Παναγιώτης Πικραμμένος: Η δικαιοσύνη πρέπει να διαχειρίζεται ανεξάρτητα τα οικονομικά της

Έδειξε στους πολιτικούς πως πρέπει να διοικούν ένα κράτος, είπε ο Αριστοτέλης Χαραλαμπάκης πρόεδρος Νομικής Σχολής Κομοτηνής καλωσορίζοντας στην ακαδημαϊκή κοινότητα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης τον πρώην πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας και υπηρεσιακό πρωθυπουργό Παναγιώτη Πικραμμένο. Επίτιμος διδάκτορας του ΔΠΘ είναι από το βράδυ της Τετάρτης ο πρώην πρωθυπουργός, οπότε και πραγματοποιήθηκε η τελετή στο κεντρικό αμφιθέατρο της Νομικής Σχολής στην πανεπιστημιούπολη. Η τελετή αναγόρευσης ήταν προγραμματισμένη για τον περασμένο Ιούνιο, αλλά είχε αναβληθεί για τις 7 Νοεμβρίου, λόγω έκτακτης πρωθυπουργοποίησης του κ. Πικραμμένου. Συνέπεσε όμως χθες με την ψήφιση των επώδυνων μέτρων στη Βουλή, γεγονός που σχολιάστηκε και από τον ίδιο τον τιμώμενο. Έκανε λόγο για μέρα σταθμό «στη δύσκολη πορεία που έχει η χώρα μας για να ανακάμψει». Το πρόβλημα, όπως επισήμανε, «δε θα λυθεί σήμερα, έχουμε και άλλους σταθμούς να αντιμετωπίσουμε. Πρέπει όμως να μείνουμε ενωμένοι γιατί μόνο με ομοψυχία και όλοι μαζί μπορούμε να πάμε μπροστά. Και αυτή η χώρα αξίζει να πάει μπροστά». 

Με αφορμή την οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα μας, ο Παναγιώτης Πικραμμένος αναφέρθηκε στο περιεχόμενο της απόφασης του ΣτΕ (668/2012) που έκρινε συνταγματικό το πρώτο μνημόνιο και, εμμέσως πλην σαφώς, θα περιχαρακώσει τα όρια της συνταγματικότητας του δεύτερου μνημονίου, το οποίο εκκρεμεί για εκδίκαση στο ΣτΕ. Για αυτό το επίμαχο θέμα ανέφερε: «Πάντως, το δικαστήριο δεν παρέλειψε να θέσει και τα όρια της δράσης του νομοθέτη, τόσο στην παρούσα όσο και σε μελλοντικές φάσεις της κρίσεως.  Σχετικά, λοιπόν, αναφέρει ότι σε περιπτώσεις παρατεταμένης οικονομικής κρίσεως δύναται ο νομοθέτης να θεσπίσει μέτρα περιστολής δαπανών που συνεπάγονται οικονομική επιβάρυνση μεγάλων κατηγοριών του πληθυσμού, πλην η δυνατότητα αυτή έχει ως όριο την καθιερούμενη από το άρθρο 4 παράγραφος 5 του Συντάγματος αρχή της ισότητας στα δημόσια βάρη, αναλόγως των δυνάμεων εκάστου, καθώς και την καθιερούμενη στο άρθρο 2 παράγραφος 1 του Συντάγματος αρχή του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. 

Τούτο σημαίνει ότι η επιβάρυνση αυτή πρέπει να κατανέμεται μεταξύ όλων των κατηγοριών απασχολουμένων τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και των ασκούντων ελευθέριο επάγγελμα. Και τούτο διότι, εν όψει και της καθιερουμένης στο άρθρο 25 παράγραφος 4 του Συντάγματος αξιώσεως του κράτους να εκπληρώνουν όλοι οι πολίτες το χρέος της κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης, δεν είναι επιτρεπτό η επιβάρυνση από τα μέτρα που λαμβάνονται προς αντιμετώπιση της δυσμενούς και παρατεταμένης οικονομικής συγκυρίας να κατανέμεται πάντοτε σε συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών, οι οποίοι, κατά κανόνα, είναι συνεπείς προς τις υποχρεώσεις τους, και να ευνοούνται άλλες κατηγορίες από την ασυνέπεια των οποίων –κυρίως στο πεδίο της εκπληρώσεως των φορολογικών τους υποχρεώσεων? προκαλείται σε μεγάλο ποσοστό η δυσμενής αυτή συγκυρία».

