Κομοτηναίοι φωτογράφοι παρουσιάζουν την τέχνη τους
12/05/25 - 16:26
Υποστηρίζει ο νομικός του Οικουμενικού πατριαρχείου Ιωάννης Κτιστάκης, λέκτορας του Τμήματος Νομικής του ΔΠΘ και μέλος της διοίκησης του τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΔΠΘ «Η Ελλάδα δεν έχει τίποτα να φοβάται, αντιθέτως πρέπει να μεριμνά για το καλύτερο νομικό πλαίσιο προστασίας της μειονότητας»
«Σε χωρίζω, σε χωρίζω, σε χωρίζω» με την διατύπωση της επαναλαμβανόμενης αυτής φράσης ενώπιον του μουφτή μπορεί πολύ απλά ένας μουσουλμάνος σύζυγος να χωρίσει με τη σύζυγό του. Όλα αυτά όχι φυσικά στην ελληνική νομοθεσία, αλλά σύμφωνα με τον ιερωνυμικό νόμο, την περιβόητη Σαρία, που μολονότι στην Τουρκία έχει καταργηθεί από το 1926, στη Δυτική Θράκη διακυβεύει το οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο των Ελλήνων μουσουλμάνων! Η Σαρία που προφανώς αντίκειται όχι μόνο στο άρθρο 12 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλά και στο άρθρο 116, παρ. 2 του ελληνικού Συντάγματος όπως διαμορφώθηκε με την τελευταία αναθεώρηση όπου «Το κράτος μεριμνά για την άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στην πράξη, ιδίως σε βάρος των γυναικών», δεν εφαρμόζεται σε καμία ευρωπαϊκή χώρα, παρά μόνο μόνο μεταξύ των Ελλήνων μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης. Η τελευταία χώρα που έλυσε αυτό το πρόβλημα ήταν η Γαλλία όταν το 2001 αναίρεσε τη δικαιοδοτική αρμοδιότητα του μοναδικού Γάλλου μουφτή, που είχε ανάλογες δικαιοδοσίες στο νησί Μαγιό στον Ειρηνικό ωκεανό.
Αίτημα δύο ολομελειών Δικηγορικών Συλλόγων η κατάργηση
Η συζήτηση για κατάργηση της Σαρία κρατάει χρόνια και έχει απασχολήσει επιστήμονες του δικαίου, ενώ αποτέλεσε πάγιο αίτημα δύο ολομελειών Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, από το 1992 μέχρι σήμερα. Ο «Χ» ζήτησε την άποψη του Ιωάννη Κτιστάκη, λέκτορα του Τμήματος Νομικής του ΔΠΘ και μέλους της διοίκησης του τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΔΠΘ όπου κατέθεσε πολύτιμα στοιχεία. «Η κατάργηση της Σαρία και της δικαστικής αρμοδιότητας του μουφτή, αποτελεί καθαρή θέση δύο ολομελειών Δικηγορικών Συλλόγων όλης της χώρας, το 1992 και το 2009 στην Ξάνθη. Όλοι οι πρόεδροι της ολομέλειας ζήτησαν την κατάργηση και των δικαστικών αρμοδιοτήτων και της Σαρίας. Επιπλέον αποτελεί θέση του Συμβουλίου της Ευρώπης, της εθνικής επιτροπής για τα δικαιώματα του ανθρώπου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου εμμέσως πλην σαφώς. Μάλιστα εκκρεμεί μια ακόμη προσφυγή γι’ αυτό το θέμα. Επομένως η λύση της κατάργησης δεν έρχεται ούτε από μια πλευρά αντιισλαμική ή αν θέλετε φιλελεύθερη ή από το ζήλο κάποιου ακαδημαϊκού ή μιας ομάδας ανθρώπων, είναι η θέση την οποία και η επιτροπή του ΟΗΕ για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών την προτείνει. Υπάρχουν καταγγελίες για τη χώρα μας λόγω της μη κατάργησης της Σαρία. Βεβαίως για να καταλήξουν σ’ αυτή τη θέση νομίζω ότι έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα, όπως και η Τουρκία, δεν εφαρμόζει τη Σαρία. Επομένως δεν πρόκειται για μια τιμωρία ή αποψίλωση των δικαστικών αρμοδιοτήτων του μουφτή, ούτε αποτελεί τιμωρία της μειονότητας. Αποτελεί μια αποκατάσταση έτσι όπως την αντιλαμβάνονται τα ίδια τα ευρωπαϊκά και διεθνή όργανα, στα οποία η μειονότητα της Θράκης, όπως και άλλες μειονότητες, προστρέχουν κάθε φορά για να δικαιωθούν. Τα ίδια όργανα που τους δικαιώνουν σε άλλα ζητήματα, για την περίπτωση της Σαρία τους λένε ότι δεν είναι προνόμιο σας, δεν είναι δικαίωμα σας και η Ελλάδα κακώς δεν αποκαθιστά την τάξη».
