xρονοτοπία | xronos.gr
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΕΚΑΚΗΣ

xρονοτοπία

18/07/18 - 10:00

«Υπάρχει μια φυλή ανθρώπων, μια φυλή θεών…» Πίνδαρος (ΣΤ ΄ Ωδή Νεμεονίκου) Γράφει από την Αθήνα, ο συνεργάτης μας, συγγραφέας - λαογράφος Γιώργος Λεκάκης www.lekakis.com

Οι Λαιστρυγόνες, ο Ηρακλής, η Δήμητρα, η Περσεφόνη, ο Απόλλων και ο Ηνίοχος των Δελφών, οι Συρακούσες, η Αίτνα, η Εύβοια, η Νάξος, τα Μέγαρα, και ο γιος του Έλληνα, Ξούθος!

Όλα σε ένα νόμισμα των Λεοντίνων!
Που ξε-πουλιέται σε δημοπρασία για. 200.000 ελβετικά φράγκα!
Ένα τετράδραχμο από τους Λεοντίνους Σικελίας, κόπηκε γύρω στο 466-460 π.Χ., κατά την ίδια περίοδο που κόπηκαν:
• το δημαράτειον (από τα πρώτα δεκάδραχμα, πολύ σπάνιο νόμισμα, το οποίο είχε αρχικώς κοπεί σε λίγα αντίτυπα, και που έγινε αργότερα τετράδραχμο, το οποίο κόπηκε στις Συρακούσες (βλ. Διόδ. Σικ. και Ησυχ.),
• το τετράδραχμο του Σειληνού στην Αίτνα, 
και 
• το πρώτο τετράδραχμο Διονύσου στην Νάξο!
Η καλλιτεχνία των μητρών που χρησιμοποιήθηκαν για να εκδοθούν αυτά τα νομίσματα, τα οποία όλα συνδυάζουν εκφραστικά χαρακτηριστικά από την ύστερη αρχαϊκή και τις πρώιμες κλασσικές περιόδους, είναι της υψηλοτέρας ποιότητος!
Αλλά και γιατί η στεφανωμένη κεφαλή του Απόλλωνος (με τα δαφνόφυλλα) σε αυτό το νόμισμα θυμίζει ιδιαιτέρως την κεφαλή του Ηνιόχου (των Δελφών). Και γιατί το λιοντάρι που εμφανίζεται και στις δύο πλευρές του νομίσματος δεν είναι μόνο το σήμα των Λεοντίνων, αλλά εμφανίζεται και στα περισσότερα θέματα των Συρακουσών. Κι αυτό δείχνει πόσο στενά συνδέονται Δελφοί-Λεοντίνοι-Συρακούσες.
Και όντως.
Οι πρώτοι κάτοικοι των πεδίων των Λεοντίνων ήταν οι Λαιστρυγόνες!
Ο θηριώδης Ηρακλής (Ercole Tirio), επί κεφαλής φοίνικων (εμπόρων φοινίκης), ενίκησε τους Σικανούς. Συμβολικά ένα λιοντάρι που σκοτώθηκε από τον ήρωα ονομάτισε Λεόντιο / Leonzio την πόλη.  
Εδώ εισήχθη η γεωργία - ιδιαίτερα το κριθάρι (το οποίο συναντάμε σε παραστάσεις άλλων νομισμάτων της πόλεως) - από την ίδια την θεά Δήμητρα, η οποία νυμφεύθηκε τον Σικανό. Από αυτό το ζευγάρι, κατά την ρωμαϊκή εκδοχή, εγεννήθη η Περσεφόνη, η όμορφη Κόρη, που απήχθη από τον Άδη κοντά στο Βέβαιον (νυν λίμνη Βιβιέρε / Biviere). Εκτός από την Δήμητρα, για τον παραπάνω λόγο, ετιμάτο και ο Απόλλων. Ευρήματα απ' αυτήν την περίοδο υπάρχουν σε τοίχους των γύρω σπηλαίων και πρόχειρα καταλύματα / «καλύβες» τύπου «italic», στην περιοχή. 
Μετά από τις τρομερές εκρήξεις της Αίτνας, οι Σικανοί αποχώρησαν στα δυτικά του νησιού. Η περιοχή κατελήφθη από το Σικελούς / Siculi, με επί κεφαλής τον βασιλιά Σικελό / Sicolo, από τον οποίο επήρε το όνομά του όλο το νησί! Οι Σικελοί ήλθαν σε πόλεμο με τους Σικανούς. Κουρασμένοι από την μακρά σύγκρουση, οι δύο λαοί εμπιστεύτηκαν τον Ξούθο, έναν σοφό και δίκαιο άνθρωπο. Από αυτόν η περιοχή πήρε το όνομα της Ξουθία / Xutia (ευρήματά της σε εγκατάσταση στον λόφο της Metapiccola). Πρόκειται για τον Ξούθο, υιό του Έλληνα (και της νύμφης Ορσηίδος), που εβασίλευσε στην Πελοπόννησο και έκανε δύο υιούς, τον Αχαιό και τον Ίωνα, γενάρχες των Αχαιών και των Ιώνων, αντιστοίχως!.. 
