Μπαίνει άσφαλτος στην ομηρική Μαρώνεια: Ανάπτυξη ή καταστροφή;

Το έργο σύνδεσης του παραλιακού μετώπου Μαρώνειας- Δικέλλων παρουσίασαν διαδικτυακά ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Ροδόπης Νίκος Τσαλικίδης, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ροδόπης Χρύσα Καραδήμα, ο εκπρόσωπος της αναδόχου μελετητικής εταιρίας Αργύρης Πλέσιας και ο εκπρόσωπος της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων ΠΕ Ροδόπης Απόστολος Τζεμίντιμπης.

Το έργο -συνολικού προϋπολογισμού 12,450εκ ευρώ- περιλαμβάνει την ασφαλτόστρωση του υφιστάμενου χωμάτινου δρόμου (15 περίπου χιλιόμετρα). Το χρονοδιάγραμμά του είναι περίπου 30 μήνες από σήμερα, εκτός εάν βρεθούν σημαντικές αρχαιότητες και υπάρξουν παρατάσεις. Σύμφωνα με την Περιφέρεια το έργο θα συμβάλει στη δημιουργία ενός αρχαιολογικού περιπάτου που θα ενώνει και θα αναδεικνύει τα κυριότερα μνημεία και αρχαιολογικού χώρους, προβάλλοντας το φυσικό περιβάλλον του Ισμάρου Όρους. Την ίδια ώρα, πάντως, επιστήμονες χτυπούν καμπανάκι κινδύνου, κάνοντας λόγο για καταστροφή της ομηρικής Μαρώνειας.

Ν. Τσαλικίδης: «Έργο πνοής»
Ξεκάθαρα υποστήριξε το έργο ο Νίκος Τσαλικίδης, χαρακτηρίζοντάς το «πολύ σημαντικό έργο πνοής για την περιοχή μας, το μεγαλύτερο που τρέχει αυτή την περίοδο». Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Ροδόπης το έργο «θα οδηγήσει στην σύνδεση του θαλάσσιου και παραλιακού μετώπου της Θράκης» και θα ωφελήσει πολλαπλώς την περιοχή, καθώς θα την καταστήσει «εύκολα προσβάσιμη και επισκέψιμη», αντί για «απομονωμένη και αποξενωμένη», λέξεις που χρησιμοποίησε για να περιγράψει το σήμερα. «Αποτελεί αφορμή επισκεψιμότητας και επενδύσεων, για μία περιοχή με τόσο φυσικό πλούτο», πρόσθεσε σε άλλο σημείο του λόγου του, σημειώνοντας πως το έργο «θα τονώσει την επιχειρηματικότητα και το τουριστικό ενδιαφέρον» στην περιοχή.

Σύμφωνα με τον κο Τσαλικίδη η ανάδειξη και προστασία της φύσης και του πολιτισμού αποτελούν «διαχρονικά προτεραιότητα» για την διοίκηση της Περιφέρειας ΑΜΘ. Γενικότερα μιλώντας, εξήγησε ότι φιλοσοφία της Π.Ε. Ροδόπης είναι η ευρύτερη διασύνδεση του παραλιακού μετώπου από άκρη σε άκρη της Θράκης. Αναφορικά για την (μεγάλη) ιστορία του έργου, ισχυρίστηκε πως παλιότερα δεν προχώρησε κυρίως λόγω γραφειοκρατίας και ευθυνοφοβίας.

Α. Πλέσιας: «Περιβαλλοντικό και αρχαιολογικής ανάδειξης έργο»
Αναλυτική παρουσίαση των τεχνικών παρεμβάσεων που θα γίνουν έκανε ο Αργύρης Πλέσιας. Αρχικά, χαρακτήρισε το έργο «εξαιρετικά σύνθετο» και έκανε μία σύντομη ιστορική αναδρομή, εξηγώντας τι άλλαξε σε σύγκριση με το προ 15ετίας σχέδιο. Τότε, σύμφωνα με τον μελετητή, «αντιμετωπίστηκε ως οδικό έργο, αλλά με την παρούσα μελέτη και την σύμφωνη γνώμη της Εφορείας Αρχαιοτήτων, αναπτύξαμε μία τελείως διαφορετική αντίληψη: ένα έργο με τη λογική του αρχαιολογικού περιπάτου». Σε άλλο σημείο χαρακτήρισε το έργο «περιβαλλοντικό και αρχαιολογικής ανάδειξης».

