Γιώργος Χρονάς: Να δούμε με ανθρωπιά τους γύρω μας

Ήταν πραγματικά λαλίστατος, ουσιαστικός και με ξεκάθαρες θέσεις ο Γιώργος Χρονάς, ο ποιητής που θα βρίσκεται με το κοινό του σήμερα στον Μικρό διάκοσμο του Γιάννη Βουλτσίδη. Το μεσημέρι φιλοξενήθηκε στο ραδιόφωνο του Χρόνου 87,5fm και αναφέρθηκε σε πολλά. Δημοσιεύουμε μέρος της συνέντευξής του. «Θα μιλήσω για την αρχαία τραγωδία, θα μιλήσω από στήθους γιατί από 6 ετών βλέπω αρχαία τραγωδία στο αρχαίο θέατρο της Μεγαλοπόλεως, που ήταν η καταγωγή των γονιών μου…

Δώσατε και ιδέες αλλά φαίνεται ότι προτιμούνται άλλες παραστάσεις, που δεν έχουν σχέση με την αρχαία τραγωδία τελικά...

-Είναι παραστάσεις που δεν αξίζουν να ασχολούμεθα μαζί τους, τις υποστηρίζουν διάφοροι κριτικοί και δεν μου πέφτει λόγος, με την υπογραφή τους λένε ότι τους άρεσε. Εγώ συγκριτικά με αυτά που έχω δει, πραγματικά δεν συμφωνώ με τους κριτικούς αυτούς και αυτά είναι άλλα λόγια να αγαπιόμαστε.

Δεν καταλαβαίνουν τι λέει ο ποιητής και μπερδεύουν την εξυπνάδα και την ηλιθιότητα ταυτόχρονα, γιατί το να είσαι ηλίθιος και έξυπνος ταυτόχρονα είναι πολύ εύκολο, ως ευφυΐα και μοναδικότητα αλλά μην ξεχνάτε ότι αυτές τις μέρες ζούμε μια πραγματική τραγωδία και μια αγωνία εμείς σαν χώρα, ταυτόχρονα όλος ο κόσμος με βάση το χρήμα. Και επίσης η Αφρική, ένα μεγάλο κομμάτι της ηπείρου αυτής δεν έχει ψωμί, νερό και τροφή. Στην Νότια Αφρική αν φάει κάποιος ένα κομμάτι ψωμί, μου έλεγε ένας παπάς της ιεραποστολής, και πιει λίγο κόκα κόλα, είναι το φαγητό του, και αυτό είναι πολύ σπουδαίο.

Αυτά πως μπορεί να τα αποτυπώσει σήμερα ένας ποιητής, πως μπορεί να τα αντιληφθεί;
-Μόνο να είναι περίλυπος και σοβαρός και να αποσυρθεί από καφετέριες, μπαρ, διασκέδαση και από αυτά, μόνο έτσι και να κάνει ότι μπορεί ώσδτε να συγκεντρώνονται χρήματα που καταλήγουν εκεί μέσω διαφόρων διεθνών οργανισμών.

Από την πείρα σας, ως ποιητής – συγγραφέας, αυτό που καταφέραμε στην ουσία είναι να έχουμε μια παγκόσμια αγορά που τα εμπορεύματα έχουν αξία, αλλά η ανθρώπινη ύπαρξη, αυτό που αντιλαμβάνεται ο ποιητής, η ανθρώπινη συνείδηση, καθημερινότητα, συνθλίβονται...
-Ναι, είναι δύο διαφορετικά πράγματα και παρά ότι από σπουδαίους ανθρώπους και της μουσικής και της τέχνης γίνεται αυτή την στιγμή κινητοποίηση για να σώσουν αυτούς τους ανθρώπους, ήδη έγραφε μια εφημερίδα προχθές, σε ένα μήνα πέθαναν 29.000 παιδιά από έλλειψη νερού και τροφής, αυτό είναι συγκλονιστικό, δηλαδή έχουμε νέους 29.000 άγιους!

Πως αντιδράτε στην κατάσταση που ζούμε σήμερα; Τι σας θλίβει περισσότερο και που μπορούμε να αντλήσουμε αισιοδοξία, γιατί ακούγοντας τους πολιτικούς και την τηλεόραση το μόνο που γίνεται είναι να μαυρίζει η ψυχή μας
-Θα έλεγα να μην συμμετέχουμε στην λέξη κρίση και να κοιτάξουμε να ζήσουμε όπως ζούσαμε, νομίζω ότι πάρα πολλοί άνθρωποι ζούνε όπως ζούσαν. Δεν μιλάω για τα έξοδα, μιλάω ως προς την σκέψη, να μην τρομάζουμε τον κόσμο με τις ειδήσεις τις άσχημες, γιατί αυτό είναι μέσα στο παιχνίδι της κρίσης. Ας αφήσουμε την λέξη αυτή, ας θεωρήσουμε ότι ζούμε όπως ζούσαμε, ψωμί και τυρί ή κάτι παραπάνω, να κοιτάξουμε τους ανθρώπους που είναι δίπλα μας και κάθε ένας τι μπορεί να κάνει γιατί δεν μπορεί να τα κάνει όλα μια κυβέρνηση, μπορεί να τα κάνει μια γειτονιά, μπορεί να τα κάνουν άνθρωποι και αυτό που λείπει από τον κόσμο είναι η αγάπη και η ανθρωπιά, τίποτα άλλο. Όλα τα άλλα είναι παιχνίδια και χρήματα. Δείτε πόσοι διάσημοι μαθηματικοί, επιστήμονες και άλλοι, υπηρετούν τις εξουσίες και ενδιαφέρονται να πάρουν ΕΦΑΠΑΞ και επικουρικό, ο καθένας στην χώρα που είναι, για να συνεχίσει την υπόλοιπη ζωή του την πλούσια, αδιαφορώντας για τους δίπλα του.

