«Κι εγώ είμαι ένας από τους αγανακτισμένους», λέει ο Κωνσταντίνος Σιμόπουλος

Ο πρώην πρύτανης του ΔΠΘ και πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής σχολιάζει μετά λόγου γνώσεως τα τεκταινόμενα στο «Χ» συντασσόμενος στο πλευρό των αγανακτισμένων πολιτών για πολύ σαφείς λόγους. Κάνει μια σφαιρική ανάλυση στον εκκολαπτόμενο Καλλικράτη στην Παιδεία, εκφράζει με φόβο κάποια ζητήματα που αναμένεται να συμβούν λόγω της στενότητας των πόρων στα δημόσια πανεπιστήμια και υπεραμύνεται απόψεις που θα δώσουν οικονομική ώθηση αν υπάρξουν οι σχετικές πρωτοβουλίες, αφού ο Έλληνας δίνει προτεραιότητα στην μόρφωση του παιδιού του.

Τα πράγματα είναι σκούρα, δύσκολα στα πανεπιστήμια σήμερα, από άποψη οικονομικών με περικοπές στους προϋπολογισμούς, από άποψη λειτουργίας…
-Έχετε δίκαιο και αντιλαμβάνομαι πάρα πολύ καλά, ίσως και από τους λίγους που αντιλαμβάνονται, τις πραγματικές δυσκολίες που θα περνάει η σημερινή διοίκηση προσπαθώντας να αντιμετωπίσει από την μια μεριά τις πραγματικές ανάγκες του πανεπιστημίου και από την άλλη να διαχειριστεί τα λιγοστά έσοδα που υπάρχουν και από αυτή την άποψη νιώθω αλληλέγγυος και να φανώ χρήσιμος γενικότερα. Πραγματικά εμείς φύγαμε νωρίς και δεν νιώσαμε την δυσκολία που υπάρχει σήμερα, όχι μόνο στο πανεπιστήμιο μας, αλλά σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας.

Ποιος είναι ο ρόλος ενός πανεπιστημιακού σε εποχές κρίσης, έπρεπε να έχουν λόγο νωρίτερα από τους υπόλοιπους;  Γνωρίζουν τα πράγματα, έπρεπε να μας τα πουν, ασχέτως αν οι πολιτικοί βαδίζουν σε άλλους δρόμους… Δηλαδή ένας καθηγητής πρέπει να ασχολείται καθαρά με το πανεπιστημιακό του έργο, δεν πρέπει να έχει και την διασύνδεση με την τοπική κοινωνία, να έχει έναν ρόλο πιο ενεργητικό;

-Πρώτον, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ένας καθηγητής στο πανεπιστήμιο πρέπει να γνωρίζει καλά τον ρόλο του και την συγκεκριμένη αρμοδιότητά του που έχει σχέση με την εκπαίδευση, την διδασκαλία και την έρευνα. Από εκεί ξεκινάμε. Από εκεί και πέρα, ένας πνευματικός άνθρωπος που θεωρούνται οι καθηγητές στο πανεπιστήμιο πνευματικοί άνθρωποι, θα τους δούμε σε άλλους χώρους πέρα από τον στενό χώρο του πανεπιστημίου. Όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά η δημόσια ζωή, η κάθε κυβέρνηση πλαισιώνεται από πάρα πολλούς ακαδημαϊκούς, οι οποίοι καταλαμβάνουν και θέσεις βουλευτών, υπουργών, υφυπουργών και αξιωματούχων γενικά. Από αυτούς πρέπει να έχουμε πολύ μεγαλύτερη απαίτηση από ότι από έναν απλό καθηγητή, ο οποίος μένει και κάνει την δουλειά του ως δάσκαλος στο πανεπιστήμιο, όμως και εμείς είμαστε καθηλωμένοι στο έργο μας στο πανεπιστήμιο και δεν έχουμε άλλες ασχολίες, δεν έχουμε αναλάβει κάποιες υποχρεώσεις γενικότερα, είτε σε έναν κυβερνητικό, είτε σε έναν αντιπολιτευτικό θεσμό. Από εκεί και πέρα, η δυσκολία και η διαχείρισή της δεν είναι απλό πράγμα, το να πρέπει το κράτος να βρει χρήματα να πληρώσει τους δανειστές του, δεν νομίζω ότι περνάει μέσα από τις απόψεις των πανεπιστημιακών ή τις προτάσεις τους. Τα θέματα αυτά είναι αυστηρά πολιτικά και σαν τέτοια πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε. Στο τέλος της ημέρας τον λόγο τον έχει ο λαός.

