Το φως της 7ης Τέχνης ενάντια στον ρατσισμό και τις προκαταλήψεις

Στo πλαίσιο των διήμερων εκδηλώσεων που διοργανώθηκαν από την Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Πολιτισμού, Παιδείας και Αθλητισμού, από το  Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe Direct και την ερασιτεχνική καλλιτεχνική και δημοσιογραφική ομάδα EXARTICIS, πραγματοποιήθηκαν διάφορες δράσεις με προβολές ταινιών, βιωματικές ομιλίες και ένα ειδικό εργαστήρι για την Δημιουργία Ταινίας Μικρού Μήκους.

Η αυλαία των εκδηλώσεων έπεσε με την προβολή της ταινίας “Sami Blood”, μία ταινία βραβευμένη με το κινηματογραφικό Βραβείο LUX. Μία ταινία που δεν θα μπορούσε ο θεατής να αγνοήσει τα βαθειά ανθρωπιστικά μηνύματα που μας μετέδωσε σε κάθε σκηνή, σε κάθε λεπτό. Μία ταινία που  μας έδωσε το ερέθισμα να αποτυπώσουμε, παρακάτω, και να μοιραστούμε μαζί σας τις σκέψεις μας.
Η ταινία ξεκινά με την επιστροφή μιας ηλικιωμένης γυναίκας λόγω ενός δυσάρεστου οικογενειακού γεγονότος στον χωριό Lapland της Σουηδίας χωρίς τη θέλησή της.

Η γυναίκα ανήκει στη μειονότητα των Σάαμι, μια φυλή η οποία βιώνει τον ρατσισμό και την περιθωριοποίηση από την υπόλοιπη κοινωνία. Γι αυτό τον λόγο, η ηρωίδα αναγκάζεται να εγκαταλείψει την οικογένειά της σε νεαρή ηλικία. Πάλεψε να αναγνωριστεί ως ισότιμη και κατέληξε να αλλάξει ταυτότητα για να αποφύγει ένα μέλλον χωρίς προοπτική. 

Παρόλο που η Σουηδία και γενικά οι Σκανδιναβικές χώρες θεωρούνται από τις πιο προοδευτικές, παρατηρείται έντονα ο ρατσισμός στη συγκεκριμένη φυλή τόσο στο παρελθόν όσο και στις μέρες μας.

Ο ρατσισμός πηγάζει από τον ιδιαίτερο πολιτισμό και τις παραδόσεις τους. Ξεχωρίζουν για την ιδιαίτερη ενδυματολογική τους προτίμηση, η οποία,  μέσω των χρωμάτων, των σχεδίων και των στολιδιών, προσδιορίζει την καταγωγή αλλά και την οικογενειακή κατάσταση του κάθε ατόμου. Αυτές οι φορεσιές τους χαρακτηρίζουν τόσο στην καθημερινότητά τους, όσο και στις τελετές που πραγματοποιούν. Παραδοσιακά έχουν ασχοληθεί με την αλιεία και την κτηνοτροφία και είναι και γνωστοί για την εκτροφή ταράνδων. Εξαιτίας του νομαδικού τρόπου ζωής που περνά από γενιά σε γενιά, αντιμετωπίζονται ρατσιστικά, αφού διαφέρουν από τον αστικό και “εγκεκριμένο” τρόπο ζωής. Η υπέρμετρη αγάπη τους για τη φύση φαίνεται τόσο στη θρησκεία όσο και στη γλώσσα, η οποία είναι διαφορετική από αυτή των υπόλοιπων Σκανδιναβών και εξαιτίας αυτής της αγάπης στοχοποιούνται και χλευάζονται. 

Λαμβάνοντας υπόψη τα προαναφερθέντα, η μειονοτική φυλή των Σάαμι, δέχεται έντονα τον ρατσισμό εξαιτίας της πολιτισμικής της ταυτότητας και κουλτούρας ακόμα και στις μέρες μας από ανθρώπους που αλληλεπιδρούν καθημερινά. Η ένταξή τους στην κοινωνία δεν είναι εύκολη αφού κάποιοι άνθρωποι επιμένουν να τους θεωρούν κατώτερους, δείχνοντας έτσι την υποτιθέμενη δύναμη και ανωτερότητά τους.

Η Σάαμι είναι μια μειονοτική ομάδα της Ευρώπης όπως αντίστοιχες ομάδες υπάρχουν και περιθωριοποιούνται σε πολλές άλλες χώρες. Αντιμετωπίζει ένα είδος φυλετικού ρατσισμού που παρατηρείται στην Ευρώπη παρ' όλες τις διαδικασίες πολιτισμικής και νομοθετικής ανάπτυξης – δεκτικότητας. Αιτία αυτού είναι ένα μείγμα υπεροψίας και φόβου. Αφενός αισθανόμαστε ότι η δική μας φυλή είναι ανώτερη ή πιο καλλιεργημένη και αφετέρου ότι η άλλη φυλή με κάποιον τρόπο μας απειλεί σε διάφορα επίπεδα. Όλο αυτό οδηγεί στο να αντιμετωπίζεται μια ολόκληρη ομάδα με εχθρότητα και προκατάληψη. 

Σύμφωνα με τον Martin Luther King, έναν από τους πιο γνωστούς φιλειρηνιστές και μαχητές κατά του φυλετικού ρατσισμού, “Δεν είναι δυνατό να είσαι υπέρ της δικαιοσύνης για κάποιους ανθρώπους και να μην είσαι υπέρ της δικαιοσύνης για όλους τους ανθρώπους”. 
*Ασκούμενοι κοινωνικοί λειτουργοί στο  Europe Direct, του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του ΔΠΘ