Χρ. Τοψίδης: Με σταθερά βήματα και πνεύμα συνεργασίας η Περιφέρεια ΑΜΘ αλλάζει
Γράφει από την Αθήνα, ο συνεργάτης μας, συγγραφέας - λαογράφος Γιώργος Λεκάκης, www.lekakis.com
Βλέπω μια αρχαία ελληνική υδρία-όνειρο!
Μόνο που την βλέπω μόνο… ηλεκτρονικά, διότι την κατέχει, άγνωστο πώς, το Βρετανικό Μουσείο!
Βλέπω μια αρχαία ελληνική υδρία-όνειρο!
Στο κέντρο της σκηνής της, σε ένα υψηλό επίπεδο, υπάρχει ένα ξόανο της θεάς Χρύσης. Αυτής που έστεκε στο μέσον του Αιγαίου και της αφιέρωναν για ευπλοΐα! Και ο Ηρακλής, και οι Αργοναύτες και οι Αχαιοί, αργότερα, θυσίασαν σε αυτήν… Εν συνεχεία, ένα πρόσωπο, σε ένα βάθρο, κρατά στο δεξί χέρι μια πτυχωτή φιάλη. Το άγαλμα έχει αρχαϊκή μορφή: Τα πόδια είναι κοντά μεταξύ τους, έχει τους αγκώνες στα πλευρά. Φορά έναν μακρύ δεμένο χιτώνα διακοσμημένο με τους Διόσκουρους, και ακτινοβόλο πόλο, διακοσμημένο με μοτίβα αυγών! Σε κάθε πλευρά του κεφαλιού κυματοειδείς γραμμές υποδεικνύουν μαλλιά. Κάτω από τα χέρια κρέμονται άκρα από τα κρόσσια του μανδύα! Το βάθρο είναι ιωνικό. Σε κάθε πλευρά αυτού του αγάλματος υπάρχει ένα τέθριππο. Στ’ αριστερά είναι το άρμα του Πολυδεύκη, ο οποίος το οδηγεί με ταχύτητα. Η Ελέρα κρατιέται από το δεξί χέρι του Πολυδεύκη, ο οποίος κρατά στο χέρι μαστίγιο, και σε κάθε χέρι ένα ζευγάρι ηνία! Φορά κοντό χιτώνα, δεμένο περίτεχνα, διακοσμημένο με ανθέμια, μαιάνδρους, αυγά, και δύο δάφνινα στεφάνια. Ένας μανδύας διακοσμημένος με αστέρια ανεμίζει πίσω από τα χέρια του! Από πάνω του, το όνομά του: ΠΟΛYΔYΚΤΗΣ (> Πολυδεύκτης, Πολυδεύκης)…
Η Ελέρα φορά έναν κοντό μανδύα, διακοσμημένο με αστέρια. Το κεφάλι της είναι γυρτό σαν να είναι θλιμμένη. Φορά μακρύ χιτώνα με απόπτυγμα, περιδέραιο (κολιέ), ενώτια (σκουλαρίκια), βραχιόλια, και ένα ακτινοβόλο στεφάνι, διακοσμημένο με μοτίβα αυγών. Επάνω της, το όνομά της: ΕΛΕΡΑ (> Ιλάειρα). Το άρμα είναι πλούσια διακοσμημένο με ανθέμια και μοντέλα αυγών. Τα άλογα έχουν γλυφές, χαλινάρια και κολάρα, διακοσμημένα επίσης με μοτίβα αυγών. Οι χαίτες τους χρωματισμένες με μια απόχρωση κίτρινου. Στην κορώνα των μαλλιών, στην συμβολή του κάθε ποδιού με την κοιλιά, υπάρχει διακοσμητικό, σαν ένα κλαδάκι φυλλώματος. Το πλησιέστερο άλογο έχει εγκάρσια στο επάνω μέρος της πλευράς, λεπτές κουκκίδες. Το τρίτο άλογο γυρίζει το κεφάλι του προς τα δεξιά. Στα πόδια του αγάλματος είναι ο Κάστωρ και η Εριφύλη. Προσπαθεί μάταια να ξεφύγει προς τα δεξιά, ανεβάζοντας την φούστα της με το δεξί χέρι της. Αλλά ο Κάστωρ, στέκεται σταθερός σε ένα βραχώδες ύψωμα. Ο Κάστωρ είναι ντυμένος σαν τον αδελφό του: Χλαμύδα που στερεώνεται με καρφίτσα στο στήθος. Φορά ανοικτά σανδάλια. Η Εριφύλη είναι ντυμένη σαν την Ελέρα, αλλά έχει μια διπλή σφενδόνη διακοσμημένη με δίχτυ και μαιάνδρους, και φορά απλά σανδάλια. Πάνω από αυτήν την ομάδα είναι χαραγμένα ΚΑΣΣΤΩΡ (> Κάστωρ) και ΕΡIΦUΛΗ (> Εριφύλη).
