Ανωμαλία του ασφαλιστικού συστήματος οι χαμηλές συντάξεις και οι υψηλές ασφαλιστικές εισφορές

Οι αιφνίδιες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό σύστημα που επιφέρει το Μνημόνιο 3 ακόμα σε όσους εντάσσονται σε κατηγορίες βαρέων και ανθυγιεινών, προκάλεσε την ανάγκη ενημέρωσης για τους εργαζόμενους στο εργοστάσιο της «Diaxon». Ενδεικτικό των αλλαγών είναι ότι αυξάνονται στα 62 από τα 60 τα όρια ηλικίας για τους ασφαλισμένους με το καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών (4.500 ένσημα, εκ των οποίων τα 3.600 στα βαρέα), ενώ για τους οικοδόμους τα όρια ηλικίας ανεβαίνουν στα 60 από τα 58. Για όσους δε συγκεντρώνουν 10.500 ένσημα, εκ των οποίων τα 7.500 στα βαρέα, η αύξηση των ορίων ηλικίας θα είναι πιο βάρβαρη: από 56,6 ετών που θα έβγαινε ο εργαζόμενος το 2012, θα φτάσει να συνταξιοδοτηθεί στα 60 και 9 μήνες το 2013 (αύξηση 4 χρόνια και 3 μήνες), ενώ οι γυναίκες από τα 57 θα συνταξιοδοτηθούν στα 62 το 2013. Οι αλλαγές αυτές εύλογα προκάλεσαν ανησυχία στους εργαζόμενους και για το λόγο αυτό το σωματείο εργαζομένων «Σπάρτακος» έφερε στην Κομοτηνή τον οικονομολόγο, π. επιστημονικό συνεργάτη του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ- ΑΔΕΔΥ Γιώργο Ρωμανιά προκειμένου να απαντήσει σε όλες τις απορίες που έχουν σχέση με το ασφαλιστικό σύστημα, αλλά και εργασιακά.

Οι αλλαγές προβλέπουν ότι κατηγορίες ασφαλισμένων όπως οι ιδιωτικοί υπάλληλοι με 35ετία, οι γυναίκες στα βαρέα και οι μητέρες επιβαρύνονται με ένα, τέσσερα ή και δώδεκα χρόνια επιπλέον, αντίθετα με την πρόθεση της τρόικας που ήθελε να επιβάλει επιμήκυνση κατά δύο χρόνια. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Ρωμανιά, οφείλεται σε μία βιαστική εκτίμηση αυτών που συνέταξαν το νομοσχέδιο, που έγινε με βάση το σκεπτική της εξοικονόμησης χρημάτων και όχι της στήριξης των ασφαλιστικών ταμείων. Η αύξηση των ορίων ηλικίας είτε αυτά αναφέρονται στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα, όπου περιλαμβάνεται η μισθωτή εργασία και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, «έγινε καθαρά για ταμιευτικούς λόγους, δηλαδή για να εξοικονομηθούν χρήματα ώστε να πάνε στην εξόφληση των δανειστών. Δεν έχουν καμία επίπτωση και καμία αποτελεσματικότητα στην αποκατάσταση της βιωσιμότητας των ασφαλιστικών ταμείων». Οι αλλαγές αυτές, όπως επισήμανε ο ομιλητής, «μπορεί να έχουν ακόμα και αρνητικές επιπτώσεις γιατί αυξάνεται η ανεργία και επομένως μειώνονται τα έσοδα των ασφαλιστικών εισφορών». Δεδομένο είναι ότι τα τελευταία 4 χρόνια δεν έχει υπάρξει καμία αύξηση στις συντάξεις και, σύμφωνα με τον κ. Ρωμανιά προβλέπεται ότι και τα επόμενα 5 χρόνια δεν θα υπάρξει καμία αύξηση. Επίσης το τελευταίο χρονικό διάστημα κάθε τρεις μήνες εκδίδεται  μία νέα νομοθετική ρύθμιση που επιβάλλει περαιτέρω μειώσεις στις συντάξεις. Είναι χαρακτηριστικό πως τους τελευταίους 18 μήνες έχουν εκδοθεί 17 ασφαλιστικοί νόμοι. Ο τελευταίος μάλιστα που περιέχεται στο Μνημόνιο 3 και προβλέπει μείωση στην κύρια σύνταξη, για πρώτη φορά προσθέτει στην κύρια σύνταξη και την επικουρική και για το δημόσιο τομέα προσθέτει και το μέρισμα που δίνει το μετοχικό ταμείο. Η μείωση δηλαδή της τάξης του 20% γίνεται επί του συνόλου της σύνταξης και μάλιστα από το πρώτο ευρώ, ενώ μέχρι τώρα οι μειώσεις αφορούσαν μόνο στην κύρια σύνταξη. 