Η σαρία δεν προωθεί, αλλά υποσκάπτει την προστασία των μειονοτήτων
Είναι γνωστό ότι στο παρελθόν η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει αποφανθεί ότι η σαρία όχι μόνο δεν προωθεί την προστασία των μειονοτήτων, αλλά στην πραγματικότητα μάλλον την υποσκάπτει, αφού εντάσσει τη μουσουλμανική μειονότητα σ΄ ένα καθεστώς που προσβάλλει τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των Ελλήνων μουσουλμάνων, ανδρών και γυναικών. Η συζήτηση για την Σαρία έχει ανοίξει και είναι χαρακτηριστικό πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία», όπου αναφέρει, «Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του οικογενειακού δικαίου προωθείται η κατάργηση του αναχρονιστικού καθεστώτος της σαρία για τους Έλληνες μουσουλμάνους. Προβλέπεται ότι οι οικογενειακές και κληρονομικές σχέσεις των Ελλήνων υπηκόων όλων πλέον των θρησκευτικών μειονοτήτων θα διέπονται από το κοινό δίκαιο. Ορίζεται ακόμη ότι οι σχετικές υποθέσεις εκδικάζονται από τα κοινά δικαστήρια και έτσι καταργείται η δικαστική αρμοδιότητα του μουφτή, ο οποίος παραμένει στο εξής απλώς θρησκευτικός ηγέτης των Ελλήνων μουσουλμάνων.
Παράλληλα, θεσπίζονται ρυθμίσεις με τις οποίες:
* Δεν θα έχουν τη δυνατότητα οι σύζυγοι να χρησιμοποιούν, έπειτα από συμφωνία, ο καθένας τους το επώνυμο του άλλου και στις έννομες σχέσεις τους. Πλέον και μετά το γάμο ο κάθε σύζυγος θα διατηρεί το επώνυμό του στις συγκεκριμένες σχέσεις.
* Καταργείται η αντισυνταγματική ρύθμιση που προβλέπει ότι σε περίπτωση που δεν υπάρχει σχετική συμφωνία των γονέων, το παιδί παίρνει το επώνυμο του πατέρα του. Τώρα ορίζεται ότι το παιδί θα έχει στην περίπτωση αυτή σύνθετο επώνυμο. Το επώνυμο του γονέα που αρχίζει με γράμμα που προηγείται στο αλφάβητο, θα μπαίνει πρώτο στο σύνθετο επώνυμο.
* Ο γονέας που διαμένει μαζί με το παιδί οφείλει να εξασφαλίζει την επικοινωνία του γονέα που ζει χωριστά, με κάθε τρόπο, εκτός αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι που επιβάλλουν τον αποκλεισμό του.
* Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν η μη τήρηση των όρων της δικαστικής απόφασης ή της συμφωνίας για την επικοινωνία του άλλου γονέα ή η κακόβουλη άρνηση του γονέα να καταβάλλει τη διατροφή που επιδίκασε το δικαστήριο.
