Οι Ξυλαγανιώτες της Θράκης ποτέ δεν προσκύνησαν

"Στη λήθη της ιστορίας απαντάμε με την αυτογνωσία της ιστορικής μας διαδρομής και την κληρονομιά εκείνη που έχει καταστήσει την Ξυλαγανή έναν από τους τόπους που γέννησαν μάρτυρες και ήρωες για την Θράκη, την Ελλάδα μας... Αθάνατοι οι 29 ήρωες Ξυλαγανιώτες. Ας είναι η μνήμη τους αιώνια", με αυτά τα συγκινητικά λόγια ολοκληρώνει την ομιλία της η Δάφνη Δουδουλακάκη, απόγονος του ενός από τους 29 πεσόντες Ξυλαγανιώτες. 
Απρίλης 1944. Τα βουλγαρικά στρατεύματα χτυπούν αδυσώπητα τη Θράκη, για την οποία προσφέρουν τη ζωή τους 29 Ξυλαγανιώτες. Εκτελούνται στον αγώνα. Μπορεί να πέρασαν 73 χρόνια, όμως ο δήμος Μαρώνειας-Σαπών και ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξυλαγανής, δεν ξεχνούν και τιμούν ανάλογα τους ήρωες. Έτσι και φέτος, την Κυριακή 30 Απριλίου στον χώρο του μνημείου στην είσοδο της Ξυλαγανής πραγματοποιήθηκε εκδήλωση μνήμης. 

Την επιμνημόσυνη δέηση τέλεσε ο μητροπολίτης Μαρωνείας-Κομοτηνής Παντελεήμων, ενώ ακολούθησε προσκλητήριο πεσόντων, κατάθεση στεφάνων, χαιρετισμός του δημάρχου Μαρώνειας-Σαπών Γιάννη Σταυρίδη και ομιλία της μαθήτριας Δάφνης Δουδουλακάκη. Η εκδήλωση έκλεισε με τον εθνικό ύμνο από τη Φιλαρμονική του Δήμου Μαρώνειας-Σαπών και τη μεικτή χορωδία της Ξυλαγανής. Παρέστησαν οι βουλευτές Μουσταφά Μουσταφά και Αϊχάν Καραγιουσούφ, ο νέος ταξίαρχος διοικητής της ΧΧΙ ΤΘΤ, ο αστυνομικός διευθυντής Ροδόπης, ο πρόεδρος των αποστράτων αστυνομικών Ροδόπης, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι του συνδέσμου ειδικών δυνάμεων Ροδόπης, ενώ εκπροσωπήθηκαν ο βουλευτής Ιλχάν Αχμέτ και ο αντιπεριφερειάρχης Ροδόπης Νίκος Τσαλικίδης.

"Η Ελλάδα έζησε διπλή κατοχή. Η πατρίδα μας η Θράκη ζώστηκε από τριπλή κατοχή", εξήγησε η Δάφνη Δουδουλακάκη μεταξύ πολλών. Και συνέχισε την ιστορική αφήγηση: "Η δεύτερη βουλγαρική κατοχή στη Θράκη ήταν ιδιαιτέρως σκληρή. Οι Βούλγαροι -πειθήνια όργανα των Γερμανών- εκτέλεσαν μια σειρά από πολιτικές κατατρομοκράτησης και εκφοβισμού του τοπικού πληθυσμού. Το βουλγαρικό κράτος ονόμασε την κατεχόμενη περιοχή «Μπελομόριε» (Άσπρη θάλασσα) και ξεκίνησε την αναθεώρηση της πραγματικότητας της περιοχής με την αντικατάσταση των ελληνικών πολιτικών και αστυνομικών υπηρεσιών με αντίστοιχες βουλγαρικές και την αναθεώρηση του πολιτικού χάρτη (χάραξη νέων επαρχιών κι ενσωμάτωση άλλων σε υπάρχουσες βουλγαρικές). Κύριο όργανο στην προσπάθεια αυτή υπήρξαν και οι διάφοροι βουλγαρικοί πατριωτικοί και αθλητικοί σύλλογοι και οι κατά τόπους βουλγαρικές εφημερίδες.

Έγιναν προσπάθειες υπαγωγής του πληθυσμού στο βουλγαρικό εκπαιδευτικό σύστημα, οι οποίες ωστόσο δεν είχαν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα, παράλληλα με απαγόρευση χρήσης της ελληνικής γλώσσας και επιβολής χρήσης της βουλγαρικής στη δημόσια ζωή. Επίσης η ελληνική εκκλησιαστική δομή αναιρέθηκε για να ενταχθούν οι εκκλησίες στην βουλγαρική εξαρχία (...). Οι πρόγονοί μας έπεσαν στα χέρια των Βουλγάρων. Για μέρες βασανίστηκαν άγρια για να προδώσουν τα σχέδιά τους και τελικά μαρτύρησαν και έβαψαν με το ιερό αίμα τους τα χώματα στα οποία σήμερα βρισκόμαστε μπαίνοντας και αυτοί στη χωρία των εθνικών μας ηρώων".

Χαιρετισμό απηύθυνε και ο δήμαρχος Μαρώνειας-Σαπών Γιάννης Σταυρίδης, ο οποίος έκανε λόγο για την ανάγκη ανάδειξης της θυσίας, από την τοπική κοινωνία. "Οι 29 Ξυλαγανιώτες Θρακιώτες ήρωες που σήμερα τιμούμε αποτελούν ένα αναπόσπαστο κομμάτι μίας μαρτυρικής ιστορίας της ιστορικής Θράκης που δυστυχώς δεν έχει δεόντως αναδειχθεί, όπως θα έπρεπε, ούτε συμπεριλαμβάνεται στα σχολικά βιβλία στους τόπους μαρτυρίου της κατοχής. Μένει λοιπόν σε μας να κρατήσουμε την μνήμη των ηρώων αυτών ζωντανή και να μνημονεύουμε την προσφορά τους στην πατρίδα, το έθνος, τον παγκόσμιο αγώνα για ελευθερία και αξιοπρέπεια". Στη συνέχεια εξήγησε και τη σημασία της επιγραφής:  "Ήθελαν να είναι ελεύθεροι και τους σκότωσαν τα Βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής, αναγράφει η επιτύμβια πλάκα, εδώ στο μνημείο που στήθηκε στη μνήμη των 29 συμπατριωτών μας αποτυπώνοντας επιγραμματικά το νόημα της θυσίας τους". 

Παρά την προσπάθεια εκβουλγαρισμού τους, "οι Θρακιώτες δεν κάμφθηκαν. Δεν προσκύνησαν. Κράτησαν την ψυχή και το φρόνημά τους αδούλωτο. Ονειρεύονταν την ελευθερία, επιζητούσαν μια άλλη ζωή για τους ίδιους και τα παιδιά τους (...). Να κρατήσουμε τη μνήμη και την θυσία τους ζωντανή. Να μην επιτρέψουμε στη συλλογική μνήμη να ξεχάσει. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, το μήνυμα της θυσίας τους είναι επίκαιρο", κατέληξε ο δήμαρχος.