Η πόλις Λεοντίνοι επαν-ιδρύθηκε από Έλληνες αποίκους, από την Χαλκίδα (υπό τον Θέοκλο), και από την Νάξο (730-728 π.Χ.), οι οποίοι κατέλαβαν τους λόφους νότια της πλούσιας προσχωσιγενούς Λεοντίου πεδιάδος της, που διέρρεε ο ποταμός Τηρίας. Αυτή η πεδιάδα την έκαμε γρήγορα πλούσια και ζηλευτή. Και πράγματι έγινε από τις πιο πλούσιες πόλεις της Σικελίας! Η πόλις έκειτο μεταξύ Κατάνης (επίσης αποικίας Ευβοέων) και Συρακουσών. Στην αρχή οι Ευβοείς συνυπήρχαν με τους εντόπιους. Αλλά στην συνέχεια, με την συνεργασία των Μεγαρέων, τους ανάγκασαν να εγκατασταθούν στους γύρω λόφους (σχετικά τα ευρήματα στον λόφο του Σαν Μάουρο, 751-729 π.Χ.). Η γεωργία και η εκτροφή αλόγων ήταν οι επικρατούσες οικονομικές δραστηριότητες, οι οποίες καθόρισαν την κοινωνική θέση της άρχουσας τάξεως (ιππότες, ιππείς - κι αυτό εικονίζεται στο τέθριππο του νομίσματος, εξ ου ο Ηνίοχος των Δελφών, που στεφανώνεται από πτερωτή Νίκη). Απ' αυτήν την τάξη είναι ο πρώτος τύραννος της ιστορίας της Σικελίας, ο Παναίτιος (τέλος 7ου αιώνα π.Χ.), εκμεταλλευόμενος τον πόλεμο των Μεγαρέων στην Υβλαία. 
Οι Λεοντίνοι έκτισαν και αυτοί μια αποικία, στην Σικελία, που την ονόμασαν Εύβοια.
Η γεωργία, η αλιεία και το εμπόριο, ασκήθηκαν μέσω του λιμανιού του Castelluccio. Ο ευεργέτης ποταμός λατρεύτηκε ως (ποτάμιος) θεός γι' αυτό και κεφαλή του εικονιζόταν σε άλλα νομίσματα της πόλεως, όπως εικονίζονταν και ο στάχυς (δέσμη ή δύο στάχυες) και το άροτρο. Δεν θες πολλά για να καταλάβεις την αγροτικό χαρακτήρα της πόλεως. 
Η πόλις διατήρησε την ανεξαρτησία της, μέχρι το 498 π.Χ., όταν (μαζί με την Νάξο και την Ζάγκλη) έπεσε στις Συρακούσες. Αλλά μετά την κατάργηση της τυραννίας στις Συρακούσαις (466 π.X.) οι Λεοντίνοι ξανα-ανέκτησαν την ελευθερία των! Δεν έπαυσαν όμως ποτέ να πιέζονται υπό των Συρακουσίων. Γι' αυτό και στις παραμονές και τα πρώτα έτη του τραγικού Πελοποννησιακού εμφυλίου πολέμου, οι Λεοντίνοι πρωτοστάτησαν. Τα υπόλοιπα γνωστά. 
Ένα νόμισμα, μια ιστορία. Έτσι, λοιπόν, συνδέονται Δελφοί (Απόλλων)-Λεοντίνοι-Συρακούσες.
Αυτά μου ήλθαν στο μυαλό και μπόρεσα πρόχειρα να σας διηγηθώ όταν είδα ένα εξαιρετικά λεπτό και σπάνιο τετράδραχμο από τους Λεοντίνους, στην νέα δημοπρασία αρχαίων ελληνικών νομισμάτων της Nomos (αρ. 16/2018), να εκτιμάται ότι θα «πιάσει» 200.000 ελβετικά φράγκα! (Είχε ξανα-συμπεριληφθεί σε δημοπρασία (παρτίδα 33, του Leu 30 το 1982!). 
Τα αρχαία νομίσματα είναι γραπτή πηγή ιστορίας και πληροφορίας, που ίσως αλλιώς δεν έχει με κανέναν γραπτό τρόπο διασωθεί ή μαρτυρηθεί! Γι' αυτό δεν πρέπει να ξεπουλιούνται στις δημοπρασίες. 
ΠΗΓΕΣ: Θουκυδίδης.
Και: Boehringer 380, B.M.C. 64, B.M.C. 9, B.M.C. 10.
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.

