Βασιλόπιτα κόβει το Σάββατο ο Σύλλογος Πολυτέκνων Ροδόπης
Μετά την γερμανική εισβολή στη χώρα, στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, με την πείνα - λιμό της Κατοχής, την αντίδραση και την αντίσταση της πλειονότητας του ελληνικού λαού. Η επίδραση της Κατοχής και των αγώνων των Ελλήνων, στη Λογοτεχνία και στις καλές τέχνες
• Γράφει η φιλόλογος Ντίνα Σαμουρκασίδου
- Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
"Άργησε νάρθει η Άνοιξη εκείνο τον Απρίλη / Παράπονα ο ουρανός έβρεχε κάθε δείλι", αναφέρει μεταξύ των άλλων ο Νίκος Μπατσικανής, ποιητής και στρατιωτικός της πολεμικής μας αεροπορίας, για κείνον τον θλιβερό Απρίλη του 1941.
Μια εβδομάδα μετά την έναρξη του ελληνογερμανικού πολέμου, στις 11 Απριλίου του 1941, το μέτωπο στην Βόρεια Ελλάδα, ύστερα από τη μάχη των Οχυρών, κατά μήκος της ελληνο-βουλγαρικής μεθορίου, στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, κατέρρευσε, αν και οι ελληνικές στρατιωτικές Δυνάμεις αμύνθηκαν με σθένος και με επιτυχία, τόσο ώστε να κερδίσουν τον θαυμασμό των εχθρών τους και να δεχθούν τα συγχαρητήριά τους.
Η Βέρμαχτ "έσπασε" την Γιουγκοσλαβική άμυνα και εισέβαλε στη Δυτική Μακεδονία και κατέλαβε τη Θεσσαλονίκη. Με τη λέξη "Βέρμαχτ" εννοούνται οι ένοπλες γερμανικές δυνάμεις, από το 1935 έως και το 1945. Αποτελούνταν από τον Στρατό Ξηράς, το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία. Και όλες αυτές τις δυνάμεις τους οι Γερμανοί τις χρησιμοποίησαν, για να εισβάλουν στην Ελλάδα και να επιβάλουν την φρικτή Κατοχή.
Να πώς περιγράφει το γεγονός της εισβολής και της επέλασης των Γερμανών στη χώρα μας, ο Μικρασιάτης λογοτέχνης και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Ηλίας Βενέζης, στο έργο του, με τον τίτλο: "Έξοδος: Το Μέτωπο έχει σπάσει. Οι Γερμανοί κατεβαίνουν λεφούσια - λεφούσια, σκορπίζοντας σιδερικό και αίμα. Βομβαρδίζουν τις πόλεις, σκοτώνουν, καίνε τα πάντα".
Μεγάλη η εθνική θλίψη από την γερμανική εισβολή και την καταστροφική μανία τους, καθώς κατεβαίνουν προς τα νότια. Επόμενος στόχος των εισβολέων ήταν η Αθήνα. Στις 27 Απριλίου 1941 έμπαιναν στην Αθήνα, στην πόλη με τα κατάκλειστα σπίτια." Ήταν Κυριακή του Θωμά. Η Αθήνα ξυπνούσε τρομαγμένη από τις εκρήξεις των αποθηκών των πυρομαχικών, που καίγονταν στα προάστια της Αθήνας, και τον Πειραιά, για να μην πέσουν στα χέρια των εχθρών", αναφέρει ο Δημοσθένης Κούκουνας, δημοσιογράφος και ιστορικός, για τις πρώτες εκείνες ώρες.
Ο Κώστας Σταυρόπουλος, εκφωνητής του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών, το πρωί της 27ης Απριλίου 1941, κατά την διάρκεια της εισόδου των γερμανικών στρατευμάτων στην Αθήνα, άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην σύγχρονη ελληνική ιστορία, με το τελευταίο του μήνυμα προς τους ακροατές του ελληνικού ραδιοφώνου. Είχε προηγηθεί στις 5 Απριλίου 1941 η ανάγνωση από το ραδιόφωνο, της Ανοιχτής Επιστολής προς τον Αδόλφο Χίτλερ, του Γ.Α. Βλάχου. Ωστόσο, η κύρια συμβολή του στην αντίσταση προς τους κατακτητές θα βρισκόταν στο σύντομο προσωπικό του μήνυμα προς τους ακροατές του, ενθαρρύνοντάς τους να διατηρήσουν το θάρρος τους, να συνεχίσουν τον αγώνα και να σταματήσουν να ακούν τον ελληνικό ραδιοφωνικό σταθμό, διότι από κείνη την στιγμή και μετά, ό,τι θα μετέδιδε, θα αποτελούσε ψευδή προπαγάνδα.
