Γεωφυσική έρευνα σε ταφικούς τύμβους στο νομό Έβρου

Ο τρόπος διεξαγωγής και τα αποτελέσματα της έρευνας με μεθόδους γεωφυσικής διασκόπησης, η οποία πραγματοποιήθηκε σε τύμβους στο Νομό Έβρου, θα ανακοινωθεί στο πλαίσιο των εργασιών του αρχαιολογικού συνέδριου για τις ανασκαφές του 2010 στη Μακεδονία και τη Θράκη, που ξεκίνησε στη Θεσσαλονίκη.
Στόχος της παραπάνω μεθόδου ήταν η εξερεύνηση του εσωτερικού των τύμβων. Πραγματοποιήθηκε δε, από το τμήμα Γεωλογίας του Α.Π.Θ. σε συνεργασία με την ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΙΘ ΕΠΚΑ). Για την πραγματοποίηση της γεωφυσικής έρευνας χρησιμοποιήθηκε η μαγνητική μέθοδος διασκόπησης και η μέθοδος της ηλεκτρικής τομογραφίας. Η δε παρέμβαση έγινε χωρίς να επηρεαστεί το παραμικρό στο χώρο, δηλαδή, με πλήρως μη καταστροφικό τρόπο.
Έχοντας ως δεδομένο αρκετά ανεπιτυχή πειράματα σε παγκόσμια κλίμακα, με στόχο τη διερεύνηση του εσωτερικού τύμβων με διάφορες γεωφυσικές μεθόδους, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά μια διαμορφωμένη εκδοχή της μεθόδου της σεισμικής διάθλασης με σκοπό να ανιχνεύσουν μνημειακές κατασκευές σε τύμβους. Αρχικά, η προσπάθεια τους συνίστατο σε κάποια πειράματα σε τύμβους του χωριού Τούμπα στο νομό Κιλκίς, όπου τα μνημεία είχαν αποκαλυφθεί στην περιφέρεια των τύμβων. Στη συνέχεια, η μέθοδος χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία για τον εντοπισμό της θέσης του ταφικού μνημείου μέσα σε τύμβο στο Μεσσιανό του νομού Πέλλας, τον οποίο απεκάλυψε ο Π. Χρυσοστόμου.
Πρόσφατες έρευνες του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του Α.Π.Θ. για τον ίδιο σκοπό, με τη χρήση της ηλεκτρικής τομογραφίας, απέβησαν ιδιαίτερα επιτυχείς. Οι έρευνες αυτές ήταν σε συνέχεια των προηγουμένων. Για την ακρίβεια, η προσπάθεια του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του Α.Π.Θ. προσέγγισε το θέμα μέσω της τρισδιάστατης ηλεκτρικής τομογραφίας με πειράματα σε συνθετικά δεδομένα και σε πραγματικές συνθήκες στο νεκροταφείο της εποχής του Χαλκού στη Βεργίνα, τον τύμβο της Απολλωνίας και σε τύμβο στο Αυλάκι Στυλίδας. Στο πλαίσιο της παρούσας μελέτης ερευνήθηκαν με γεωφυσικές μεθόδους έξι τύμβοι στο νομό Έβρου και παρήχθησαν τομογραφικές απεικονίσεις του εσωτερικού τους. Οι απεικονίσεις αυτές είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικές για τον τρόπο κατασκευής των τύμβων, αλλά και για τις δομές που φιλοξενούνται στο εσωτερικό τους.
Για την έρευνα συνεργάστηκαν το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, τομέας Γεωφυσικής, τμήμα Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Κομοτηνή και ο τομέας Ορυκτολογίας Πετρολογίας και Κοιτασματολογίας, τμήμα Γεωλογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με τους Γρηγόρη Ν. Τσόκα, Παναγιώτη Τσούρλο, Αλέξανδρος Σταμπολίδης, Γεώργιος Βαργεμέζης, Χρύσα Καραδήμα, Ματθαίο Κουτσουμανή και Μιχαήλ Βαβελίδη.