Πιο επάνω, στα δεξιά του αγάλματος, το τέθριππο του Κάστορα είναι έτοιμο. Σε αυτό ο ηνίοχος Χρύσιππος, είναι ντυμένος σαν τον Κάστορα, αλλά χωρίς χλαμύδα. Κρατά τα ηνία. Είναι αγένειος και νέος. Από πάνω του το όνομά του, XPYΣIPPOΣ (> Χρύσιππος). Το άρμα και τα άλογα είναι σαν αυτά του Πολυδεύκη. Τα άλογα έχουν ανυπομονησία!
Πιο κάτω υπάρχει μια ομάδα θεατών: Στο κέντρο ένας ιωνικός βωμός με πρότυπα αυγών. Η Αφροδίτη κάθεται σε ύψωμα και γέρνει προς τα πίσω. Άφησε το θυσιαστήριο, και φτιάχνει τα μαλλιά της. Φορά μακρύ χιτώνα, κατάσπαρτο με μανίκια, έναν μανδύα γύρω από τα πόδια της, ενώτια, ένα περιδέραιο από χάντρες, κρεμαστό κόσμημα, βραχιόλια, και έχει μια κόμμωση σαν της Εριφύλης. Επάνω της το όνομά της: ΑΦΡΟΔΙΤΗ. Εκτός από την Χρυσηίδα (ενδεδυμένη ως η Εριφύλη), που κάθεται στις πτέρνες της, προς τα δεξιά, έχει γύρω της έναν χιτώνα της γεμάτο με φρούτα. Κοιτάζει επάνω προς τον Κάστορα, με έκπληξη. Επάνω της, το όνομά της: XPYΣEIΣ (> Χρυσηΐς). Στ’ άκρα αριστερά, ο Ζευς, καθισμένος σ’ έναν βράχο βλέπει, γενειοφόρος και δαφνοστεφανωμένος, μ’ έναν μανδύα με μαιάνδρους γύρω από τα πόδια του, ένα σκήπτρο στο δεξί του χέρι. Από επάνω του το όνομά του: IEYΣ (> Ζεύς). Τα μαλλιά ανάμεσα στα στήθη του έχουν για διακοσμητικό ένα κλαδάκι φυλλώματος. Η Αγάυη τρέχει, μια ηλικιωμένη γυναίκα, με δωρικό χιτώνα δεμένο, ενώτια, βραχιόλια, κολιέ από χάντρες, κρεμαστό κόσμημα, και ακτινοβόλο στεφάνι. Ο μανδύας της είναι διακοσμημένος με αστέρια, με μωβ τμήματα. Επάνω της γράφει: ΑΓΑYΗ. Στην άκρη δεξιά, η Πειθώ τρέχει μακριά (προς τα δεξιά), κοιτώντας πίσω, κρατώντας με το δεξί χέρι επάνω από τον ώμο της τον μανδύα της. Φορά χιτώνα με στολίδια, όπως η Αφροδίτη. Τα μαλλιά της είναι δεμένα πίσω με χάντρες φιλέτα. Επάνω της, το όνομά της: ΡΕΙΘΩ (> Πειθώ). Όλες οι γυναίκες, εκτός από την Αφροδίτη και την Αγαύη, έχουν γύρω από κάθε ώμο, κάτι σαν επωμίδες. Εκτός από τον βωμό, σε κάθε άκρο του κάτω επιπέδου, υπάρχει μια δάφνη-θάμνος, και λουλούδια της ανοίξεως από διάφορα μέρη της γης!