Το μήνυμά του μεταξύ των άλλων έλεγε: "Εδώ ελεύθεραι ακόμη Αθήναι… Έλληνες! Οι Γερμανοί εισβολείς ευρίσκονται εις τα πρόθυρα των Αθηνών. Αδέλφια! Κρατήστε καλά μέσα στην ψυχή σας το πνεύμα του μετώπου. Ο εισβολεύς εισέρχεται με όλας τας προφυλάξεις εις την έρημον πόλιν, με τα κατάκλειστα σπίτια.
ΕΛΛΗΝΕΣ! ΨΗΛΑ ΤΙΣ ΚΑΡΔΙΕΣ!"
Στο πρωτοσέλιδο της 28ης Απριλίου 1941, η εφημερίδα Καθημερινή, έγραφε τα εξής: "Την 8ην και 25' πρωινήν ώραν της χθες, εισήλθε ο γερμανικός στρατός εις Αθήνας". Με τον τρόπο αυτό ανακοίνωνε στους αναγνώστες της ότι η πρωτεύουσα της Ελλάδος βρισκόταν πλέον υπό γερμανικήν κατοχήν. - Η ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Η κατάληψη της χώρας μας άργησε, κατά πολύ, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, οι οποίες καταλήφθηκαν μέσα σε λίγες ώρες ή μέρες. Οι ελληνικές δυνάμεις έχοντας γράψει το νικηφόρο Έπος της Πίνδου, με την εισχώρηση στο έδαφος της Αλβανίας και την απελευθέρωση των πρώην ελληνικών εδαφών εκεί, άντεξαν από τις 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι και τον Απρίλιο του 1941. Περίπου 6 μήνες αντιστεκόταν ο περήφανος ελληνικός στρατός.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την μάχη της Κρήτης, τον Μάιο του 1941, ανάγκασε τον Χίτλερ να καθυστερήσει την επίθεσή του εναντίον της Ρωσίας, με αποτέλεσμα να πιάσει ο βαρύς ρωσικός χειμώνας του 1942 και για τα γερμανικά στρατεύματα και να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση, για τον Ναζισμό και τον Φασισμό.
Η καθυστέρηση κατάκτησης της Ελλάδος -κάτι που πέτυχαν με τα πατριωτικά τους αισθήματα οι Έλληνες, αλλά και με την γενναιότητά τους, που αψηφούσε τον θάνατο- συνετέλεσε και στο να συντριβεί η ιταλική στρατιά στην Βόρεια Αφρική, αλλά και έδωσε τον χρόνο στον Φραγκλίνο Ρούσβελτ να επανεκλεγεί πρόεδρος των Η.Π.Α. και να προωθήσει την πολιτική του εναντίον των δυνάμεων του Άξονα.
Αξίζει να θυμηθούμε, ποια ήτανλ χρονικάλ η αντίσταση των άλλων ευρωπαϊκών χωρών στον Χίτλερ, η οποία έχει ως εξής: Αλβανία - 0 ημέρες. Τσεχοσλοβακία - 0 ημέρες. Λουξεμβούργο - 0 ημέρες. Δανία - 0 ημέρες. Γιουγκοσλαβία - 3 ημέρες. Ολλανδία - 4 ημέρες. Βέλγιο - 18 ημέρες. Πολωνία - 30 ημέρες. Γαλλία - 43 ημέρες (παρόλο που είχε μεγάλη αντίσταση). Νορβηγία - 61 ημέρες. ΜΟΝΟΝ Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΤΕΞΕ 219 ΗΜΕΡΕΣ. Τιμή και Δόξα και περηφάνια, για την πατρίδα μας και τη στάση της! - Η ΤΡΙΠΛΗ ΚΑΤΟΧΗ
Από την λάμψη του έπους των Αλβανικών βουνών, ο λαός μας πέρασε στο σκοτάδι της Κατοχής, όπου "όλα τάσκιαζε η φοβέρα / και τα πλάκωνε η σκλαβιά", όπως έλεγε ο εθνικός μας ποιητής Σολωμός για μια ανάλογη κατάσταση. Η Κατοχή της Ελλάδος, κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1941, μετά την αποτυχία που σημείωσε η μεγάλη ιταλική εαρινή επίθεση στα Ελληνοαλβανικά βουνά, με αποτέλεσμα την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων και την επικράτησή τους στην Ελλάδα μέχρι τα τέλη του Μαΐου του 1941.
