Το καλοκαίρι τα αποτελέσματα μετρήσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ξάνθη

Το μοναδικό εργαστήριο στην Ελλάδα και Νοτιοανατολική Μεσόγειο που διαθέτει ερευνητικό σκάφος και έχει τη δυνατότητα να κάνει μετρήσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης, είναι αυτό της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Ξάνθης.  Για τους σκοπούς του τμήματος, υπάρχει μάλιστα ένας ειδικός σταθμός στο κέντρο της πόλης της Ξάνθης. Η επιδημιολογική ανάλυση των αποτελεσμάτων γίνεται από το Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Υγείας, του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης καθώς και του Τμήματος Περιβαλλοντικής Υγείας του Πανεπιστημίου του Μπέρμινχαμ, Αγγλίας.  

Διευθυντής του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων, της Πολυτεχνικής Σχολής είναι ο τακτικός καθηγητής Σπυρίδων Ραψομανίκης. Μίλησε στο «Χ» με αφορμή τη ρύπανση της ατμόσφαιρας, όπως έχουν καταγράψει ειδικές μετρήσεις στις μεγάλες πόλεις της χώρας, εξαιτίας της εκτεταμένης καύσης βιομάζας φέτος το χειμώνα. Με τον όρο βιομάζα αποκαλείται οποιοδήποτε υλικό παράγεται από ζωντανούς οργανισμούς (όπως είναι το ξύλο και άλλα προϊόντα του δάσους, υπολείμματα καλλιεργειών, κτηνοτροφικά απόβλητα, απόβλητα βιομηχανιών τροφίμων κ.λπ.) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για παραγωγή ενέργειας. Το καύσιμο βιομάζας είναι γνωστό στην Ελλάδα κι ως πέλετ.

Ανάλογες μετρήσεις κρίθηκε αναγκαίο να γίνουν και στην περιοχή μας. Μάλιστα ο γραμματέας του Ιατρικού Συλλόγου Ροδόπης πνευμονολόγος Κωνσταντίνος Χαριτόπουλος, μέσα από τις σελίδες του «Χ», απευθύνθηκε στο επιστημονικό δυναμικό της Πολυτεχνικής Σχολής, ζητώντας να κάνει μετρήσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Θράκη. Είμαστε σε θέση να το κάνουμε και το κάνουμε, δήλωσε από την πλευρά το κ. Ραψομανίκης και πρόσθεσε πως το Ειδικό Εργαστήρι, με ευχαρίστηση θα μπορούσε να συνεργαστεί με τον Ιατρικό Σύλλογο του νομού μας, προς όφελος και της τοπικής κοινωνίας. «Αν παραλάβουμε μία επιστολή που θα μας ζητάει τι ακριβώς χρειάζεται να γίνει, θα ανταπαντήσουμε και εμείς με μία επιστολή για το τι χρειαζόμαστε για να συνεργαστούμε, ώστε να βγάλουμε συμπεράσματα και να έχουμε μία ολοκληρωμένη εικόνα επί του θέματος». 

Κατά τον καθηγητή, οι μετρήσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη έγιναν με ειδικό σκοπό. Η κατάσταση που επικρατεί φέτος το χειμώνα πάνω από τον ουρανό της Ελλάδας, είχε προβλεφθεί, ανέφερε. Για το σκοπό αυτό το Πολυτεχνείο της Ξάνθης και συγκεκριμένα το Ειδικό Εργαστήριο είχε ζητήσει πέρσι, την εγκατάσταση του σταθμού, από το δημοτικό συμβούλιο της Ξάνθης. «Προς τιμήν τους μας έδωσαν το χώρο και μας παρέχουν και ρεύμα ώστε να στήσουμε τα όργανα μας και να κάνουμε τις μετρήσεις που αφορούν αυτό το θέμα. Για τα αιωρούμενα σωματίδια γενικώς και ειδικότερα, θα μπορούσαμε να βγάλουμε συμπεράσματα. Συμπεράσματα θα μπορούσαμε να βγάλουμε και για το θέμα της καύσης της βιομάζας στην πόλη της Ξάνθης». 

