Πως να μιλήσετε για το διαζύγιο στα παιδιά

Χρόνο με το χρόνο το διαζύγιο αποτελεί ένα από τα πιο συχνά γεγονότα στη ζωή μεγάλου ποσοστού παιδιών στη χώρα μας. Πρόκειται για μια περίπλοκη διαδικασία που επηρεάζει ταυτόχρονα διάφορους τομείς στη ζωή της οικογένειας και του παιδιού όπως η κοινωνική και οικονομική κατάσταση, η κατοικία και το σχολείο. Συχνά οι αλλαγές αυτές συνοδεύονται από συγκρούσεις, δυσκολίες επικοινωνίας μεταξύ των γονιών και των παιδιών καθώς και ψυχο-συναισθηματική διαταραχή στους γονείς.

Παρόλο που το διαζύγιο σαν γεγονός θεωρείται ότι ευθύνεται για μια σειρά προβλημάτων συμπεριφοράς κα προσαρμογής στα παιδιά, τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι εξίσουαρνητικά με το ίδιο το διαζύγιο, επηρεάζουν οι συγκρούσεις και τα προβλήματα μεταξύ των γονιώνπριν από το διαζύγιο.Οι συγκρούσεις αυτές μάλιστα, ανάλογα με την ένταση και την συχνότητά τους, βρέθηκε ότι σχετίζονται με την κατάθλιψη, τις διαταραχές διαγωγής και άλλα ψυχολογικά προβλήματα σε νέους ενήλικες. 

Το πως θα αντιδράσει κάποιο παιδί στο διαζύγιο έχει να κάνει με παράγοντες όπως η ιδιοσυγκρασία του, το φύλο, η σωματική υγεία και η σχέση του με τους γονείς πριν το διαζύγιο. Επιπλέον, η ίδια η διαδικασία του διαζυγίου, ο χρόνος μετά το διαζύγιο και η ποιότητα της φροντίδας και της ανατροφής είναι εξίσου σημαντικοί παράγοντες. Τέλος, οι παράγοντες που καθορίζουν περισσότερο την αντίδραση αλλά και την μετέπειτα ζωή του παιδιού είναι η σοβαρότητα, η ένταση και η διάρκεια των συγκρούσεων μεταξύ των γονιών. 

Η κατάσταση βέβαια γίνεται ακόμα πιο δύσκολη όταν οι συγκρούσεις εστιάζονται στο παιδί. Τότε το παιδί γεμίζει με ενοχές, ντροπή και φόβο. Στις μικρότερες ηλικίες (βρέφη και νήπια) μπορούν αν προκαλέσουν συναισθηματική ανασφάλεια και διαταραχή στους δεσμούς με τους γονείς ενώ στα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους προκαλούν διαταραχή στην συμπεριφορά τους. 

Το διαζύγιο λοιπόν είναι κάτι επίπονο που μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε. Αυτό όμως που δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε να συμβεί κατά το διαζύγιο σε ένα παιδί, είναι όλα τα παραπάνω. Έτσι, το παιδί που θα εκτεθεί λιγότερο στις συγκρούσεις των γονέων σε συνδυασμό βέβαια και με άλλους παράγοντες, θα αντιμετωπίσει πολύ καλύτερα το τραγικό συμβάν της διάσπασης της οικογένειάς του. Η καλές σχέσεις με τους γονείς ή άλλα σημαντικά πρόσωπα της οικογένειας, η υποστήριξη από τα αδέρφια και τους συνομήλικους καθώς και η ψυχολογική κατάσταση των γονέων πριν-κατά τη διάρκεια-και μετά τον χωρισμό είναι αυτά που θα επηρεάσουν την αντίδραση του παιδιού.

Έτσι, ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές προσπαθήστε να δώσετε χώρο στο παιδί σας να εκφράσει τα συναισθήματά του και ενδυναμώστε το ώστε να αντιμετωπίσει με τον λιγότερο επώδυνο τρόπο το διαζύγιο σας. Ο τρόπος με τον οποίο θα λειτουργήσετε πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το διαζύγιο θα αποτελέσει πρότυπο μίμησης για τις ενήλικες σχέσεις και τη δημιουργία οικογένειας του παιδιού σας.

Συμβουλές προς τους γονείς
Ανακοινώστε το διαζύγιο στο παιδί και οι δύο μαζί χωρίς να το αιφνιδιάσετε.

Απενοχοποιήστε γρήγορα το παιδί και τονίστε του ότι δεν ευθύνεται για το παραμικρό.

Διαβεβαιώστε το ότι θα το αγαπάτε και οι δυο πάντα και δεν πρόκειται να το εγκαταλείψετε.

Ενθαρρύνετε το να εκφράσει τα συναισθήματά του και να κάνει ερωτήσεις. 

Απαντήστε με ειλικρίνεια και ευαισθησία χωρίς να κρύψετε τα συναισθήματα σας.

Αποφύγετε να εμπλέξετε το παιδί στην υποστήριξη του ενός γονέα.

Εξηγήστε του λεπτομερώς το πώς θα οργανωθεί στο εξής η ζωή του.

Αναλάβετε την φροντίδα του παιδιού και ελέγχετε επαρκώς τις δραστηριότητές του.

Αποφύγετε τις συγκρούσεις μπροστά στο παιδί.

Αποφύγετε να μιλάτε άσχημα για τον άλλο γονέα μπροστά στο παιδί.

Διατηρήστε ποιοτικές επαφές μεταξύ παιδιού και γονέα που δεν ζει με το παιδί.

Ενημερώστε το σχολείο του και μην καταφεύγετε σε υλικά ανταλλάγματα.

Δώστε του χρόνο να διαχειριστεί τη νέα κατάσταση.

Απευθυνθείτε σε ειδικό όταν αυτό είναι χρήσιμο για την καλύτερη ένταξη του παιδιού και του εαυτού σας στην νέα κατάσταση.

Φροντίστε τον εαυτό σας και διδαχτείτε από τα λάθη σας. 

Να θυμάστε πως για τα παιδιά σας πάντα θα είστε ο πατέρας και η μητέρα τους. Πρώην σύζυγοι υπάρχουν, δεν υπάρχουν όμως πρώην παιδιά.

Βιβλιογραφία:

Ναουρί, Α. (2012). Εκπαιδεύοντας τα παιδιά. Όρια στην παιδική παντοδυναμία. Εκδόσεις Κέλευθος.

Παπαγεωργίου, Β. (2005). Ψυχιατρική παιδιών και εφήβων.UniversityStudioPress. Θεσσαλονίκη.

Βαγγέλης Αλεξόπουλος Δάσκαλος, Σύμβουλος Διαπαιδαγώγησης και Μελέτης στο Σπίτι, Συγγραφέας, Μεταπτυχιακό στη Διαπολιτισμική Αγωγή, Κατάρτιση στην Ειδική Αγωγή Διευθυντής Περιοδικού «Όλοι για το Παιδί» Πρόεδρος «Φιλεκπαιδευτικού Παιδαγωγικού Συλλόγου Θράκης & Αν. Μακεδονίας» Τηλ: 6983301766 - www.oloigiatopaidi.gr