Η Κατοχή στην Ελλάδα τερματίσθηκε με την αποχώρηση των Γερμανών, στις 12 Οκτωβρίου του 1944. Σε ορισμένες ωστόσο περιοχές, όπως στην Κρήτη ή σε άλλα νησιά, οι γερμανικές φρουρές παρέμειναν οπλισμένες, με την ανοχή των Βρετανών, μέχρι τον Μάιο και τον Ιούνιο του 1945, όπως αναφέρει σε σχετικό του άρθρο, ο θρακικής καταγωγής, συγγραφέας και οικονομολόγος Φοίβος Πιομπίνος. Πρέπει να τονισθεί πως η Ελλάδα ήταν η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που υπέστη τριπλή βάρβαρη κατοχή: Γερμανική, Ιταλική και Βουλγαρική.
Ι. Γερμανική Κατοχή
Ειδικότερα οι Γερμανοί διατήρησαν υπό τον έλεγχό τους τις στρατηγικά σημαντικότερες περιοχές της Ελλάδος, που ήταν όμως και μεγάλης οικονομικής σημασίας. Τέτοιες ήταν: η Αττική με την πρωτεύουσα Αθήνα, το αεροδρόμιο, το λιμάνι του Πειραιά, η περιοχή της Βοιωτίας και τα περίχωρά της, τα νησιά του Σαρωνικού. Από τα νησιά του Αιγαίου κατείχαν οι Γερμανοί την Μήλο, την Λήμνο, την Μυτιλήνη, την Χίο. Επίσης είχαν υπό την κατοχή τους τους τρεις από τους τέσσερις νομούς της Κρήτης και συγκεκριμένα: το Νομό Χανίων, το Νομό Ρεθύμνου και του Ηρακλείου. Επιπλέον στην Βόρεια Ελλάδα κατείχαν οι Γερμανοί τη Θεσσαλονίκη και όλη την Κεντρική Μακεδονία, από τον Αλιάκμονα μέχρι τον Στρυμόνα. Επίσης ήλεγχαν την ουδέτερη ζώνη στην ελληνο-τουρκική μεθόριο, για να μην προκληθεί ένταση, μεταξύ Τούρκων και Βουλγάρων.
ΙΙ. Ιταλική και Βουλγαρική Κατοχή
Η υπόλοιπη χώρα μοιράσθηκε σε ζώνες ελέγχου εκ μέρους των χωρών των συμμαχικών προς τη Γερμανία, οι οποίες ήταν: η ταπεινωμένη από τους Έλληνες Ιταλία και η Βουλγαρία.
• Η ζώνη ελέγχου των Ιταλών περιελάμβανε τα 2/3 της ελληνικής επικράτειας και η διοίκησής τους υπήρξε ιδιαίτερα σκληρή, παρά τις αντίθετες επικρατούσες απόψεις, ιδίως σε περιοχές που μελλοντικά στόχευαν οι Ιταλοί να προσαρτήσουν στο κράτος τους.
• Οι Βούλγαροι πήραν ξανά υπό τον έλεγχό τους την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, που είχαν χάσει κατά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι Ιταλοί πήραν όλα τα υπόλοιπα εδάφη της Ελλάδος, που ήταν και τα περισσότερα, αλλά μειωμένης οικονομικής και στρατηγικής σημασίας.
ΙΙΙ. Τα κατοχική νομίσματα και οι κυβερνήσεις της Κατοχής
Σύμφωνα με τον Γιάννη Σιατούφη, οι Γερμανοί επέβαλαν την τριζωνική κατοχική διοίκηση στην Ελλάδα. Οι 3 ζώνες κατοχής είχαν και διαφορετικό νόμισμα: α) το κατοχικό μάρκο, για τα κατεχόμενα από τους Γερμανούς εδάφη, β) την Μεσογειακή δραχμή, για τις περιοχές που ανήκαν στην ιταλική ζώνη και γ) το λέβα, στην βουλγαροκρατούμενη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
Το Βερολίνο και η Ρώμη προσπάθησαν να κυβερνήσουν την Ελλάδα, μέσα από τον υπαρκτό διοικητικό της μηχανισμό, επικεφαλής του οποίου τοποθέτησαν μια αδύναμη πολιτική ηγεσία.
• Κατά την περίοδο της 3πλης Κατοχής στην Ελλάδα, που έφερε το όνομα "Ελληνική Πολιτεία", όπως επιβλήθηκε από τους Γερμανούς, διορίσθηκαν τρεις κατοχικές κυβερνήσεις:
α) Η κυβέρνηση Γεωργίου Τσολάκογλου (1941), β) Η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Λογοθετόπουλου (1942) και γ) η κυβέρνηση Ιωάννου Ράλλη (1943). Η κατοχική κυβέρνηση χαρακτηριζόταν διεθνώς: Κυβέρνηση Μαριονέτα.
Live ενημέρωση
Ακολουθήστε το xronos.gr στο Google News