Στο κάτω διάζωμα, ο Ηρακλής είναι στον Κήπο των Εσπερίδων. Στο κέντρο είναι μια μηλιά με γυμνό κορμό και μερικά κλαδιά με μήλα στην κορυφή: Γύρω από αυτό το δένδρο, κατά μήκος του κορμού, ένα φίδι είναι πλεγμένο, το οποίο στρέφει το κεφάλι του προς τα αριστερά, προς την Χρυσόθεμι, η οποία, κόβει ένα μήλο με το δεξί της χέρι. Φορά έναν δωρικό χιτώνα, κοσμήματα, καθώς και μια σφενδόνη διακοσμημένη με πούλια. Επάνω της γράφει: XPYΣOΘEMIΣ. Πίσω της, στέκεται η Αστερόπη. Ακουμπά το αριστερό χέρι στους ώμους της και το δεξί χέρι στα πλευρά της, ντυμένη σαν την Πειθώ, αλλά χωρίς μανδύα. Επάνω της γράφει, AΣTEPOPH (> Αστερόπη). Αριστερά είναι η Υγεία. Κάθεται σε ένα ύψωμα. Με το δεξί της, σηκώνει μια άκρη της χλαμύδας από τον ώμο της. Έχει ένα σκήπτρο. Είναι ενδεδυμένη σαν την Αγαύη. Επάνω της γράφει: YΓΙΕΑ (> Υγεία). Στ’ αριστερά ο Κλύτιος γερμένος προς τα εμπρός, με το αριστερό χέρι να ακουμπά στο σηκωμένο του αριστερό γόνατο. Στον μανδύα του ακουμπούν δύο δόρατα. Σηκώνει το δεξί του προς την Χρυσόθεμι. Επάνω του γράφει: KΛYTIOΣ. Πίσω του ένας θάμνος δάφνης, που κλείνει την σκηνή αυτής της πλευράς. Η Λιπάρα κινείται προς την μηλιά, με ένα μήλο στο αριστερό της χέρι. Είναι ντυμένη σαν την Αγαύη.
Την κοιτάζει ο Ηρακλής, ο οποίος κάθεται προς τα αριστερά σε ένα δέρμα από λιοντάρι! Επάνω της, γράφει: ΛΙΠΑΡΑ. Ανάμεσα σε εκείνην και τον Ηρακλής είναι μια δάφνη-θάμνος. Ο Ηρακλής είναι αγένειος, και έχει ένα σπαθί που κρέμεται από μια ζώνη. Επάνω του, γράφει: ΗΡΑΚΛΗΣ. Πίσω του ο Ιόλαος απομακρύνεται προς τα δεξιά, κοιτώντας πίσω. Φορά μακρά χλαμύδα που στερεώνεται με καρφίτσα στο στήθος, και έναν πέτασο στο πίσω μέρος. Έχει σπαθί στην μέση, και φορά σανδάλια. Κρατά δύο δόρατα όρθια στο δεξί του χέρι. Επάνω του, γράφει: ΙΟΛΕΩΣ (< Ιόλεως).
