Μία ψύχραιμη συζήτηση για την ενδοσχολική βία

Διαβάστε την αναλυτική έρευνα του "Χ": Προβληματίζει η εγκληματικότητα ανηλίκων στη Ροδόπη. Σχεδόν 150 ανήλικοι παραβάτες το 2022, πολύ μεγαλύτερα τα ποσοστά από το μέσο όρο.

Συμπληρωτικά στα παραπάνω στοιχεία (που μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο από πάνω) και τις διαπιστώσεις της Ελληνικής Αστυνομίας, ο σημερινός «Χ» προσπαθεί να φωτίσει το ζήτημα της βίας ανηλίκων, ιδίως της ενδοσχολικής, με μία ψύχραιμη και αναλυτική συζήτηση με την αν. περιφερειακή διευθύντρια Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Μαίρη Κοσμίδου, η οποία ευθύς εξαρχής χαρακτήρισε θλιβερό φαινόμενο την ενδοσχολική βία.

«Παρότι έχουμε μία συμμετοχή της σχολικής κοινότητας και του Υπουργείου, να στήσουμε ένα δίκτυο πρόληψης του σχολικού εκφοβισμού, βλέπουμε αυτός να παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις και δυστυχώς να εμφανίζεται με πιο σκληρό πρόσωπο» περιέγραψε, προσθέτοντας πάντως ότι στις σχολικές αίθουσες της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης μέχρι στιγμής η σχολική βία δεν έχει πάρει την έκταση που βλέπουμε κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα ή σε άλλες περιοχές. Γνωστοποίησε, παράλληλα, ότι πρόσφατα ψηφίστηκε Νόμος με βάση τον οποίο παιδιά και γονείς μπορούν να καταγγέλλουν ανώνυμα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού.

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι καθετί βίαιο που επαναλαμβάνεται, μεταξύ ενός θύτη ή μίας ομάδας θυτών με ένα ή περισσότερα συγκεκριμένα θύματα. Χαρακτηριστικό του θύτη η έλλειψη ενσυναίσθησης, ότι αυτό που έχει πράξει είναι κάτι για το οποίο πρέπει να μετανιώσει, εξήγησε η εκπαιδευτικός, η οποία παρατήρησε πως «τις περισσότερες φορές ο θύτης είναι θύμα μέσα στο σπίτι ή σε άλλο περιβάλλον και βρίσκει το πλαίσιο να κάνει τον θύτη σε ένα περιβάλλον που αισθάνεται δυνατός ή επαναλαμβάνει συμπεριφορές που έχει δει στην οικογένεια και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον».


Ποιός φταίει για την ενδοσχολική βία;
Ποιός όμως φταίει όταν φτάσουμε στο σημείο ένα ανήλικο παιδί να γρονθοκοπεί για παράδειγμα έναν συμμαθητή του κατ’ επανάληψη: ο θύτης, η οικογένεια, το σχολείο, οι φίλοι, η κοινωνία, τα πρότυπα, το ίντερνετ ή όλοι/α μαζί; «Όπου υπάρχουν παιδιά υπάρχουν γονείς ή κηδεμόνες, παππούδες ή γιαγιάδες. Τα πάντα ξεκινούν από την οικογένεια από την πολύ μικρή ηλικία» σημείωσε η κα Κοσμίδου, παρατηρώντας τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο να κατεβαίνει ηλικιακά από το Γυμνάσιο-Λύκειο πλέον και στο Δημοτικό.

Άλλωστε πλέον τα παιδιά από πολύ μικρά βρίσκονται με ένα μη ελεγχόμενο κινητό στα χέρια τους, μέσα από το οποίο έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, στο οποίο ασφαλώς διακινούνται περιστατικά βίας, σωματικής, ψυχολογικής, σεξουαλικής κι άλλων μορφών, ενώ παράλληλα προάγονται βίαια πρότυπα, με αποτέλεσμα τα παιδιά από την πιο νεαρή ηλικία να έχουν μπροστά στα μάτια τους σκηνές στις οποίες δεν θα έπρεπε να εκτεθούν και συμπεριφορές τις οποίες ενδέχεται να μιμηθούν. Σε αυτές τις σκηνές και συμπεριφορές εκτέθηκαν ακόμη περισσότερο τα παιδιά την περίοδο του εγκλεισμού, όπως επίσης και στο ενήλικο οικογενειακό περιβάλλον σε ώρες που συνήθως απουσίαζαν από το σπίτι.

Παράλληλα, το κινητό επειδή έχει φωτογραφική μηχανή και πρόσβαση στα κοινωνικά δίκτυα, αποτελεί ένα ακόμη μέσο «προβολής» του σχολικού εκφοβισμού μεταξύ της σχολικής κοινότητας, με το υλικό φυσικά να μπορεί να διαρρεύσει ανά πάσα στιγμή, με επιπρόσθετους κινδύνους.

Παράλληλα, υπογράμμισε η Μαίρη Κοσμίδου, έχουν αλλάξει και τα πρότυπα των παιδιών, όπως για παράδειγμα τραγουδιστές που περιγράφουν σκηνές βίας στους στίχους τους. Εδώ όμως, όπως εξήγησε, είναι ζήτημα της οικογένειας, να αφιερώνει ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά της, προκειμένου να τα θωρακίσει από όλα τα νοσηρά φαινόμενα. Χρήσιμα εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση είναι και τα προγράμματα γονικού ελέγχου σε υπολογιστές και έξυπνα τηλέφωνα, ώστε να μην επιτρέπεται η είσοδος των ανηλίκων σε κάθε ιστοσελίδα ή μέσο κοινωνικής δικτύωσης.


Κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι στα σχολεία
Αφού όμως το σχολείο όμως δεν μπορεί να είναι παρεμβατικό εντός της οικογένειας, πώς μπορούμε να προλάβουμε το φαινόμενο; Και ποιό είναι το πρωτόκολλο αντίδρασης ενός σχολείου σε αυτό το φαινόμενο; Υπάρχουν οι κατάλληλοι επιστήμονες, όπως ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί, ώστε να παρέχουν βοήθεια και να βλέπουν σφαιρικά το πρόβλημα;

«Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν προσληφθεί κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι, όχι μόνο στις δομές ειδικής αγωγής ή στα επαγγελματικά λύκεια, αλλά και στις υπόλοιπες σχολικές δομές σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό» γνωστοποίησε η Μαίρη Κοσμίδου, αναγνωρίζοντας πως αυτοί οι επιστήμονες μπορεί να μην είναι καθημερινά σε όλα τα σχολεία, αλλά έχουν τουλάχιστον εβδομαδιαία παρουσία και μπορούν να βοηθήσουν. Επίσης, υπάρχει πλέον κι ο σύμβουλος σχολικής ζωής.

Γι’ αυτό η εκπαιδευτικός ζήτησε αυξημένη παρατηρητικότητα κι ενσυναίσθηση από όλους, ώστε εγκαίρως να εντοπίζονται τα προβλήματα σχολικού εκφοβισμού. Τέλος, σύμφωνα με την αν. διευθύντρια Εκπαίδευσης ΑΜΘ προχωράει η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε ζητήματα bullying, ανίχνευσης και αντιμετώπισης.