Στην Κομοτηνή η τελετή αναγόρευσης συνέπεσε χρονικά με τη διεξαγωγή του τριήμερου σεμιναρίου της σχολής δικαστών, που ξεκίνησε χθες στη Νομική Σχολή και ολοκληρώνεται σήμερα. Προσωπικότητες της νομικής επιστήμης, αλλά και πολλά μέλη της υπηρεσιακής κυβέρνησης επί πρωθυπουργίας Παναγιώτη Πικραμμένου έδωσαν το παρόν στην εκδήλωση, μεταξύ των οποίων ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας, πρώην Α/ΓΕΣ Φράγκος Φραγκούλης, ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής καθηγητής πανεπιστημίου & πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου Γρηγόριος Τσάλτας, ο πρώην υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, καθηγητής πανεπιστημίου & πρύτανης ΕΜΠ Σίμος Σιμόπουλος, ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη πρώην αρχηγός της Αστυνομίας, Ελευθέριος Οικονόμου, ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος πρόεδρος Συμβουλίου της Επικρατείας, ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος, τέως πρόεδρος Συμβουλίου της Επικρατείας, ο Ιωάννης Τέντες Εισαγγελέας Αρείου Πάγου, Ιωάννης Καραβοκύρης πρόεδρος Ελεγκτικού Συνεδρίου, Μαίρη Σαρπ αντιπρόεδρος Συμβουλίου της Επικρατείας, ο Μιχαήλ Θεοχαρίδης γενικός διευθυντής στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και άλλοι.

Για δύο λόγους έγινε η επιλογή του κ. Πικραμμένου από τις ακαδημαϊκές αρχές της Νομικής Σχολής Κομοτηνής. Γιατί είναι ένας άνθρωπος που υπηρέτησε την πατρίδα και από το μετερίζι της δικαιοσύνης και για ένα σύντομο χρονικό διάστημα από το μετερίζι της πολιτικής έστω ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός, όπως είπε σχετικά ο πρύτανης του ΔΠΘ και καθηγητής διοικητικού δικαίου Κωνσταντίνος Ρέμελης. «Επί 36 χρόνια και τα τρία τελευταία χρόνια με την ιδιότητα του προέδρου υπηρέτησε την αποστολή του ανωτάτου δικαστηρίου της χώρας μας με ύφος, ήθος, σύνεση, προσήλωση στο καθήκον, γνώση αλλά κυρίως πλήρη επίγνωση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η ελληνική δικαιοσύνη», είπε ο πρύτανης μιλώντας για την προσωπικότητα του κ. Πικραμμένου.

Όσον αφορά στη θητεία του ως υπηρεσιακού πρωθυπουργού ο πρύτανης μνημόνευσε την πανηγυρική συνεδρίαση του υπηρεσιακού υπουργικού συμβουλίου, όπως ο Παναγιώτης Πικραμμένος είχε πει στα μέλη του, «θα πρέπει να καταβληθεί από όλους προσπάθεια ώστε να μην υπάρξει πρόκληση απέναντι στο κοινό αίσθημα, αλλά αντίθετα να προκύψει η ευαισθησία και η συναίσθηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο ελληνικός λαός». Στην ίδια συνεδρίαση ο πρωθυπουργός κάλεσε όλους τους συμμετέχοντες στην υπηρεσιακή κυβέρνηση να συμφωνήσουν ότι δε θα λάβουν καμία αμοιβή για τη συμμετοχή τους αφού αμείβονται από τις κύριες επαγγελματικές τους δραστηριότητες, κάτι στο οποίο συμφώνησαν όλοι. Τη σταδιοδρομία του στο Συμβούλιο της Επικρατείας επαίνεσε ο σημερινός πρόεδρος του ανωτάτου δικαστηρίου Κωνσταντίνος Μενουδάκος, λέγοντας από το βήμα, πως «είναι αξιέπαινος για ό,τι έκανε στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Εκτός από καλός δικαστής είναι και ένας άνθρωπος που βαθιά προβληματίζεται, γι’ αυτό και ο τίτλος του επίτιμου διδάκτορα του αξίζει». 