* Ο γονέας που δεν εκτελεί δικαστική απόφαση που ρυθμίζει θέματα επιμέλειας του παιδιού (απόδοση ή παράδοση) και επικοινωνία τιμωρείται με χρηματικό πρόστιμο έως 50.000 ευρώ ή προσωπική κράτηση μέχρι ένα έτος.
* Στις δίκες για γονική μέριμνα και επικοινωνία, ο δικαστής θα μπορεί, εφόσον το κρίνει αναγκαίο, να ζητήσει τη συνδρομή ειδικού παιδοψυχολόγου, ως άτυπου τεχνικού συμβούλου, που θα τον βοηθήσει στην επικοινωνία του κυρίως με τα μικρά παιδιά.
* Προβλέπεται η διενέργεια υποχρεωτικού ελέγχου από την κοινωνική υπηρεσία, πριν από την παράδοση ανήλικων παιδιών για υιοθεσία. Στις ιδιωτικές, κυρίως, υιοθεσίες τα παιδιά παραδίδονται συνήθως μόλις γεννηθούν στους υποψήφιους θετούς γονείς, χωρίς να προηγείται καμία έρευνα.
* Προβλέπεται ως ενιαίο ανώτατο όριο ηλικίας των προσώπων που προσφεύγουν στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή το 55ο. Η ρύθμιση αφορά μόνο το ενδιαφερόμενο ζευγάρι και όχι την παρένθετη μητέρα, για την οποία δεν τίθεται ανώτατο όριο ηλικίας. Με βάση το ισχύον καθεστώς, οι γυναίκες πρέπει να είναι κάτω των 50 ετών, ενώ οι άνδρες αρκεί να έχουν την ηλικία φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής».
Δεν υπάρχει ελληνικός νόμος που να ορίζει πώς αναδεικνύεται η ηγεσία μιας θρησκευτικής μειονότητας
Φυσικά η συζήτηση περί μειονότητας και δικαιωμάτων δεν περιορίζεται μόνο στην Σαρία, αλλά επεκτείνεται και το αίτημα ανθρώπων της μειονότητας για ανάδειξη με εκλογές των μουφτήδων. Σχετικά με αυτό ο κ. Κτιστάκης εκφράζει την άποψη, ότι, δεν υπάρχει ελληνικός νόμος που να ορίζει το πώς αναδεικνύεται η ηγεσία ή οι αξιωματούχοι μιας θρησκευτικής μειονότητας, όπως ακριβώς δεν υπάρχει ελληνικός νόμος που να ρυθμίζει τα ζητήματα των παλαιοημερολογιτών ή για τους μάρτυρες του Ιεχωβά. Η ύπαρξη της σύμβασης πλαίσιο για τις εθνικές μειονότητες του Συμβουλίου της Ευρώπης, την οποία έχουν επικυρώσει και δεσμεύονται με αυτήν 39 ευρωπαϊκά κράτη, δεν μπορεί προς το παρόν να επηρεάσει την παρουσία των μουφτήδων στη χώρας μας. Και αυτό γιατί η Ελλάδα υπέγραψε αλλά δεν επικύρωσε τη σύμβαση, γεγονός που σημαίνει ότι συμφωνεί με το κείμενο αλλά μη επικυρώνοντας της αναβάλλει ουσιαστικά την εφαρμογή του.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό για την περιοχή μας, ο κ. Κτιστάκης εξηγεί, «σημαίνει ότι ορισμένα ζητήματα θα εξορθολογιστούν. Όταν η Ελλάδα επικυρώσει την σύμβαση, δηλαδή πει από σήμερα δεσμεύομαι, θα ορίσει για ποια μειονότητα ή για ποιες μειονότητες θέλει να την εφαρμόζει. Αυτό σημαίνει ότι αυτομάτως η Ελλάδα δεν σημαίνει ότι επικυρώνοντας την θα είναι υποχρεωμένη να εγγυηθεί δικαιώματα μειονοτικά σε άλλες ομάδες που δεν τις αναγνωρίζει, θα αναγνωρίσει την μειονότητα της Θράκης, όπως η ίδια θεωρεί και όπως έχει δικαίωμα να την αναγνωρίσει, χωρίς παρερμηνείες γλωσσικές – ιδιώνυμες ή άλλες παρόμοιες». Στην τοποθέτησή του ο κ. Κτιστάκης, καταλήγει λέγοντας, ότι, «η Ελλάδα δεν έχει τίποτα να φοβάται, αντιθέτως πρέπει να μεριμνά, προκειμένου να βρίσκει το καλύτερο νομικό πλαίσιο για την προστασία της μειονότητας, την ισοπολιτεία και την ισονομία όλων όσων ζουν στην επικράτεια. Γι’ αυτό πρέπει να επικυρώσει αυτή την σύμβαση πλαίσιο».
