονομή δικαιοσύνης: Αυτό δεν γίνεται σε άλλη γλώσσα πλην της γλώσσας του κράτους", εξήγησε ο Γιώργος Καλαντζής, αλλά έσπευσε κατευθείαν να εξηγήσει το εξής: "Βεβαίως, κάποιος έχει δικαίωμα - πολύ σωστά - να χρησιμοποιήσει μια άλλη γλώσσα που και ο ίδιος καταλαβαίνει καλύτερα. Δεν απαγορεύεται καμία γλώσσα, δεν αντιλαμβάνομαι που βρίσκονται οι αιτίες για τέτοιου είδους επιχειρήματα".

Υπερτόνισε μάλιστα πως το κράτος δίνει πλέον "τις εγγυήσεις που προβλέπει γενικά ο νόμος", γι' αυτό και "πρέπει να υπάρχει μια οργάνωση", και συνέχισε: "Αυτό δεν συνιστά μείωση των αρμοδιοτήτων του μουφτή, αλλά συνιστά εγγύηση σωστής λειτουργίας των αρμοδιοτήτων που η Πολιτεία του αναγνωρίζει".

Ανέδειξε μάλιστα ο γ.γ. πως το ελληνικό κράτος, σεβόμενο την μειονότητα, δεν θα αλλάξει την παράδοση να γράφονται οι αποφάσεις του μουφτή και στα οθωμανικά. "Είναι μία μακρά παράδοση, την οποία σεβόμαστε", είπε, προσθέτοντας: "Ο νόμος του 1991 ήδη προβλέπει ότι οι αποφάσεις αυτές πρέπει να είναι γραμμένες στην ελληνική γλώσσα, κι αυτό είναι λογικό. Άρα εμείς διατηρούμε αυτό που ισχύει και στις δύο γλώσσες και, αν κάποιος θέλει και σε άλλη γλώσσα δίνουμε το δικαίωμα στην Μουφτεία να μπορεί να το δώσει και σε άλλη γλώσσα. Δεν βλέπω που υπάρχει απαγόρευση γλωσσών". Εν προκειμένω θέση πήρε και ο τοποτηρητής, ο οποίος εξήγησε ότι "είναι πολύ σημαντικό πως η ελληνική Πολιτεία σέβεται αυτή την γραφή".

Κατόπιν, μάλιστα, ο γ.γ. πρόσθεσε και το εξής: "Αν κάποιος ζητάει να απαγορευτεί η χρήση της οθωνικής γραφής στα επίσημα έγγραφα της Μουφτείας, θα ήθελα να το καταθέσει επίσημα και να μας πει τους λόγους. Πρόκειται για μία μακραίωνη πρακτική που είναι τιμητικό για την χώρα μας ότι έχει δώσει αυτό το δικαίωμα".

Ψάχνουν ευρεία συναίνεση για το Μουφτειακό
Ο "Χ" ζήτησε την θέση της ελληνικής Πολιτείας, δια στόματος Γ. Καλαντζή, και αναφορικά με το Μουφτειακό, στον απόηχο και της δήλωσης του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης Γρ. Στογιαννίδη που - παρακάμπτοντας πρωθυπουργό και αρμόδιο υπουργό - έκανε λόγο για εκλογή του επόμενη μουφτή.

"Ο υπουργός Παιδείας έχει δηλώσει ότι πρέπει η Πολιτεία να δει όλα αυτά τα θέματα με πνεύμα ψυχραιμίας, όπως και στο ζήτημα της Σαρία, δηλαδή να κάνουμε βήματα μπροστά με την μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση", είπε ο γ.γ. και εξήγησε πως κλειδί είναι ο διάλογος αλλά με συγκεκριμένους - αδιαπραγμάτευτους - όρους: "Ο διάλογος αυτός θα έχει μέλλον, αρκεί να έχουμε όλοι υπόψη κάποιες βασικές αρχές που πρέπει να τον διέπουν και έχουν να κάνουν με το τι προβλέπει το Σύνταγμά μας, οι ελληνικοί νόμοι και η συνθήκη της Λωζάνης".