Η κουλτούρα δεν κοστίζει και είναι αποκούμπι για τον Έλληνα

Εμπνευσμένη από  την ιστορία των  400 Ελλήνων οι οποίοι έλαβαν μέρος στον Ισπανικό Εμφύλιο αλλά ελάχιστα μνημονεύονται σήμερα, έπλασε ένα ερωτικό μυθιστόρημα. Η Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου αντλεί στοιχεία από τη δράση των Ελλήνων εθελοντών που πολέμησαν από τις αρχές του 1937 στις γραμμές της 15η Διεθνούς Ταξιαρχίας και ιδιαίτερα στο βαλκανικό τάγμα «Γ. Δημητρώφ» και γράφει το βιβλίο «Η Ανάσα στο σβέρκο». Την εποχή εκείνη στην Ελλάδα, κάτω από τις συνθήκες που δημιούργησε η δικτατορία του Μεταξά, οι δυσκολίες και τα εμπόδια ήταν πολλά και μεγάλα. Στο μικρό διάστημα που μεσολάβησε από το πραξικόπημα του Φράνκο έως τη δικτατορία Μεταξά (17 Ιουλίου – 4η Αυγούστου), τα πράγματα φάνηκαν κάπως εύκολα για την αποστολή εθελοντών. Γι’ αυτό και αυτοί που προσφέρθηκαν αρχικά ξεπέρασαν τις 2.000. Μετά την 4η Αυγούστου, όμως, όλα αυτά ματαιώθηκαν. Οι νόμιμοι δρόμοι έκλεισαν, τα διαβατήρια των αριστερών κόπηκαν, από όσους φυσικά δεν συνελήφθησαν. Έμειναν μόνο οι παράνομοι δρόμοι προς το εξωτερικό, αλλά κι αυτοί ήταν εξαιρετικά επικίνδυνοι. Ωστόσο, παρά τους κινδύνους, υπήρξαν άνθρωποι που βρήκαν τον τρόπο να βγουν από τα σύνορα κι από εκεί να πάρουν το δρόμο για την Ισπανία. Προορισμός των εθελοντών ήταν αρχικά η Μασσαλία, όπου θα πήγαιναν δήθεν να δουλέψουν σαν εργάτες στα εκεί εργοστάσια. Μόλις έφταναν εκεί, ερχόντουσαν σε επαφή με την ελληνική οργάνωση της Μασσαλίας-που την αποτελούσαν κυρίως ναυτεργάτες- και μεταφέρονταν στην Ισπανία. Με το πέρασμα του καιρού, στα μέσα του 1937, συγκροτήθηκε ελληνικός λόχος, διοικητής του οποίου ανέλαβε ο Γιάννης Παντελιάς, ξυλουργός, με το ψευδώνυμο Γιάννης Μαργαρίτης.

Ανάμεσα στους Έλληνες εθελοντές που πολέμησαν στον Ισπανικό Εμφύλιο είναι και ο Αρίστος, ο πατέρας της Λόης, ο ήρωας των μαχών, ο ομορφάντρας που λαβώνει τις καρδιές των γυναικών. Αυτός είναι ο κεντρικός ήρωας στο νέο μυθιστόρημα της Νόρας Πυλόρωφ-Προκοπίου. Τι κληροδοτεί όμως στα παιδιά του; Πόσο τα σημαδεύει; Και θα καταφέρει ποτέ η Λόη να ξεφύγει από το τέλμα όπου τη βούλιαξαν τα μικρά και μεγάλα οικογενειακά κρίματα; Αυτοεξόριστη από κάθε μορφή αγάπης, προδίδει τον άντρα της, νομίζοντας ότι έτσι ορίζει τον εαυτό της όπως αυτή θέλει και ότι δε θα αναγκαστεί και η ίδια, όπως η μητέρα της, να υποπέσει στο θανάσιμο αμάρτημα του έρωτα. Σημαδεμένη από πάθη και λάθη, δέσμια του παρελθόντος των γονιών της, θα παλέψει για να φτιάξει έναν καινούργιο εαυτό. Μόνο που ο έρωτας της κόβει το δρόμο, κι εκεί αρχίζει η τρέλα και η παραφορά. Τι τίμημα πρέπει να πληρώσει και ποιο είναι το μερτικό της δικής της ευθύνης για τη δραματική κατάληξη; Ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, όπου η μοίρα των ηρώων διαμορφώνεται, παραβιάζεται και ισοπεδώνεται από τον έρωτα και από τη Μεγάλη Ιστορία, αυτή που κατευθύνει και κινεί τους ανθρώπους σαν άβουλα όντα σε ένα παράλογο θεατρικό έργο.

Η Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Ινστιτούτο Διερμηνέων-Μεταφραστών του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης γερμανικά, αγγλικά, ιταλικά και οικονομία. Εργάστηκε ως καθηγήτρια γερμανικής γλώσσας στο Ινστιτούτο Goethe, κυρίως σε τάξεις Ανώτατης Βαθμίδας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη διδασκαλία της μετάφρασης. Μετέφρασε από τα γερμανικά δύο μυθιστορήματα, μία ποιητική συλλογή, μία ανθολογία Γερμανών ποιητών και έναν τόμο διηγημάτων. Υπήρξε βασική μεταφράστρια του λογοτεχνικού περιοδικού "Ausblicke" (1970-1979). Συνεργάζεται με το λογοτεχνικό περιοδικό "Εντευκτήριο".

Το νέο της βιβλίο «Η ανάσα στο σβέρκο» είναι ένα ερωτικό μυθιστόρημα, εμπνευσμένο από την ιστορία, όπως η ίδια η συγγραφέας είπε μιλώντας στο «Χ». Η Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου θα βρίσκεται σήμερα στην Κομοτηνή για να παρουσιάσει το βιβλίο της προσφέροντας την απόλαυση της ανάγνωσης και της κουλτούρας, αφού όπως λέει «η κουλτούρα δεν κοστίζει και είναι αποκούμπι για τον Έλληνα». 

Η παρουσίαση θα γίνει σήμερα Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου στις 19:30 στην αίθουσα της πρώην Νομαρχίας Ροδόπης. Ομιλητές: Ελπίδα Βόγλη, λέκτορας, Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας ΔΠΘ, Κατερίνα Σχινά, φιλόλογος και Χρήστος Χατζηπέμου, δικηγόρος, πρόεδρος Συλλόγου Εβριτών Ν. Ροδόπης. Εισηγητής - συντονιστής: Κώστας Κατσιμίγας, αρχιτέκτονας, εκτελεστικός γραμματέας Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας ? Θράκης. Αποσπάσματα από το βιβλίο θα διαβάσει ο ηθοποιός Φιλοποίμην Ανδρεάδης. Την εκδήλωση διοργανώνουν ο σύλλογος Εβριτών Ν. Ροδόπης, το βιβλιοπωλείο "Δημοκρίτειο" και οι εκδόσεις Ψυχιογιός. Χορηγός επικοινωνίας εφημερίδα «Ο Χρόνος». 

Δήμος Μπακιρτζάκης