Ίσα δικαιώματα για όλους τους ανθρώπους, μειονοτικούς και μη, είναι αυτά που αρμόζουν σ΄ ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.
Δήμος Μπακιρτζάκης
Αίτημα δύο ολομελειών Δικηγορικών Συλλόγων η κατάργηση
Η συζήτηση για κατάργηση της Σαρία κρατάει χρόνια και έχει απασχολήσει επιστήμονες του δικαίου, ενώ αποτέλεσε πάγιο αίτημα δύο ολομελειών Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, από το 1992 μέχρι σήμερα. Ο «Χ» ζήτησε την άποψη του Ιωάννη Κτιστάκη, λέκτορα του Τμήματος Νομικής του ΔΠΘ και μέλους της διοίκησης του τμήματος Πολιτικών Επιστημών ΔΠΘ όπου κατέθεσε πολύτιμα στοιχεία. «Η κατάργηση της Σαρία και της δικαστικής αρμοδιότητας του μουφτή, αποτελεί καθαρή θέση δύο ολομελειών Δικηγορικών Συλλόγων όλης της χώρας, το 1992 και το 2009 στην Ξάνθη. Όλοι οι πρόεδροι της ολομέλειας ζήτησαν την κατάργηση και των δικαστικών αρμοδιοτήτων και της Σαρίας. Επιπλέον αποτελεί θέση του Συμβουλίου της Ευρώπης, της εθνικής επιτροπής για τα δικαιώματα του ανθρώπου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου εμμέσως πλην σαφώς. Μάλιστα εκκρεμεί μια ακόμη προσφυγή γι’ αυτό το θέμα. Επομένως η λύση της κατάργησης δεν έρχεται ούτε από μια πλευρά αντιισλαμική ή αν θέλετε φιλελεύθερη ή από το ζήλο κάποιου ακαδημαϊκού ή μιας ομάδας ανθρώπων, είναι η θέση την οποία και η επιτροπή του ΟΗΕ για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών την προτείνει. Υπάρχουν καταγγελίες για τη χώρα μας λόγω της μη κατάργησης της Σαρία. Βεβαίως για να καταλήξουν σ’ αυτή τη θέση νομίζω ότι έπαιξε ρόλο το γεγονός ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα, όπως και η Τουρκία, δεν εφαρμόζει τη Σαρία. Επομένως δεν πρόκειται για μια τιμωρία ή αποψίλωση των δικαστικών αρμοδιοτήτων του μουφτή, ούτε αποτελεί τιμωρία της μειονότητας. Αποτελεί μια αποκατάσταση έτσι όπως την αντιλαμβάνονται τα ίδια τα ευρωπαϊκά και διεθνή όργανα, στα οποία η μειονότητα της Θράκης, όπως και άλλες μειονότητες, προστρέχουν κάθε φορά για να δικαιωθούν. Τα ίδια όργανα που τους δικαιώνουν σε άλλα ζητήματα, για την περίπτωση της Σαρία τους λένε ότι δεν είναι προνόμιο σας, δεν είναι δικαίωμα σας και η Ελλάδα κακώς δεν αποκαθιστά την τάξη».