Ακολούθησε διαδικτυακή ‘ξενάγηση’ της διαδρομής που θα επιτρέπει προσβασιμότητα από τον κόμβο του αρχαίο θεάτρου Μαρώνειας, ως τη Μαρμαρίτσα, την Σύναξη, τον Άγιο Ρωμανό, τα Πετρωτά και έπειτα το ν. Έβρου. Στη διαδρομή παρατήρησε πως «πέρα του αρχαιολογικού χαρακτήρα, (υπάρχει) ιδιαίτερο τοπίο φυσικού κάλλους», γι’ αυτό «δεν πήγαμε να κάνουμε την περιοχή αυτοκινητόδρομο», όπως είπε χαρακτηριστικά.

Πάντως, άσφαλτος θα πέσει, αλλά σύμφωνα με τον μελετητή έχει γίνει τέτοια χάραξη, ώστε να μην πειραχθούν μνημεία και φυσικός πλούτος. Μάλιστα, όπως είπε, ο δρόμος σε ένα σημείο θα έχει μόλις δυόμιση μέτρα πλάτος, προκειμένου να μην υπάρξει παρέμβαση στο τοπίο, κι εκεί η κυκλοφορία θα γίνεται τμηματικά. Στα υπόλοιπα σημεία, ο δρόμος θα έχει πλάτος περί των 5-6 μέτρων. Συνολικά, επίσης, σε όλη τη διαδρομή θα δημιουργούν τέσσερα υπαίθρια πάρκινγκ σε σημεία που το επιτρέπει το φυσικό περιβάλλον, ενώ θα γίνουν σημειακές παρεμβάσεις προσβασιμότητας. Στη Μαρμαρίτσα, συγκεκριμένα, έναν ομηρικό ‘άγγιχτο’ από την ανθρώπινη παρέμβαση τόπο, «οι διατομές που σχεδιάστηκαν ‘αγκαλιάζουν’ το βραχώδες υπόβαθρο, χωρίς να του δημιουργούν καμία παρέμβαση», ισχυρίστηκε ο μελετητής, κάτι που αναμένεται να φανεί πάντως στην πράξη.

Στη μεγάλη εικόνα των πραγμάτων, ο κος Πλέσιας δεσμεύτηκε πως «θα σεβαστούμε πλήρως όλη τη διαδρομή», λέγοντας μεταξύ άλλων «δεν θα ξύσουμε τους βραχώδεις σχηματισμούς».

Χρ. Καραδήμα: «Να κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να τον κρατήσουμε αλώβητο»
«Η παραλιακή χάραξη του δρόμου που συνδέει Ροδόπη και Έβρο έχει ξεκινήσει τουλάχιστον από την πλευρά της Εφορείας μας από το 1980», θύμισε η Χρύσα Καραδήμα. Σημείωσε, μάλιστα, πως η μελέτη που είχε κατατεθεί το διάστημα 1993-94 απορρίφθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης, γιατί «οι παρεμβάσεις ήταν πάρα πολύ εκτεταμένες», όπως είπε.

Τί όμως άλλαξε και σήμερα μεταξύ των δύο μελετών; «Από το 2000 κι εξής αρκετοί προϊστάμενοι ασχολήθηκαν με το θέμα, συνεργάστηκε ένας αριθμός αρχαιολόγων με τους μελετητές και όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, στην προσπάθεια αυτή η χάραξη που ενδιέφερε πολύ την πολιτεία, να μην προκαλέσει ή εάν προκαλέσει τη λιγότερη δυνατή βλάβη του σημαντικότερου αρχαιολογικού και ιστορικού τόπου που διαθέτει η Ροδόπη, που είναι η Μαρώνεια και το όρος Ίσμαρος», είπε. Για το λόγο που είναι ιδιαιτέρως σημαντική η περιοχή, περιορίστηκε στο ότι «(φτάνει) και μόνο ο μύθος που υπάρχει πίσω από τον Ίσμαρο, δηλαδή είναι ο μόνος τόπος που με βεβαιότητα αναγνωρίζεται πως πέρασε ο Οδυσσέας. Και μόνο γι’ αυτό το λόγο -πέρα από το φυσικό του κάλλος- είναι ένας ιδιαίτερος ιστορικός τόπος που πρέπει να είμαστε περήφανοι και πρέπει να κάνουμε ό,τι τα αδύνατα δυνατά για να τον κρατήσουμε αλώβητο».