Το σχόλιο σας για τους «αγανακτισμένους»;
-Είναι ότι θα περίμενα, διότι είμαι και εγώ ένας από τους αγανακτισμένους πολίτες με την έννοια που είμαστε όλοι μας αγανακτισμένοι, γιατί ξαφνικά χωρίς να έχουμε δανειστεί βρισκόμαστε εμείς να πληρώνουμε τα δανεικά, βέβαια αναφερόμαστε στο χρέος της Ελλάδος, αλλά το σχόλιο μου είναι ότι θα ήθελα να δω όλα αυτά τα κινήματα και αυτή την αντίδραση και να την μετρήσω στην κάλπη.

Θέσατε κάποιους στόχους ως πανεπιστημιακός στο ξεκίνημα της πανεπιστημιακής σας θητείας;
-Οι στόχοι μου αυτή την στιγμή μπορεί να θεωρούνται ξεπερασμένοι… Αναφέρομαι γενικότερα στους στόχους της ανάπτυξης του πανεπιστημίου. Όπως βλέπετε, αυτή την στιγμή η πολιτεία έχει ξεκινήσει διαδικασίες σμίκρυνσης αυτών των χώρων, είτε με την μη πρόσληψη διαφόρων, προσωπικού, μελών ΔΕΠ, καθηγητών και τα λοιπά, είτε σμίκρυνση του ερευνητικού έργου και γενικά όλων των δραστηριοτήτων που έχει ένα πανεπιστήμιο με αποτέλεσμα να σκεφτόμαστε ότι κάποια στιγμή θα μας φωνάξουν, κάποια επιτροπή και θα μας πει ότι το πανεπιστήμιο από 20 τμήματα, μένουν – κρατήστε 12 ή ότι υπάρχει μια συγχώνευση, αυτό που λένε «ο Καλλικράτης για την Παιδεία», δηλαδή ο στόχος ο δικός μου όταν υπήρξα υπεύθυνος στην λειτουργία του πανεπιστημίου, ήταν η ανάπτυξη και η ανάπτυξη στο μυαλό μου ήταν ξεκάθαρη και την οποία υποστηρίζω ακόμη. Δηλαδή εάν με ρωτήσει κάποιος αν ξαναεπέστρεφα πίσω και θα έπρεπε να αναθεωρήσω τους στόχους μου, δεν θα το έκανα. Θεωρώ ότι η ανάπτυξη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου έπαιξε τον ρόλο της στην Θράκη και ότι μπορεί να συνεχίσει να τον παίζει τον ρόλο της και νομίζω ότι θεσμικές μεταβολές επιβάλλονται για να συνεχίσει το πανεπιστήμιο να αναπτύσσεται.

Πως μπορεί να γίνει αυτό;
-Εγώ πιστεύω ότι έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα και επειδή θεωρώ δεδομένη την ανάγκη των παιδιών μας να σπουδάσουν, δηλαδή κάθε χρόνο τελειώνουν το λύκειο πολλές χιλιάδες παιδιών, από αυτά να ξέρετε ότι η ανάγκη για σπουδές δεν έχει μειωθεί, ως προς το ποσοστό, δηλαδή η οικογένεια, παρόλη την δυστυχία της την οικονομική μερικές φορές, τα δίνει όλα για να σπουδάσει ένα παιδί.