Σήμερα ακούστηκε για πανεπιστημιακούς καθηγητές ότι δεν δήλωναν καν όλα αυτά τα ερευνητικά προγράμματα από τα οποία πληρώνονται με πολύ παχυλούς μισθούς… Είναι άνθρωποι του πνεύματος από τους οποίους περιμένει μια διαφορετική αντίληψη και αντιμετώπιση ο απλός πολίτης.
-Εγώ πολεμάω μόνος μου, δεν ανήκω σε ομάδες, είμαι τόσο αφελής ιππότης, ώστε να πιστεύω ότι θα αλλάξω τον κόσμο και επειδή δεν θέλω να πείσω κανέναν παρά μόνο αυτούς που είναι κοντά μου. Μην ξεχνάτε ότι ο Χριστός έλεγε «Όστις θέλει πίσω μου ελθείν», κανέναν δεν υποχρέωνε και πολλά άλλα που λένε οι σοφοί, είτε πρόκειται περί Βούδα, του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα, όλα αυτά που μέσα στη βιασύνη μας προσπερνάμε. Η ζωή είναι γεμάτη απρόοπτα.

Άρα η οικονομική αντίληψη δεν είναι το παν στην ζωή, όπως λέμε οι περισσότεροι από εμάς, ότι αν έχουμε τελικά και ζούμε καλά, όλα πάνε καλά;
-Δεν είναι αυτό ακριβώς, εγώ λέω ότι υπάρχει η γη, δεν είναι μόνο καφετέριες και τα παιχνίδια δίπλα στην θάλασσα, υπάρχει η γη και ένα νέο παιδί μπορεί να ασχοληθεί με την γη και να μάθει στην περιοχή του τι μπορεί να καλλιεργήσει και να ασχοληθεί με την γη. Αν έχεις γη μην την φοβάσαι, παλιά αυτοί που είχαν γη – πήγαιναν προς την θάλασσα γιατί ήξεραν πως αν έχουν λάδι και ένα ψαράκι ή μια ντομάτα, μπορούν να ζήσουν. Μην ξεχνάτε την φράση θάλλατα – θάλλατα, που είπαν όταν έφτασαν στην θάλασσα, που είναι η λύση πολλών πραγμάτων. Προσπαθώ να μην σκέφτομαι τίποτα άλλο παρά ότι κάποτε οι άνθρωποι θα ευτυχήσουν, δεν θα πεινάει η Αφρική, δεν ξέρω αν είμαι αφελής αλλά μπορούμε όλοι να βοηθήσουμε…

Σαν ουτοπία δεν μοιάζει αυτό;
-Η Αφρική είναι ατελείωτη αλλά είναι δίπλα μας. Επίσης και τα προβλήματα πολλών ανθρώπων της Αφρικής είναι δίπλα μας, αν δεν συμβαίνει στο δικό μας σπίτι τώρα, μπορεί να συμβεί αύριο και συμβαίνει στο σπίτι του γείτονα.

Ο Γιώργος Χρονάς αν έγραφε σήμερα ένα βιβλίο σ’ αυτό που ζούμε στην Ελλάδα σήμερα, στο μικρό μας περίγυρο ή έβγαζε ένα περιοδικό, τι τίτλο θα του έδινε;
-Θα του έδινε πάλι Οδός Πανός – εργοτάξιο εξαιρετικών αισθημάτων με αισθήματα ζωής – θανάτου, τρόπος για να αντιμετωπίσεις το πρόβλημα, την κρίση, την απελπισία, την μελαγχολία. Θα δίδασκα την υγιεινή διατροφή, τις λιγότερες ανθρωποθυσίες ανθρώπων και ζώων, την λιγότερη καταστροφή και θα έκανα αυτό που κάνω από το 1981, που ξεκίνησα πριν από 30 χρόνια το περιοδικό και οι εκδόσεις Οδός Πανός και που επίσης το βιβλίο μου Σάββατο που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες, καταγράφω ακριβώς όλες τις ιδέες μου στους ανθρώπους, στα ζώα, στην φύση, στα πάντα. Κάθε Σάββατο, στην Ελευθεροτυπία διευθύνω εδώ και τρία χρόνια βιβλιοθήκη καταφύγιο θηραμάτων.

Για την σημερινή εκδήλωση; Είναι ένας διάλογος για την αρχαία τραγωδία. Ανακαλύπτουν πολλοί ξαφνικά ότι οι αρχαίοι μας τα έλεγαν όλα, αν μπορούμε και να τους ερμηνεύσουμε, γιατί εμείς εδώ οι περισσότεροι δεν τους διαβάζουμε. Τι μας έδωσαν ως κληρονομιά σήμερα;
-Μας έδωσαν την σοφία τους, η σοφία των αρχαίων είναι κάτι μοναδικό, είναι αυτό που σας έλεγα, η λύση στο πρόβλημα δεν είναι παρά η λύση των ηρώων της αρχαίας τραγωδίας και όταν φτάνει στο αδιέξοδο, ο αρχαίος ποιητής, Αισχύλος, Σοφοκλής ή Ευριπίδης, κάνει τον από μηχανή θεό, η παγκόσμια κρίση μπορεί να γίνει, το ευρωομόλογο που λέτε είναι ο από μηχανής θεός, γιατί η κορύφωση της τραγωδίας θα λυθεί με αυτό που το καθυστερούν άλλοι»…