Η σαρία δεν προωθεί, αλλά υποσκάπτει την προστασία των μειονοτήτων
Είναι γνωστό ότι στο παρελθόν η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει αποφανθεί ότι η σαρία όχι μόνο δεν προωθεί την προστασία των μειονοτήτων, αλλά στην πραγματικότητα μάλλον την υποσκάπτει, αφού εντάσσει τη μουσουλμανική μειονότητα σ΄ ένα καθεστώς που προσβάλλει τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των Ελλήνων μουσουλμάνων, ανδρών και γυναικών. Η συζήτηση για την Σαρία έχει ανοίξει και είναι χαρακτηριστικό πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία», όπου αναφέρει, «Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του οικογενειακού δικαίου προωθείται η κατάργηση του αναχρονιστικού καθεστώτος της σαρία για τους Έλληνες μουσουλμάνους. Προβλέπεται ότι οι οικογενειακές και κληρονομικές σχέσεις των Ελλήνων υπηκόων όλων πλέον των θρησκευτικών μειονοτήτων θα διέπονται από το κοινό δίκαιο. Ορίζεται ακόμη ότι οι σχετικές υποθέσεις εκδικάζονται από τα κοινά δικαστήρια και έτσι καταργείται η δικαστική αρμοδιότητα του μουφτή, ο οποίος παραμένει στο εξής απλώς θρησκευτικός ηγέτης των Ελλήνων μουσουλμάνων.
Παράλληλα, θεσπίζονται ρυθμίσεις με τις οποίες:
* Δεν θα έχουν τη δυνατότητα οι σύζυγοι να χρησιμοποιούν, έπειτα από συμφωνία, ο καθένας τους το επώνυμο του άλλου και στις έννομες σχέσεις τους. Πλέον και μετά το γάμο ο κάθε σύζυγος θα διατηρεί το επώνυμό του στις συγκεκριμένες σχέσεις.
* Καταργείται η αντισυνταγματική ρύθμιση που προβλέπει ότι σε περίπτωση που δεν υπάρχει σχετική συμφωνία των γονέων, το παιδί παίρνει το επώνυμο του πατέρα του. Τώρα ορίζεται ότι το παιδί θα έχει στην περίπτωση αυτή σύνθετο επώνυμο. Το επώνυμο του γονέα που αρχίζει με γράμμα που προηγείται στο αλφάβητο, θα μπαίνει πρώτο στο σύνθετο επώνυμο.
* Ο γονέας που διαμένει μαζί με το παιδί οφείλει να εξασφαλίζει την επικοινωνία του γονέα που ζει χωριστά, με κάθε τρόπο, εκτός αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι που επιβάλλουν τον αποκλεισμό του.
* Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας συνιστούν η μη τήρηση των όρων της δικαστικής απόφασης ή της συμφωνίας για την επικοινωνία του άλλου γονέα ή η κακόβουλη άρνηση του γονέα να καταβάλλει τη διατροφή που επιδίκασε το δικαστήριο.
* Ο γονέας που δεν εκτελεί δικαστική απόφαση που ρυθμίζει θέματα επιμέλειας του παιδιού (απόδοση ή παράδοση) και επικοινωνία τιμωρείται με χρηματικό πρόστιμο έως 50.000 ευρώ ή προσωπική κράτηση μέχρι ένα έτος.
* Στις δίκες για γονική μέριμνα και επικοινωνία, ο δικαστής θα μπορεί, εφόσον το κρίνει αναγκαίο, να ζητήσει τη συνδρομή ειδικού παιδοψυχολόγου, ως άτυπου τεχνικού συμβούλου, που θα τον βοηθήσει στην επικοινωνία του κυρίως με τα μικρά παιδιά.
* Προβλέπεται η διενέργεια υποχρεωτικού ελέγχου από την κοινωνική υπηρεσία, πριν από την παράδοση ανήλικων παιδιών για υιοθεσία. Στις ιδιωτικές, κυρίως, υιοθεσίες τα παιδιά παραδίδονται συνήθως μόλις γεννηθούν στους υποψήφιους θετούς γονείς, χωρίς να προηγείται καμία έρευνα.