«Ελπίζουμε να υπάρχουν ευρήματα», σημείωσε σε άλλη αποστροφή της, ενώ για την προσβασιμότητα στην περιοχή δεν έκρυψε πως σήμερα «δεν είναι εύκολο σε ένα απλό αυτοκίνητο να πάει», γι’ αυτό θα γίνει «βελτίωση του δρόμου με σεβασμό στις αρχαιότητες». Κατ’ αυτό τον τρόπο θα δοθεί η ευκαιρία στο κοινό να δει μνημεία που υπάρχουν στην περιοχή, πλην όμως ελάχιστοι τα έχουν δει δια ζώσης.

Α. Τζεμίντιμπης: «Πολύ δύσκολο έργο»
«Πολύ δύσκολο» χαρακτήρισε το έργο ο Απόστολος Τζεμίντιμπης, ο οποίος πληροφόρησε πως «στα όποια προβλήματα προκύψουν θα πρέπει να ακολουθήσουν τεχνικές λύσεις που θα είναι συμβατές με το φυσικό περιβάλλον και τις αρχαιότητες που υπάρχουν εκεί». Δεσμεύτηκε πως «οι κατασκευές θα γίνουν σεβόμενες απόλυτα την ιδιομορφία του τοπίου».

Το μείζον ερώτημα του «Χ» και οι απαντήσεις
Στο περιθώριο της διαδικτυακής παρουσίασης, ο «Χ» κατέθεσε την εξής ερώτηση: Χωρίς να αποτελεί προσωπική μου άποψη, επιφανείς πολίτες, επιστήμονες κι επαγγελματίες εκφράζουν ενστάσεις και ισχυρίζονται πως το έργο αυτό εν τέλει θα υποβαθμίσει την περιοχή. Κάνουν λόγο ακόμη και για καταστροφή. Α) Τί τους απαντάτε; Β) Μπορείτε να δεσμευτείτε πώς δεν θα υποβαθμιστεί ούτε στο ελάχιστο το φυσικό περιβάλλον;

Η απάντηση ήταν αποκαλυπτική, με την κο Τζεμίντιμπη να λέει: «θεωρώ ότι οποιοδήποτε τεχνικό έργο έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον» και να προσθέτει: «από την άλλη υπάρχουν και οι ανάγκες - αυτά τα πράγματα είναι αντικρουόμενα». Μεταφέροντας την προσωπική του εμπειρία, διηγήθηκε πως ζει στη Ροδόπη 15 χρόνια και «ξέρω ανθρώπους μετρημένους στα δάχτυλα που έχουν δει αυτό τον καταπληκτικό τόπο», συνεπώς το έργο «θα δώσει τη δυνατότητα σε κόσμο να την επισκεφτεί», αλλά «είναι σίγουρο πως θα έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον», όπως παραδέχθηκε. Πάντως, σημείωσε ότι οι παρεμβάσεις θα είναι «πολύ ήπιες», αλλά κάλεσε τον κόσμο «να σκεφτούμε και τα θετικά με σε ισοζύγιο είναι περισσότερα».

«Πάντοτε μέλημά μας είναι να υπάρξει σεβασμός στο περιβάλλον και στους αρχαιολογικούς χώρους», πρόσθεσε από θέσης του ο κος Τσαλικίδης.

«Κάναμε το καλύτερο που μπορούσαμε θέτοντας τους όρους προστασίας», δήλωσε η κα Καραδήμα, εξηγώντας πως το σχέδιο έχει την σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ). Αναφορικά με τη διαχείριση πιθανών αρχαιολογικών ευρημάτων, απάντησε πως αυτή θα είναι ανάλογη της σημασίας των ευρημάτων, πλην όμως «δεν θα γίνει καταστροφή σε καμία περίπτωση».

«Η πολιτεία έχει συγκεκριμένο πλαίσιο για το πως προστατεύουμε το περιβάλλον, όλα αυτά περιλαμβάνονται», απάντησε ο κος Πλέσιας.