Το σενάριο για κοινές συντάξεις είναι σωστό, σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Ρωμανιάς, επισημαίνοντας πως «κάποια στιγμή πρέπει οι Έλληνες να είναι όλοι το ίδιο. Αυτό για να γίνει χρειάζεται μία στρατηγική δε μπορεί να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Αυτός που παίρνει μεγαλύτερη σύνταξη επί σειρά ετών πλήρωνε ασφαλιστικές εισφορές μεγαλύτερες. Αν κατέθετε τα χρήματά του στην τράπεζα  θα είχε εισόδημα μεγαλύτερο. Σε Σουηδία, Δανία, στη Φιλανδία ακόμα και Βρετανία, δεν έχει σημασία αν είσαι γιατρός, χτίστης, λιμενεργάτης, δημόσιος υπάλληλος, μηχανικός, όλοι λαμβάνουν τις ίδιες συντάξεις, όταν εργαστούν τα ίδια χρόνια. Αυτό για να γίνει στη χώρα μας πρέπει να είναι προϊόν μίας στρατηγικής η οποία θα εφαρμοστεί μετά από μερικά χρόνια, εφόσον υπάρξει μία μεταβατική διάταξη, ώστε να μη θιγούν τα κεκτημένα δικαιώματα». 

Παράλληλα ο γνωστός οικονομολόγος υπεραμύνθηκε των πρόωρων συντάξεων, εφόσον αυτές δίνονται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Όπως είπε αναλυτικά, «όταν στην Ελλάδα παίρνεις μία πρόωρη σύνταξη αυτό σημαίνει ταυτόχρονα ότι έχουν ληφθεί και μέτρα αυτή η σύνταξη να είναι μειωμένη. Για παράδειγμα η μητέρα ανήλικου που φεύγει στα 50 και όχι στα 55 χρόνια της κόβουν το 30% της σύνταξης και αυτό την ακολουθεί σε όλη τη ζωή της. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όταν η μητέρα συμπληρώσει την ηλικία που μπορεί να πάρει την κανονική σύνταξη τότε πληρώνει μία συμπληρωματική εισφορά και η σύνταξη αποκαθίσταται. Οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις έχουν τη λογική τους, όπως για παράδειγμα για όσους εργάζονται στα βαρέα και ανθυγιεινά, διότι προβλέπεται ότι αν συνεχίσουν να εργάζονται θα πεθάνουν γρήγορα ή θα υποστούν ανεπανόρθωτο πλήγμα η υγεία τους. Αυτό ισχύει σε όλες τις χώρες. Επίσης αν υπάρχει δημογραφικό πρόβλημα, όπως στην Ελλάδα, όπου σύμφωνα με μελέτες, σε 10 περίπου χρόνια οι Έλληνες θα είναι μειονότητα, δεν θα πρέπει να ενισχυθεί ο ελληνικός πληθυσμός ώστε να κάνει περισσότερα παιδιά; Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό πρόβλημα δεν μπορούμε να πούμε, είτε έχεις 3 παιδιά ή 13 παιδιά ή κανένα ή είσαι άγαμη, θα έχεις την ίδια συνταξιοδοτική μεταχείριση. Αυτό αποδεικνύει μυωπική πολιτική». 

Την ίδια στιγμή ο κ. Ρωμανιάς θεωρεί στρεβλό το φαινόμενο στη χώρα μας οι ασφαλιστικές εισφορές να είναι από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα να καταβάλλονται χαμηλές συντάξεις και να υπάρχουν μεγάλα ελλείμματα. Μαθηματικά, όπως είπε, «δε στέκει αυτό το φαινόμενο, δείχνει την ανωμαλία που υπάρχει στη λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος». Ο ίδιος πρότεινε οι ασφαλιστικές εισφορές να μειωθούν και για τους εργαζόμενους, αλλά και για τους εργοδότες, διότι αποτελούν παράγοντα αύξησης τους κόστους εργασίας και αύξησης της ανεργίας. Τέλος αναφερόμενος στον ΕΟΠΥΥ τον χαρακτήρισε «έκτρωμα που δημιουργήθηκε εσπευσμένα και αποκλειστικά και μόνο διότι το κράτος χρωστούσε 12 δις ευρώ για τους κλάδους υγείας σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΠΑΔ και ΟΓΑ». Έκανε λόγο για έναν οργανισμό χάρτινο που δε μπορεί να καλύψει τις ανάγκες για τις οποίες δημιουργήθηκε, αφού οι ασφαλισμένοι ενώ εξακολουθούν να πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές για την υγεία, δεν μπορούν να προμηθευτούν το φάρμακό τους, να έχουν γιατρό ήταν να νοσηλευτούν.

Δήμητρα Συμεωνίδου