Στην πίσω όψι, υπάρχουν ήρωες των αθηναϊκών φυλών. Επτά ανδρικές μορφές ομαδοποιούνται σε διάφορες στάσεις, και σε κάθε άκρο είναι γυναίκες. Δίπλα στον Ιόλαο, στην τελευταία σκηνή, έρχονται τρεις γυναίκες: Η Helera (> Ιλάειρα) με δωρικό χιτώνα με απόπτυγμα, και τα μαλλιά κόμπους πίσω με χάντρες φιλέτο. Επάνω της, γράφει: ΕΛΕPΑ! Κοιτάζει πίσω στην Μήδεια, που ακολουθεί, ντυμένη με έναν μακρύ χιτώνα διακοσμημένο με διακεκομμένους κύκλους, ένα στεφάνι, μοτίβα αυγού, και μια ευρεία κεντρική μαύρη λωρίδα με μωβ σημάδια, έναν μανδύα όπως αυτόν της Αγαύης, μια ζώνη, και διακοσμημένη με αστέρια! Με το δεξί της, σηκώνει τον μανδύα της από τον ώμο της! Στα αριστερά της έχει ένα ορθογώνιο κουτί. Επάνω της, γράφει: ΜΗΔΕΑ (> Μήδεια). Τελευταία έρχεται η Αρνιόπη, με μακρύ χιτώνα και απόπτυγμα και διπλή σφενδόνη, κοσμήματα, και το δεξί χέρι στον γοφό! Επάνω της, γράφει: ΑΡΝΙΟΠΗ.
Οι ήρωες χωρίζονται σε τρεις ομάδες: Στην πρώτη στ’ αριστερά είναι ο Φιλοκτήτης και ο Ακάμας, αντιμέτωποι. Ο Φιλοκτήτης φορά μια μακριά χλαμύδα που στερεώνεται στο στήθος, και σανδάλια, κρατά κατέχει δύο δόρατα όρθια στο δεξί του χέρι. Επάνω του, γράφει: ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ. Ο Ακάμας κάθεται, με το αριστερό να ακουμπά επάνω σε έναν βράχο με ένα σκήπτρο να ακουμπά στο δεξί γόνατο και το χέρι του. Είναι γενειοφόρος. Φορά ένα παπούτσια, και έναν μανδύα, που αφήνει μόνο το στήθος γυμνό και περνά πάνω από το πίσω μέρος του κεφαλιού. Επάνω του, γράφει: AKAMAΣ.
Επόμενη ομάδα, στα δεξιά, είναι τρεις νέοι: Πρώτος ο Ιπποθόων, με μανδύα επάνω από τα χέρια του. Δύο δόρατα ακουμπάνε στο αριστερό του χέρι. Φορά σανδάλια, και έχει σπαθί στην μέση. Το δεξί χέρι ακουμπά στον γοφό του. Επάνω του, γράφει: ΙΠΠΟΘΩΝ (> Ιπποθόων). Κοιτάζει προς τα δεξιά τον Αντίοχο, ο οποίος είναι γυμνός, και κάθεται σε έναν μανδύα, σαν να συνομιλεί. Το δεξί του πόδι στηρίζεται σε υψηλότερο έδαφος από το αριστερό. Επάνω του, γράφει: ΑΝΤΙΟΧΟΣ. Πίσω του, ο Κλύμενος, με χλαμύδα στον αριστερό βραχίονα και τον ώμο, σπαθί στην μέση, και δύο δόρατα κάτω από το αριστερό χέρι. Κινείται μακριά προς τα δεξιά, κοιτάζοντας πίσω και δείχνοντας με το δεξί χέρι προς τον Ιπποθόωντα. Επάνω του, γράφει: ΚΛΥΜΕΝΟΣ. Επόμενος στα δεξιά είναι ο Οινεύς, ενδεδυμένος ως ο Ιόλαος, με δύο δόρατα σε κλίση επάνω από τον αριστερό ώμο του. Επάνω του, γράφει ΟΙΝYΣ (> Oιvεύς). Κινείται προς τα δεξιά, προς τον Δημοφώντα. Φορά πέτασο, έναν μανδύα, και κρατά όρθια με το αριστερό του ένα ζευγάρι δόρατα. Επάνω του, γράφει: ΔΗΜΟΦΩΝ. Τελευταία είναι μια γυναίκα, η Χρυσίς. Καθισμένη σε υψηλό έδαφος, ακουμπά στο αριστερό της, σαν προσκαλεί τον Οινέα! Φορά μακρύ χιτώνα με διπλή ταινία στα πλευρά, ένα ευρύ στεφάνι, και κοσμήματα. Επάνω της, γράφει: XPVΣIΣ (> Χρυσίς).