Άγνωστη αρχαία νεκρόπολις, ανακαλύφθηκε στην Ταυρίδα του Πόντου
Βρέθηκαν. 1.300.000 αρχαία αντικείμενα και με ελληνικό ενδιαφέρον!!!
Σκύθες, Σαρμάτες, Γότθοι, Γερμανοί, όλοι είχαν έντονα επηρεαστεί από την ελληνική τοπική κουλτούρα!

Οι ανασκαφές στην αρχαία Ταυρίδα / νυν Κριμαία διενεργούνται με επί κεφαλής το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Οι σωστικές ανασκαφές στον αυτοκινητόδρομο «Tavrida», κοντά στην Σεβαστούπολη, έχουν αποδώσει περίπου 1.300.000 αρχαία αντικείμενα!!! (Ως γνωστόν το κομμουνιστικό καθεστώς απαγόρευε τις ανασκαφές!). 
Προσφάτως ανακάλυψαν και μια ολόκληρη. άθικτη νεκρόπολι, με περισσότερους από 100 τάφους! 
Σε αρχαίες γραπτές πηγές, υπάρχουν πολύ λίγες πληροφορίες για το παρελθόν της Κριμαίας. Αλλά και η ιστορία της στην ύστερη αρχαιότητα είναι γεμάτη από λευκές σελίδες. Ως εκ τούτου, οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν ιδιαίτερη σημασία. 
Ο αρχαιολογικός χώρος ευρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Belbek Novostroika και χρονολογείται από τον 2ο έως 4ο αιώνα μ.Χ. (τέλη «σκυθικής περιόδου»). 
Ο πληθυσμός της Δυτικής Κριμαίας κατά την ρωμαϊκή περίοδο ήταν πολύ ετερογενής. Οι Έλληνες ζούσαν στην Χερσόνησο, οι Τεβέρνοι / Tauern (< Ταύροι, Ταυρίδες;) ιθαγενείς (ελληνογενείς) κατέλαβαν τα γύρω βουνά, και οι Σκύθες εγκαταστάθηκαν στις στέππες του ΒΔ. τμήματος της χερσονήσου, όπου μετανάστευσαν από τις ακτές της Βόρειας Μαύρης Θάλασσας. 
«Τώρα είναι δύσκολο να πούμε ποιοι είναι θαμμένοι στην νεκρόπολι στην κοιλάδα του ποταμού Belbek, όπου βρέθηκαν οι τάφοι. Ήταν μια ζώνη επαφής πολλών λαών στην ύστερη αρχαιότητα: Απόγονοι των ελληνογενών Ταύρων, Σκύθες, Σαρμάτες, Γότθοι, Γερμανοί, οι οποίοι όλοι είχαν έντονα επηρεαστεί από την ελληνική τοπική κουλτούρα, που επικρατούσε στην ελληνική Χερσόνησο. Οι μέθοδοι ταφής και τα αντικείμενα που βρέθηκαν σε αυτές τις ταφές, αναφέρονται σε διαφορετικές πολιτιστικές επιρροές. Σαφώς, οι ταφές αντανακλούν τα ταραχώδη ιστορικά γεγονότα αυτής της περιόδου», σημειώνουν οι Ρώσοι αρχαιολόγοι. 
