Ν. Κόκκας: «Υπάρχουν παρερμηνείες και λάθος πληροφόρηση για τους Πομάκους της Θράκης»

Με στόχο «ν’ αναδειχθούν οι άγνωστες πτυχές της λαϊκής παράδοσης, της ιστορίας και της γλώσσας των Πομάκων» αλλά και αισιοδοξία διότι τα τελευταία χρόνια «γίνονται μεγάλα βήματα» ο Νικόλαος Κόκκας κυκλοφόρησε το νέο δίτομο έργο του με τίτλο: «Τα δημοτικά τραγούδια των Πομάκων της βαλκανικής μουσικής παράδοσης», που συνοδεύεται από τον αντίστοιχο μουσικό δίσκο.

Πρόκειται για έκδοση του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, στην οποία καταγράφεται η 20ετής έρευνα του εκπαιδευτικού και μεταδιδακτορικού ερευνητή Νικόλαου Κόκκα που μίλησε στο ράδιο Χρόνος 87.5fm. «Η έρευνα καλύπτει μία 20ετία. Μέσα από αυτή αναδεικνύεται ότι δεν υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στη μουσική των Πομάκων και των Τουρκόφωνων. Υπάρχουν ομοιότητες με τη μουσική των Πομάκων της Βουλγαρικής Ροδόπης και πολλά κοινά στοιχεία με την ελληνική παραδοσιακή μουσική τόσο σε επίπεδο μουσικών μοτίβων όσο και σε επίπεδο λογοτύπων. Ακόμη και σε θέματα πανάρχαια, όπως το τραγούδι του Γεφυριού της Άρτας, που συναντάμε σε παραλλαγές στον βαλκανικό χώρο, μόνο στην περιοχή της Ροδόπης έχουμε καταγράψει 20 παραλλαγές», σημειώσε αναλυτικά.

Ο ξεχωριστός πολιτισμός των Πομάκων
Σύμφωνα με τον ερευνητή, η δουλειά που γίνεται στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης στην Ξάνθη είναι πολύ σημαντική κι έχει ως στόχο την ανάδειξη του ξεχωριστού πολιτισμού των Πομάκων της Θράκης, που αποτελεί άλλωστε κι αίτημα των ίδιων των κατοίκων. Προς αυτή την κατεύθυνση, το Ίδρυμα πραγματοποίησε φέτος για πρώτη φορά επιστημονικά σεμινάρια γνωριμίας με τα Πομακοχώρια της Ξάνθης, σε όλο το φάσμα, δηλαδή γλώσσα, ιστορία και προφορική παράδοση.

«Καλύπτουμε πράγματα που δεν είναι γνωστά στο ευρύ κοινό, ακόμη και στους ίδιους τους Θρακιώτες - υπάρχουν παρερμηνείες, λάθος πληροφόρηση κι απόψεις που δεν βασίζονται σε επιστημονική έρευνα σχετικά με τους Πομάκους [...]. Οι Πομάκοι είναι οι Σλαβόφωνοι μουσουλμάνοι της Θράκης, οι οποίοι βρίσκονται στην περιοχή της Ροδόπης κι από τις δύο πλευρές των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. 

Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 40.000 Σλαβόφωνους Πομάκους», είπε, ξεκαθαρίζοντας πως οι Πομάκοι δεν έχουν σχέση με τους Τουρκογενείς και τους Ρομά.

Χάρη στην επιστημονική έρευνα, εξήγησε, έχουν διαλυθεί «εθινικιστικοί μύθοι» που καλλιεργούνται κυρίως σε Τουρκία και Βουλγαρία, που προσπαθούν να προσεταιρίσουν τους Πομάκους, χαρακτηρίζοντάς τους Τούρκους ή Βούλγαρους αντίστοιχα. 

Εδώ, ο κος Κόκκας ζήτησε από όλους να βασίζονται στην επιστημονική έρευνα και φυσικά στα λεγόμενα των ίδιων των Πομάκων, όπως εκφράζονται από τους επίσημους συλλόγους και φορείς τους.

Γιατί δεν διδάσκεται η Πομακική γλώσσα;
Στο περιθώριο της συνέντευξης, ο Νικόλαος Κόκκας δεν έκρυψε την αντίθεσή του στο ότι οι Πομάκοι της Θράκης δεν διδάσκονται τη μητρική τους γλώσσα στα σχολεία, εξηγώντας πως αυτή δεν είναι η τουρκική. «Στα μειονοτικά σχολεία, που είναι δίγλωσσα -ελληνόφωνα και τουρκόφωνα- δεν διδάσκεται η μητρική γλώσσα των Πομάκων ή των Ρομά, αλλά μόνο των Τουρκόφωνων της Θράκης. 

Αυτό είναι μία κατάφορη παραβίαση και της Συνθήκης της Λωζάνης, η οποία προβλέπει τη διδασκαλία των μητρικών γλωσσών», δήλωσε.

Σε αυτό το σημείο τόνισε πως, επειδή ακριβώς έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια πολλά και μεγάλα βήματα στην καταγραφή των Πομακικών στη χώρα μας, πλέον «δεν μπορούμε να μιλάμε για προφορική γλώσσα, όταν έχει γίνει τόσα βήματα σε γραπτή μορφή». 

Άρα, κατέληξε στο ότι είναι ζήτημα πολιτικής απόφασης, η διδασκαλία των Πομακικών στην Ελλάδα.