Δημήτρης Μαργαριτόπουλος: Η ελληνική λογοτεχνία είναι ο μεγάλος μου καημός

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Μοιραστείτε το

Ήρωές του απλοί ατόφιοι άνθρωποι Θρακιώτες, κινούνται σε μια εποχή διεθνών γεγονότων και καταφέρνουν οι ζωές τους να ενδιαφέρουν τον αναγνώστη που ρουφά το βιβλίο του «Αχ Θράκη μου!» Συνέντευξη Δήμος Μπακιρτζάκης

Ταγμένος με συνέπεια στην επιστήμη του ως γεωπόνος, συνταξιούχος σήμερα, αθεράπευτα Θρακιώτης, με το που βρήκε χρόνο κάθισε κι έγραψε κι εξέδωσε ένα μυθιστόρημα που ο τίτλος του «Αχ Θράκη μου!» Πέμπτο στην σειρά μετά τα μυθιστορήματα «Ένα πηλήκιο άγριες φράουλες» (2001), εκδόσεις Πατάκη, «Οι τελευταίοι της μεγάλης τρέλας» (2003), εκδόσεις Πατάκη, «οι τελευταίοι της μεγάλης τρέλας» (2003) εκδόσεις Πατάκη, « Ακρόπολις εξπρές» (2004), εκδόσεις Κοχλίας και η συλλογή διηγημάτων «Σκοτσέζικο ντουζ» (2005), εκδόσεις Κοχλίας. Ο Δημήτρης Μαργαριτόπουλος γεννήθηκε το 1941 στον Βαπτιστή Κιλκίς. Δραστηριοποιείται και ζει στην Θεσσαλονίκη. Κείμενα του έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Είχε συμμετοχή στα γυρίσματα των ντοκιμαντέρ «Τα χρόνια της μετανάστευσης» και «Το όνειρο της φυγής» του σκηνοθέτη Άρη Καραϊσκάκη για λογαριασμό της ΕΡΤ3.

Πως προέκυψε η συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορήματος;

-Είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα, αναφέρεται στον έρωτα του Σταμάτη και της Θεανώς. Το βιβλίο προέκυψε από μια εσωτερική ανάγκη, περισσότερο από ένα χρέος που ένιωθα εγώ ότι έχω απέναντι στους προγόνους μου, τους γονείς μου που γεννήθηκαν στην Ανατολική Θράκη και ήρθαν πρόσφυγες εδώ και με απασχολούσε πολύ καιρό και κάποια στιγμή αυτό το πράγμα βγήκε υπό την μορφή ενός κειμένου που τελικά έγινε βιβλίο.

Μέσα από τον έρωτα δίνονται και πολλά άλλα στοιχεία…

-Ναι, ο έρωτας είναι η αφορμή..

Μάλιστα σε μια δύσκολη εποχή για την Θράκη και όλη την περιοχή. Εννοώ το τέλος του 19ου αιώνα αλλά και τώρα?

-Δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα ξέρετε, ο Θρακιώτικος λαός είναι πολύπαθος αλλά δυστυχώς την μεγάλη ευθύνη την έχουμε πρώτα εμείς οι ίδιοι οι Θρακιώτες που δεν καταφέραμε να προβάλλουμε αυτά τα πάθη και να τα κοινωνήσουμε και στον υπόλοιπο ελληνισμό, κάτι που κάνουν άλλες ράτσες του ελληνισμού πολύ πιο πετυχημένα και πιο καλά από εμάς.

Υστερούμε στην προβολή του τεράστιου πολιτισμού μας

-Έχει σχέση και με την ιδιοσυγκρασία μας σαν Θρακιώτες, είμαστε άνθρωποι πολύ χαμηλών τόνων, συντηρητικοί όχι με την πολιτική έννοια αλλά με την γενικότερη έννοια, αυτό που ονομάζουμε «νοικοκύρηδες». Δεν θέλουμε να χρωστάμε, δεν θέλουμε να μας κακολογούν, αυτό είναι συντηρητισμός και ο συντηρητικός άνθρωπος έχει πάντα χαμηλούς τόνους και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην μεταφέρουμε αυτό που εμείς είμαστε και στον άλλο κόσμο?

Να μιλήσουμε για το βιβλίο σας;

-Όσον αφορά το βιβλίο, πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα, η υπόθεση του οποίου διαδραματίζεται κυρίως στην Ανατολική Θράκη και πιο συγκεκριμένα στην επαρχία της Βιζύης, Καζάς ονομαζόταν τότε η επαρχία, του νομού 40 εκκλησιών όπου ο νομός ήταν το Σαντζάκι, αλλά και στην Ελλάδα, στην Θράκη, στην Αθήνα και την Μικρά Ασία, κυρίως στην Σμύρνη. Χρονικά καταλαμβάνει την περίοδο από το 1875 περίπου μέχρι το 1923 που έγινε ο τελευταίος διωγμός των Θρακιωτών. Είναι η περίοδος αυτή πολύ μεστή από ιστορικά γεγονότα. Τότε έγινε ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος, το κίνημα των Νεότουρκων, η διακήρυξη του τουρκικού Συντάγματος, αυτά ήταν γεγονότα πολύ μεγάλης ιστορικής σημασίας τότε. Η δημιουργία της βουλγαρικής εκκλησίας, η απόσχιση δηλαδή της ορθόδοξης βουλγαρικής εκκλησίας από το πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και η αυτονόμηση της. Αυτό έπαιξε αργότερα ρόλο και στο αντάρτικο που έγινε στην Θράκη, όπου οι δύο εκκλησίες και η ελληνική μπήκαν μπροστάρηδες σ’ αυτούς τους αγώνες. Έγιναν οι Βαλκανικοί πόλεμοι, το αντάρτικο που οι Έλληνες αντάρτες της Ανατολικής Θράκης ήταν σε μόνιμη αντιπαράθεση με αντίστοιχους αντάρτες Βούλγαρους για το ποιος θα αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή στην περιοχή ούτως ώστε όταν αργότερα θα κατέρρεε η Οθωμανική αυτοκρατορία, που θα ερχόταν η ώρα του μοιράσματος, κάτι που τελικά έγινε, ποιος θα έχει μεγαλύτερη περιοχή ώστε να προσαρμόσει την περιοχή στον εθνικό του κορμό. Έγιναν επίσης οι διωγμοί των Θρακιωτών, ο πρώτος ο μεγάλος το 1914 και ο δεύτερος το 1922, έγινε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, έγινε η απόβαση του ελληνικού στρατού στην Σμύρνη, έγινε η μικρασιατική εκστρατεία και η μικρασιατική καταστροφή και ένα σωρό άλλα τέτοια γεγονότα.

