Φωτιά, χορός, παράδοση!

Φωτιά, χορός, παράδοση, έσμιξαν το βράδυ του Σαββάτου 11 Φεβρουαρίου, χάρη στον Εκπολιτιστικό Μορφωτικό Όμιλο Αρμενίων Κομοτηνής, τα μέλη του οποίου δεν ξεχνούν τα έθιμα, αντιθέτως τα τιμούν με ευρεία συμμετοχή και εορταστική διάθεση.

Συγκεκριμένα, ο όμιλος διοργάνωσε και φέτος τον εορτασμό του ΤΡΝΤΕΖ ταυτόχρονα με την ημέρα των ερωτευμένων - τη γιορτή του Αγ. Σαρκίς, στις 11 Φεβρουαρίου και ώρα 19:00. Η εκδήλωση ξεκίνησε με την θεία λειτουργία στην Αρμένικη Εκκλησία Κομοτηνής (18:00), όπου ο ιερέας μίλησε για το έθιμο της γιορτής και ευλόγησε. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η εορταστική φωτιά στο προαύλιο  της εκκλησίας, η οποία πλαισιώθηκε από τους παραδοσιακούς χορούς, τα τραγούδια  και τα χαρακτηριστικά αλμυρά κουλουράκια της γιορτής. 

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την προβολή αποσπασμάτων του εορτασμού από όλον τον κόσμο, με χορό και τραγούδι από το μουσικό τμήμα του Συλλόγου «Χαιουινέρ» και την κοπή της παραδοσιακής πίτας στην Αρμενική λέσχη.

ΠΗΔΟΥΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗ ΦΩΤΙΑ
Για το έθιμο μας μιλάει αναλυτικότερα η πρόεδρος του ομίλου, Τζένη Κασαπιάν, η οποία σημειώνει την ιστορική προέλευση και τον συμβολισμό του. «Ο εορτασμός της Trndez έχει πανάρχαια προέλευση. Συνδέεται με τη λατρεία του ήλιου και της  φωτιάς στην αρχαία προχριστιανική Αρμενία.  Συμβόλιζε πάντα  τον ερχομό της άνοιξης και της γονιμότητας. Από το 301 μΧ, και με την επικράτηση του Χριστιανισμού, εορτάζεται η μέρα της Υπαπαντής σε ανάμνηση του ερχομού του Χριστού στο Ναό των Ιεροσολύμων και στον καθαρισμό της Παναγίας από τη λοχεία. Η Χριστιανική σημειολογία θέλει τη φωτιά να μοιάζει με το φως και τη ζεστασιά του Κυρίου, και δεν πρέπει να συγχέεται με ειδωλολατρικά τελετουργικά, όταν η φωτιά ήταν είδωλο και λατρευόταν αυτούσια. Diarnt’arach (Trndez), είναι μια από τις πιο δημοφιλείς γιορτές των νεόνυμφων, των νέων και της οικογένειας γενικότερα. «Tearnendarach σημαίνει: έρχονται ενώπιον του Θεού. Οι άνθρωποι το αποκαλούν επίσης Terndez, Trndez, οι οποίες είναι διαφορετικές παραλλαγές του: Ο Θεός να είναι μαζί σας.

Οι άνθρωποι ανάβουν φωτιές στις αυλές τους, κάνουν κύκλους γύρω από την φωτιά, και στο τέλος  πηδούν πάνω από τη φλόγα. Οι νεόνυμφοι πηδούν πάνω από τη φωτιά σε ζευγάρια. Στις παλιές παραδόσεις, η φωτιά φώτιζε το κέντρο του χωριού. Για το άναμμά της, οι χωρικοί μάζευαν ξύλα και στη συνέχεια παίρνανε για τα σπίτια τους αναμμένους δαυλούς, και έτσι άναβαν την εστία του σπιτιού τους, με την ιδέα ότι θα φωτίσει το χρόνο τους μέχρι την επόμενη Diarnt’arch», εξηγεί  με σαφήνεια.

Παράλληλα, η κα. Κασαπιάν παρατηρεί στροφή της νεολαίας στην παράδοση και σε ό,τι αυτή συμβολίζει. «Οι νέοι συμμετέχουν πιο ενεργά στα παραδοσιακά δρώμενα, γιατί τα αντιμετωπίζουν ως διέξοδο στην κρίση. Η προηγούμενη γενιά έβλεπε τα έθιμα αφ υψηλού, όμως οι νέοι ξαναγυρνούν σε αυτά», καταλήγει.