* Προβλέπεται ως ενιαίο ανώτατο όριο ηλικίας των προσώπων που προσφεύγουν στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή το 55ο. Η ρύθμιση αφορά μόνο το ενδιαφερόμενο ζευγάρι και όχι την παρένθετη μητέρα, για την οποία δεν τίθεται ανώτατο όριο ηλικίας. Με βάση το ισχύον καθεστώς, οι γυναίκες πρέπει να είναι κάτω των 50 ετών, ενώ οι άνδρες αρκεί να έχουν την ηλικία φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής».
Δεν υπάρχει ελληνικός νόμος που να ορίζει πώς αναδεικνύεται η ηγεσία μιας θρησκευτικής μειονότητας
Φυσικά η συζήτηση περί μειονότητας και δικαιωμάτων δεν περιορίζεται μόνο στην Σαρία, αλλά επεκτείνεται και το αίτημα ανθρώπων της μειονότητας για ανάδειξη με εκλογές των μουφτήδων. Σχετικά με αυτό ο κ. Κτιστάκης εκφράζει την άποψη, ότι, δεν υπάρχει ελληνικός νόμος που να ορίζει το πώς αναδεικνύεται η ηγεσία ή οι αξιωματούχοι μιας θρησκευτικής μειονότητας, όπως ακριβώς δεν υπάρχει ελληνικός νόμος που να ρυθμίζει τα ζητήματα των παλαιοημερολογιτών ή για τους μάρτυρες του Ιεχωβά. Η ύπαρξη της σύμβασης πλαίσιο για τις εθνικές μειονότητες του Συμβουλίου της Ευρώπης, την οποία έχουν επικυρώσει και δεσμεύονται με αυτήν 39 ευρωπαϊκά κράτη, δεν μπορεί προς το παρόν να επηρεάσει την παρουσία των μουφτήδων στη χώρας μας. Και αυτό γιατί η Ελλάδα υπέγραψε αλλά δεν επικύρωσε τη σύμβαση, γεγονός που σημαίνει ότι συμφωνεί με το κείμενο αλλά μη επικυρώνοντας της αναβάλλει ουσιαστικά την εφαρμογή του.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό για την περιοχή μας, ο κ. Κτιστάκης εξηγεί, «σημαίνει ότι ορισμένα ζητήματα θα εξορθολογιστούν. Όταν η Ελλάδα επικυρώσει την σύμβαση, δηλαδή πει από σήμερα δεσμεύομαι, θα ορίσει για ποια μειονότητα ή για ποιες μειονότητες θέλει να την εφαρμόζει. Αυτό σημαίνει ότι αυτομάτως η Ελλάδα δεν σημαίνει ότι επικυρώνοντας την θα είναι υποχρεωμένη να εγγυηθεί δικαιώματα μειονοτικά σε άλλες ομάδες που δεν τις αναγνωρίζει, θα αναγνωρίσει την μειονότητα της Θράκης, όπως η ίδια θεωρεί και όπως έχει δικαίωμα να την αναγνωρίσει, χωρίς παρερμηνείες γλωσσικές – ιδιώνυμες ή άλλες παρόμοιες». Στην τοποθέτησή του ο κ. Κτιστάκης, καταλήγει λέγοντας, ότι, «η Ελλάδα δεν έχει τίποτα να φοβάται, αντιθέτως πρέπει να μεριμνά, προκειμένου να βρίσκει το καλύτερο νομικό πλαίσιο για την προστασία της μειονότητας, την ισοπολιτεία και την ισονομία όλων όσων ζουν στην επικράτεια. Γι’ αυτό πρέπει να επικυρώσει αυτή την σύμβαση πλαίσιο».
Ίσα δικαιώματα για όλους τους ανθρώπους, μειονοτικούς και μη, είναι αυτά που αρμόζουν σ΄ ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.
Δήμος Μπακιρτζάκης
Ακολουθήστε το xronos.gr στο Google News