Ο Σταμάτης και η Θεανώ, ήρωες αυτού του βιβλίου, είναι απλοί λαϊκοί άνθρωποι, όπως μυλωνάδες, καρβουνιάρηδες, αγρότες, εργάτες?

Αυτός ο απλός άνθρωπος πως βίωσε τέτοια μεγάλα ιστορικά γεγονότα;

-Γι? αυτούς τους απλούς ανθρώπους έχει γράψει πολύ λίγα πράγματα δυστυχώς η ελληνική λογοτεχνία και είναι ο μεγάλος μου καημός.

Έχουν γραφτεί πάρα πολύ πράγματα για τους μεγαλοαστούς της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης, για όλους αυτούς που καλοπερνούσαν και για τους ανθρώπους που σήκωσαν το βάρος του ελληνισμού σ? αυτές τις περιοχές δεν έχει γράψει κανείς τίποτα.

Την ιστορία την γράφουν πάντα οι ισχυροί?

-Το ξέρω, γι? αυτό δεν γράφεται και ποτέ σωστά η ιστορία.

Αυτοί οι απλοί λοιπόν άνθρωποι είναι αυτό που θα μπορούσαμε να πούμε «μάνα Ελλάδα». Μέσα εκεί λοιπόν έπαιξαν ο Σταμάτης και η Θεανώ τον ρόλο τους, ερωτεύτηκαν, έζησαν, κυνηγήθηκαν, πόνεσαν, έχασαν αγαπημένα πρόσωπα, άλλαξαν πατρίδες ξανά και ξανά και κάποια στιγμή μετά από χρόνια σε βαθιά γεράματα ρίζωσαν τελικά σ? αυτό που ονομάστηκε αργότερα η νέα Ελλάδα.

Τώρα βέβαια βάλαμε μαύρες πλερέζες για την οικονομική κρίση?

-Έτσι, ακριβώς. Αυτοί οι άνθρωποι πολέμησαν με τον τραχανά και με τους γιοφκάδες, όπως λέμε εμείς οι Θρακιώτες. Έχω μέσα στο κείμενο μου περίπου 300 λέξεις Σαρανταεκκλησιώτικες, ντοπιολαλιάς και νομίζω αυτό είναι πολύ σημαντικό, να μείνει και αυτή η γλώσσα στις κατοπινές γενιές. Αυτοί πουλώντας κούπες, τρώγοντας τραχανά και φτιάχνοντας κάρβουνα, αυτοί δημιούργησαν την ελληνική ιστορία και όχι αυτοί που μας πήγαν να κυνηγήσουμε ένα όνειρο στην Άγκυρα, δεν ξέρω για ποιο λόγο.

Σήμερα τι έχουμε να πούμε στους πολίτες, περιγράφοντας μια εποχή, δεν θα πω δόξης

– οι πόλεμοι είναι πάντα μια κατάρα για τον άνθρωπο, σήμερα που ζούμε με την κρίση και τα βάλαμε όλοι κάτω και είμαστε με τα κεφάλια σκυμμένα, εσείς από την πείρα σας τι έχετε να πείτε;

-Εγώ είμαι απόμαχος της δουλειάς, είμαι συνταξιούχος και αν κάτι μου έμεινε για να μπορέσω να βιοποριστώ από εδώ και πέρα είναι η σύνταξη μου, αυτό λοιπόν άρχισαν να μου το κουτσουρεύουν εμένα κατά το πώς τους βολεύει, μια έτσι ? μια αλλιώς,

Εγώ όμως θα ζήσω με τους τραχανάδες και τους γιοφκάδες και θα μου αρέσει κιόλας, δεν ξέρω όμως αν θα ζήσουν τα εγγόνια μου, εκεί είναι το θέμα. Όμως νομίζω ότι δεν χρειάζεται ούτε να σκύψουμε το κεφάλι, ούτε να περιπέσουμε σε εθνική κατάθλιψη, ούτε τίποτα. Θα είναι ένα πρώτο στάδιο, αναγκαστικά θα περάσουμε από αυτό αλλά νομίζω ότι θα πρέπει να μείνουμε όρθιοι, να σηκώσουμε το κεφάλι και να ατενίσουμε το μέλλον με αισιοδοξία διότι μέσα από ένα μεγάλο κακό πάντα βγαίνει και ένα μεγάλο καλό.

Μακάρι σας ευχαριστώ πολύ.