Βιογραφικά στοιχεία του Παναγιώτη Πικραμμένου παρουσίασε στο κοινό ο Κώστας Ρέμελης. Γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι γιος του Όθωνα Πικραμμένου, ιδιοκτήτη της «Εταιρίας Ελληνικού και Ξένου Τύπου», με καταγωγή από την Πάτρα. Από την πλευρά του πατέρα του παππούς του είναι ο Τάκης Πικραμμένος, ιδρυτής της εταιρείας, ενώ από την πλευρά της μητέρας του κατάγεται από την παλιά οικογένεια Χαιρέτη. Αποφοίτησε το 1963 από τη Γερμανική Σχολή Αθηνών και σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή Αθηνών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές με θέμα το Δημόσιο Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο Παρισίων ΙΙ. Ακολούθησε καριέρα δικαστικού διοριζόμενος στις 5 Ιουνίου 1976 εισηγητής του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το 1978 προήχθη σε πρωτοδίκη, το 1981 σε πάρεδρο, το 1993 σε σύμβουλο και το 2007 σε αντιπρόεδρο, υπαγόμενος στο Ε΄ τμήμα[2] του Σ.τ.Ε. Το 2010 επελέγη[ για την προεδρία του Συμβουλίου της Επικρατείας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι τον Μάιο του 2012, οπότε και έλαβε εντολή σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης ως πρωθυπουργός της Ελλάδας σύμφωνα με το άρθρο 37 του Συντάγματος.

Την περίοδο 2005 - 2010 διετέλεσε γενικός διευθυντής της Εθνικής Σχολής Δικαστών. Έχει συμμετάσχει σε αρκετές νομοπαρασκευαστικές επιτροπές ενώ την περίοδο 1992 - 1993 εργάστηκε στο νομικό γραφείο του πρωθυπουργού. Ως δικαστικός έχει εκδώσει σημαντικές αποφάσεις. Έκρινε αντισυνταγματική την προσωποκράτηση για χρέη, ενώ ήταν εισηγητής στην υπόθεση του δασικού νόμου (2003), στην υπόθεση του Μουσείου της Ακρόπολης και στην υπόθεση του γηπέδου της Α.Ε.Κ., απαγορεύοντας την κατασκευή του.

Στις 16 Μαΐου 2012, έλαβε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια την εντολή σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης για να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές. Το βράδυ της ίδιας ημέρας ορκίστηκε πρωθυπουργός, ενώ τα υπόλοιπα δεκαέξι μέλη της κυβέρνησής του ορκίστηκαν ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Προεδρικό Μέγαρο στις 17 Μαΐου 2012. Στις 9 Ιουνίου 2012, δήλωσε με επιστολή του ότι παραιτήθηκε από τη λήψη των μηνιαίων αποδοχών του ως Πρωθυπουργός για τη διάρκεια της θητείας του.

Ο ίδιος παραδέχτηκε ότι το ΣτΕ ως θεσμός του ελληνικού κράτους έχει επηρεαστεί από την κρίση, όπως όλοι οι θεσμοί. «Η κρίση έχει επηρεάσει πολύπλευρα τη δικαιοσύνη, έχει αυξηθεί ο όγκος των προσφυγών, η δυσκολία στην αντιμετώπιση αυτού τους είδους των υποθέσεων, υποθέσεις με τις οποίες το δικαστήριο δεν ήταν εξοικειωμένο, δεν ήταν προετοιμασμένο να τις αντιμετωπίσει. Το δικαστήριο καλείται σήμερα να αντιμετωπίσει προβλήματα που απασχολούν όλη την κοινωνία και να κάνει πολλές δύσκολες σταθμίσεις». Όσον αφορά στον αν τα νέα μέτρα μετατρέπουν τη δικαιοσύνη σε εισπρακτικό μηχανισμό, ο κ. Πικραμμένος επισήμανε πως «η δικαιοσύνη πρέπει να διαχειρίζεται ανεξάρτητα τα οικονομικά της». Ειδικότερα τόνισε ότι θα πρέπει να καταρτίζεται ένας ιδιαίτερος προϋπολογισμός για τη Δικαιοσύνη που θα δημιουργείται από τους δικούς της πόρους (παράβολα, εξαγορά ποινών κ.λπ.). «Η κατάρτιση ενός ιδιαίτερου προϋπολογισμού για τη Δικαιοσύνη και η διαχείρισή του από ένα ανεξάρτητο όργανο συμβαδίζει με την αρχή του αυτοδιοίκητου της Δικαιοσύνης και περιορίζει τον κίνδυνο άσκησης πιέσεων στους δικαστές από την πολιτική εξουσία». Τέλος, τόνισε ότι πρέπει να ενισχυθεί ο χαρακτήρας του ΣτΕ ως συνταγματικού δικαστηρίου και παράλληλα να απαλλαγεί από το μεγάλο όγκο των υποθέσεων που το απασχολούν.