Κοσμήματα, δάφνες, μούρα, φρούτα, ανθέμια, λουλούδια, φύλλα, γραμμές, γράμματα, μαίανδροι, τετράγωνα, ταινίες, αυγά, κληματίδες, κοσμούν την υδρία, άλλοτε επίχρυσες και άλλοτε μώβ ή καφέ!!!
Όχι δεν βλέπω όνειρο, ούτε έχω πάθει εγκεφαλικό, αν και θα μπορούσα: Όλα αυτά τα βλέπω, σε μια αρχαία ελληνική αττική κεραμική ερυθρόμορφη υδρία, του 420-400 π.Χ. (που έχει ύψος 52,1 εκατ.), την οποία φιλοτέχνησε ο «παππούς» μου ο Μειδίας (όπως μου άφησε μαρτυρία «ΜΕΙΔΙΑΣ EΠΟΙΗΣΕΝ» για να αναγνωρίσω και διεκδικήσω κάποτε την κληρονομιά μου). Την βλέπω όμως μόνο ηλεκτρονικά… Γιατί αν και είμαι ο κληρονόμος της, δεν μπορώ να την δω φυσικά… Διότι ευρίσκεται, άγνωστο πώς και γιατί, και με ποια νομιμότητα, στο Βρετανικό Μουσείο, από το 1772(;)…
Ποια ανασκαφή την κλαίει; Ποιο εργαστήρι; Και πάνω απ’ όλα, την κλαίει και την στερείται ο δημιουργός της, Έλλην, και ο ελληνικός πολιτισμός… Δεν πάει άλλο!
Διαμαρτυρία του Οργανισμού για την Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας προς το Ολυμπιακό Μουσείο για την χρήση της αγγλικής
Επιστολή διαμαρτυρίας απέστειλε ο Οργανισμός για την Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας – ΟΔΕΓ (με αρ. πρωτ. : 1578/11.11.2016) προς το Ολυμπιακό Μουσείο, για την χρήση – και μάλιστα κακής – από μεριάς Μουσείου, της αγγλικής γλώσσης.
Συγκεκριμένα, η επιστολή αναφέρει τα εξής: «Ευχαριστούμε για τα ενημερωτικά σας μηνύματα στον ΟΔΕΓ, σχετικά με τις δράσεις σας. Με έκπληξη διαπιστώνουμε στα κείμενά σας την χρήση της αγγλικής γλώσσας, που κατά κάποιο τρόπο “μειώνει” την Ελληνική Γλώσσα και τον Ελληνικό Πολιτισμό.
Επισημαίνουμε ότι τα μηνύματα απευθύνονται και σε μαθητές που βρίσκονται στο στάδιο καλλιέργειας και εμπλουτισμού του λεξιλογίου τους. Κατα την άποψή μας, η προσπάθεια όλων μας αποσκοπεί στην τόνωση, αγάπη και προτίμηση της συνέχειας της Ελληνικής Γλώσσας, που περισσότερο από 3.500 χρόνια ομιλείται στον Ελληνικό Χώρο.
Στόχος του Συλλόγου μας είναι η προώθηση και η διάδοση της γλώσσας μας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Για τον λόγο αυτό σας παρακαλούμε να λάβετε υπ’ όψιν σας την επισήμανσή μας και ευελπιστούμε σε μελλοντική επιλογή ελληνικών λέξεων».
Την επιστολή υπογράφουν για το Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΔΕΓ, η πρόεδρος Ἀριστέα Τόλια και ο γεν. γραμματέας Γεώργιος Παυλάκος.
Ακολουθήστε το xronos.gr στο Google News