Θεωρώντας ότι έχουμε μια γενικότερη σμίκρυνση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε επίπεδο προσωπικού πανεπιστημίων, τμημάτων, μεταπτυχιακών, θα οδηγηθεί αυτή η ανάγκη η οποία δεν μεταβάλλεται σε άλλες διεξόδους, δηλαδή είτε στο εξωτερικό, είτε εκ των πραγμάτων θα έρθουν πανεπιστήμια άλλα να δημιουργηθούν στον ελλαδικό χώρο, άλλα είτε με την διαδικασία του Franchise που το ζούμε στην πράξη, είτε με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Με αυτή την έννοια βλέπουμε ότι όσο και να μικρύνεις την τριτοβάθμια εκπαίδευση την κρατική, επειδή η ανάγκη θεωρείται δεδομένη και δεν πρόκειται να μικρύνει, η οικογένεια θέλει να σπουδάσει το παιδί της, τότε θεωρώ ότι θα πρέπει να μεταμορφωθεί το δημόσιο πανεπιστήμιο και να μπορέσει το δημόσιο πανεπιστήμιο να χειριστεί τα προβλήματά του. Εννοώ ότι όπως θα είδατε και διάφορες διεκδικήσεις πρυτανικών αρχών και πανεπιστημιακών, θέλουν να βρουν πόρους. Τα πανεπιστήμια αυτή την στιγμή, εάν ερχόταν κάποιος να διαθέσει χρήματα για να στηθεί ένα τμήμα ή μια έδρα, δεν μπορεί να το κάνει. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, όταν ήμουν πρύτανης και έβλεπα ότι το πανεπιστήμιο μας είχε 15 μαθηματικούς σκορπισμένους στα διαφορετικά τμήματα, από την Ορεστιάδα μέχρι την Ξάνθη, ο κάθε μαθηματικός στο τμήμα του, επειδή δεν έχουμε μαθηματικό τμήμα, στο τμήμα του ο κάθε μαθηματικός βοηθούσε και δίδασκε μαθήματα εισαγωγής και τους έβαλα κάτω μια μέρα και συζητήσαμε και τους είπα αφού είστε εδώ και κάνετε μαθήματα εισαγωγικά, δεν μπορούμε εμείς ως πρόταση με την βοήθεια την δική σας να κάνουμε ένα τμήμα προ-πτυχιακό και είχαμε αποφασίσει τότε να προτείνουμε στο υπουργείο την λειτουργία του τμήματος της βιοπληροφορικής ή των βιομαθηματικών.

Σας πληροφορώ ότι δεν πέρασε η πρόταση, χωρίς να έχουμε ζητήσει 1 ευρώ από το υπουργείο. Απλά θα κάναμε εισαγωγή φοιτητών τότε οι οποίοι θα ήταν υποχρεωμένοι να πληρώσουν ένα αντίτιμο για σπουδές, θα ήταν ανταποδοτικά, όχι στην λογική της κερδοσκοπίας, στην λογική της αυτοσυντήρησης του τμήματος. Θα πρέπει να αφήσουν τα πανεπιστήμια πλέον, αφού περνάμε σε μια άλλη εποχή, το καθένα να βρει τους πόρους, όπως μπορεί να τους βρει.