Οι μετρήσεις έχουν αρχίσει να γίνονται ήδη, τόνισε επίσης ο κ. Ραψομανίκης. «Εμείς συλλέγουμε αιωρούμενα σωματίδια τα οποία είναι εισπνεύσιμα και αναπνεύσιμα. Τα εισπνεύσιμα φτάνουν βαθιά μέσα στους πνεύμονες. Αυτά τα αιωρούμενα σωματίδια αναλύονται στο εργαστήριο σιγά-σιγά διότι οι χημικές ενώσεις που υπάρχουν επάνω τους, μπορεί να είναι και 10.000. Άρα χρειάζεται όχι μόνο συλλογή και να ξέρουμε  ποια είναι η συγκέντρωση των αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα, πρέπει να ξέρουμε και τη χημική τους σύσταση. Αυτό είναι το δύσκολο και το χρονοβόρο».  Εκτός αυτού, ο καθηγητής τόνισε πως θα πρέπει να γίνουν και εξειδικευμένες άλλες μετρήσεις, και το αποτέλεσμα αυτών θα δείξει κατά πόσο οι σόμπες και η καύση της βιομάζας επηρεάζει την υγεία των κατοίκων. 

Υπολογίζοντας ότι θα χρειαστούν μήνες ώστε να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των δεδομένων, ο κ. Ραψομανίκης τόνισε πως οι μετρήσεις θα έπρεπε να ξεκινήσουν πριν από δύο χρόνια, όταν η πολιτεία γνώριζε ότι λόγω της αύξησης στην τιμή του πετρελαίου θέρμανσης μοιραία τα νοικοκυριά θα στραφούν σε άλλες μορφές ενέργειας. Τέτοια εντολή δε δόθηκε ποτέ και όσα έχουν γίνει ήταν αποτέλεσμα πρωτοβουλιών των ειδικών επιστημόνων, τόνισε. «Εμείς τα κάνουμε αυτά με χρηματοδότηση του Εργαστηρίου και από την τσέπη μας και οι επιστήμονες που κάνουν το διδακτορικό εντελώς δωρεάν. Είναι αυτοχρηματοδοτημένη η έρευνα μας και γίνεται σε συνεργασία του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης καθώς και του τμήματος Περιβαλλοντικής Υγείας του Πανεπιστημίου του Μπέρμινχαμ, Αγγλίας», ανέφερε.   

Σχολιάζοντας  τις επιπτώσεις των σωματιδίων αυτών στη δημόσια υγεία τόνισε πως αυτή επιβαρύνεται αλλά κανείς δεν γνωρίζει πόσο. «Πρέπει να διακρίνουμε τα αιωρούμενα σωματίδια, αυτά που προέρχονται από καύση βιομάζας και εκείνα που προέρχονται από αυτοκίνητα ή από οποιαδήποτε άλλη πηγή. Μέχρι να γίνει αυτό κανένας δεν ξέρει. Κανένας στην Ελλάδα δεν ξέρει. Οι συνάδελφοι μας στη Βιέννη ξέρουν, οι συνάδελφοι μας στο Μπέρμινχαμ ξέρουν, εμείς για τη χώρα μας δεν ξέρουμε. Κάποια στιγμή πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτή  η βιομάζα παράγεται στη χώρα μας και δεν εισάγεται όπως το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο και θα μπορούσαμε να έχουμε σοβαρότερη πολιτική αναφορικά με τη βιομάζα  από τη στιγμή που παράγεται στη χώρα μας. 

Δε λέω να κόβουμε δέντρα, αλλά μιλάω για τη βιομάζα που παράγεται και απλώς χρειάζεται να συλλεγεί».   Καταλήγοντας ο κ. Ραψομανίκης σημείωσε ότι τα αποτελέσματα των ερευνών για την ατμοσφαιρική ρύπανση της Ξάνθης θα είναι έτοιμα σε μερικούς μήνες ενδεχομένως και το καλοκαίρι, ωστόσο προειδοποίησε ότι μία μελέτη τέτοιου μεγέθους απαιτεί χρόνια.   

Δήμος Μπακιρτζάκης