Η παλαιότερη ταφή της νεκροπόλεως χρονολογείται από το τέλος του α΄ ή του β΄ μισού του 3ου αιώνα μ.Χ. Έχουν κύπελλα, υάλινα αγγεία, μαχαίρια τοποθετημένα στα κεφάλια, μαζί με προσφορές φαγητού. Οι είσοδοι των θαλάμων των τάφων σφραγίσθηκαν με πέτρες. 
Οι ταφές γυναικών είναι σαφώς διαφοροποιημένες από τις ταφές αρσενικών. Περιέχουν κοσμήματα, χάντρες, βραχιόλια, δακτυλίδια, ενώτια/σκουλαρίκια, καθώς και υάλινα μπουκάλια και σφονδύλια, αλλά όχι όπλα. Οι ταφές ανδρών, από την άλλη, μερικές φορές περιέχουν μεγάλα δακτυλίδια-σφραγίδες, μόνο μεγάλες χάντρες, και συνοδεύονταν συνήθως από όπλα (ξίφη, μαχαίρια, ασπίδες) και χαλινάρια αλόγων. 
Σε μια από τις αρχαίες ταφές ανακαλύφθηκε ένα αγγείο / κανάτα, ένα υάλινο μπουκάλι με θυμίαμα, αμφορείς, ένα μαχαίρι, ένα υάλινο περιδέραιο / κολιέ, αρκετές πορτοκαλί χάντρες, και τρία χρυσά φύλλα δάφνης (πιθανότατα από χρυσό στεφάνι κηδείας, που πιθανότατα σημαίνει ελληνική ταφή), που ήταν τοποθετημένα κοντά στο κεφάλι του νεκρού. Επίσης, οι διάφορες υάλινες χάντρες ήταν στολισμένες. Ανακαλύφθηκαν και κεντημένα ρούχα, καθώς και δύο πόρπες.
Ανάμεσα στα πολλά ευρήματα, από τα προηγούμενα, στις ταφές είναι ένα σφραγιστικό δακτυλίδι με ένθετο κορναλίνη και μια χρυσή αλυσίδα, με ένα μενταγιόν σε σχήμα δακρύου, επίσης με ένθετο έναν κορναλίνη. Τα πλησιέστερα ανάλογα ανακαλύφθηκαν στην νεκρόπολι της Χερσονήσου. 
Η ανασκαφή αποκάλυψε ότι η νεκρόπολις σταδιακώς επεκτάθη στα νότια και στα ανατολικά. Στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. έγιναν επίσης και απλές ταφές. 
Τον 4ο αιώνα εκτίσθησαν υπόγειες κρύπτες, που αποτελούνταν από ένα ορθογώνιο υπόγειο ταφικό θάλαμο, με πρόσβαση από έναν στενό διάδρομο. Η είσοδος στον θάλαμο σφραγιζόταν με μια μεγάλη πέτρα. Πολλοί άνθρωποι θάφτηκαν σε αυτούς τους θόλους, προφανώς μέλη της ιδίας οικογένειας. 
Κατά την διάρκεια των ανασκαφών βρέθηκαν ελληνικά κόκκινα και άσπρα πιάτα, υάλινα αγγεία, και μια «μυριάδες» πόρπες και περόνες, τα οποία οι ερευνητές αποδίδουν στον «πολιτισμό Chernyakhov», του 2ου-4ου αιώνα. Πράγματι, η συλλογή πορπών από τις ανασκαφές είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή!

Ακολουθήστε το xronos.gr στο Google News

Ροή Ειδήσεων

xronos
xronos.gr