Σας βρίσκει σύμφωνους αυτή η λογική δηλαδή;
-Είναι η μόνη διέξοδος που μπορεί να ζήσει το δημόσιο πανεπιστήμιο. Αυτή την στιγμή το πανεπιστήμιο μας έχει 23 μεταπτυχιακά, δείτε, κάντε μια ανάλυση σε όλα τα μεταπτυχιακά και θα δείτε ότι όλα τα μεταπτυχιακά σχεδόν έχουν δίδακτρα. Τι σημαίνει αυτό, σημαίνει ότι η έννοια του ιδιωτικού, δηλαδή του πληρώνω, υπάρχει στο δημόσιο πανεπιστήμιο, αλλιώς αν δεν υπήρχε ο οβολός των μεταπτυχιακών φοιτητών, δεν θα υπήρχε μεταπτυχιακό τμήμα, είναι τα πράγματα τόσο ξεκάθαρα. Αυτό αν το επεκτείνουμε και σε άλλους τρόπους, αν το κάθε πανεπιστήμιο επιτραπεί να έχει ένα Long Distance Learning τμήμα, να κάνει δηλαδή με μια πολύ μικρή κλίμακα την δουλειά του ανοιχτού πανεπιστημίου, θα μπορούσε να έχει πόρους, γιατί είναι τραγικό να είμαστε στο καλύτερο οικόπεδο της υδρογείου και να μην μπορούμε να καλέσουμε ξένους φοιτητές για να κάνουμε την Ελλάδα ένα εκπαιδευτικό παράδεισο. Μπορούμε να βρούμε πόρους και από ξένους και δεν μπορούμε να το κάνουμε, δεν μας επιτρέπεται.

Βλέπουμε πολλούς νέους με πτυχία, με μεταπτυχιακά, όπου τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά γνωρίζετε ότι θα πάρουν τον δρόμο για το εξωτερικό.
 -Το γνωρίζω πολύ καλά.

Δεν έχει η Ευρώπη το πανεπιστημιακό δυναμικό της Ελλάδας, δεν ξέρω ποιας ποιότητας βέβαια, αλλά  εμείς το έχουμε και το διώχνουμε.
-Η ποιότητα των επιστημόνων της Ελλάδος είναι εξαιρετική. Αν θα δείτε την θέση που έχουμε στην ερευνητική απόδοση σε σχέση με τους πόρους που έχουμε και με την χρηματοδότηση που έχουμε, αν δείτε δηλαδή την χρηματοδότηση, το πληθυσμιακό μας δυναμικό και το συγκρίνετε με την απόδοση που έχουμε σε σχέση με άλλα μεγαλύτερα κράτη, εμείς είμαστε πολύ μπροστά. Μπορούμε να συγκριθούμε με χώρες όπως ακόμη και ΗΠΑ, δηλαδή αν δείτε την συνολική επιχορήγηση που παίρνουν για έρευνα όλα τα ιδρύματα τα ελληνικά και τα αντίστοιχα αμερικανικά και γερμανικά και δείτε την απόδοση, τι εργασίες βγαίνουν από εδώ, μιλάμε για αναλογικές μελέτες, όχι για απόλυτες συγκρίσεις, θα δείτε ότι η απόδοση των ερευνητικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ υψηλά, μπαίνει στην λίστα των 15 πρώτων!

Αν έρθει ένας νέος φοιτητής σήμερα και σας πει κ. καθηγητά εγώ καλά τα άκουσα όλα αυτά που διδάξατε, έκανα ότι μου είπατε, πήρα πτυχίο, έκανα το μεταπτυχιακό μου, μου ζητάνε να δουλέψω με 550 ευρώ, τι να κάνω;
-Επειδή το ζω, δεν είναι θεωρητικό το ερώτημα σας, είναι καθημερινό, δυστυχώς μετά από συζήτηση ενημερωτική και ανταλλαγή απόψεων που έχουμε με τους φοιτητές, αυτός ο φοιτητής θα σηκωθεί από το τραπέζι θεωρώντας ότι πρέπει να κάνει αίτηση σε πανεπιστήμιο ή σε νοσοκομείο του εξωτερικού, γιατί εγώ μιλάω για τους γιατρούς. Δυστυχώς τα παιδιά μας και τα καλά παιδιά μας, που δεν μπορούν να περιμένουν εδώ 7-8 χρόνια για την ειδικότητα, έχουν γεμίσει τα νοσοκομεία της Σουηδίας, της Γερμανίας, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και τελευταία της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Πάνε να κάνουν ειδικότητα στο εξωτερικό και αυτοί, τις περισσότερες φορές, εάν είναι ηγετικές φυσιογνωμίες και πάρα πολλοί σπουδαίοι στην απόδοση τους και τα λοιπά, μένουν εκεί. Τους χάνουμε…