Ο Ερντογάν προκαλεί και επιμένει

Την ίδια ώρα που οι απόπειρες παράνομης εισόδου από τον Έβρο σταδιακά, μέρα με τη μέρα, μειώνονται*, τόσο το ζήτημα του μεταναστευτικού-προσφυγικού «φουντώνει» διπλωματικά. Αυτές οι μέρες είναι κρίσιμες για την Ελλάδα, η οποία καλείται να μην γίνει απλώς παρατηρητής στη διμεροποίηση του προβλήματος μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, αλλά κάτσει ως ισότιμος συνομιλητής στο τραπέζι του διαλόγου.

Και μπορεί το επιχείρημα ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη πύλη εισόδου στην Ευρώπη και το κράτος-μέλος της ΕΕ που έχει επωμιστεί περισσότερο από όλα τις μεταναστευτικές-προσφυγικές ροές, να ακούγεται πειστικό εντός συνόρων, όμως εκτός των στενών ορίων της Ελλάδας –σε ευρωπαϊκό επίπεδο- ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγήπ Ερντογάν προσπαθεί να «λύσει» το θέμα, απούσης της Ελλάδας. Ο Τούρκος πρόεδρος διατηρεί τους διαύλους επικοινωνίας με την Ευρώπη ανοιχτούς, επιδιώκοντας επαφές με επιτελικά κράτη-μέλη που δεν έχουν τόσο σκληρή γραμμή προς την Τουρκία, όπως η Γερμανία, να προωθήσει την ατζέντα του.

Προκλητικός προς την Ελλάδα, διπλωματικός προς την Ευρώπη
Οι δίαυλοι επικοινωνίας του Ερντογάν με τη διεθνή κοινότητα δεν έχουν κλείσει ούτε μέσω ΟΗΕ. Μετά τη χθεσινή συνάντηση που είχε με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο Τούρκος πρόεδρος σημείωσε ότι και η Ελλάδα πρέπει να σηκώσει το βάρος του μεταναστευτικού και την κατηγόρησε ότι εκμεταλλεύεται το θέμα αυτό. «Είναι παράλογο το να υποδεικνύει μια σύμμαχος και γειτονική χώρα μόνο την Τουρκία ως υπεύθυνη για το προσφυγικό. Δεν θα επιτρέψουμε σε αυτή τη χώρα να αποκομίσει οφέλη από την κατάσταση αυτή και το ξεκαθάρισα και στον γ.γ. του ΝΑΤΟ», δήλωσε.

Υπενθυμίζεται ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποχώρησε το βράδυ της Δευτέρας εσπευσμένα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μετά το τέλος της συνάντησής του με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, προβλεπόταν να συμμετάσχει σε συνέντευξη Τύπου, άλλα τελικά μίλησαν στους δημοσιογράφους μόνο ο Σαρλ Μισέλ και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Σε μία ακόμη επίθεσή του προς την Ελλάδα, ο Ερντογάν έκανε λόγο για «δολοφονικές» ενέργειες των ελληνικών αρχών κατά των αιτούντων άσυλο στα σύνορα. Παράλληλα, προειδοποίησε ότι η Άγκυρα δεν θα μείνει σιωπηλή. Ο Τούρκος πρόεδρος έκανε, εν τέλει, δηλώσεις στην πτήση της επιστροφής από τις Βρυξέλλες όπου ανακοίνωσε επίσης μια νέα σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη με τον Εμανουέλ Μακρόν (Γαλλία), την Άγκελα Μέρκελ (Γερμανία) και πιθανόν και τον Μπόρις Τζόνσον (Μ. Βρετανία) στις 17 Μαρτίου. Θέμα συζήτησης, όπως τόνισε, θα είναι η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στο μεταναστευτικό, αφότου η Άγκυρα, άνοιξε τις πύλες τις προς την Ευρώπη και προς ώρας δεν σκέφτεται να κλείσει τα σύνορά της με την Ελλάδα. «Η Τουρκία έχει πληρώσει βαρύ τίμημα για την κατάπαυση του πυρός και την προστασία αμάχων στο Ιντλίμπ, τώρα η Ε.Ε. πρέπει να κάνει ό,τι της αναλογεί», σημείωσε ο Τούρκος πρόεδρος.

Προχθές, είχε προηγηθεί μία νέα προκλητική, ανιστόρητη και άκρως προσβλητική δήλωση από τον υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Γιαβούζ Σελίμ Κιράν, ο οποίος έφτασε στο σημείο να παρομοιάσει τις συνθήκες στη μεθοριακή γραμμή του Έβρου με το Άουσβιτς, εκτοξεύοντας πυρά τόσο κατά της Ελλάδας όσο και κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επανέλαβε, μάλιστα, πως η Ελλάδα θα πρέπει και αυτή να ανοίξει τα σύνορά της με την Ευρώπη, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο σε πρόσφυγες και μετανάστες να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Το «δεξί» χέρι του Ερντογάν στο μεταναστευτικό και τους χειρισμούς της Τουρκίας, ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, συνέχισε τις προκλήσεις. Μετά από όλη την αντι-ευρωπαϊκή στάση της χώρας του, έσπευσε να δηλώσει ότι τα ευρωπαϊκά σύνορα δεν ξεκινούν στην Ελλάδα, αλλά στην Τουρκία! Όπως χαρακτηριστικά είπε σε συνέντευξή του στο Anadolu «τα ευρωπαϊκά σύνορα δεν ξεκινούν στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Ξεκινούν στα νότια και ανατολικά σύνορα της Τουρκίας».

Τόνισε επίσης ότι «η Τουρκία είναι έτοιμη να εργαστεί εποικοδομητικά με την Ε.Ε. στο μεταναστευτικό» και πως θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή «η απελευθέρωση  της βίζας και η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης» ώστε να επιλυθεί το μεταναστευτικό.

Ακόμη, πρόσθεσε ότι «η συμφωνία του 2016 πρέπει να επικαιροποιηθεί και πρέπει να ληφθούν υπόψη οι εξελίξεις στη Συρία».

Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Επιτροπής: «Η Ελλάδα χρειάζεται στήριξη, αλλά και η Τουρκία χρειάζεται στήριξη»
Ακόμη και μετά την φυγή Ερντογάν, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διατήρησε –αρχικά- χαμηλά τους τόνους. «Καταρχάς, θα ήθελα να τονίσω ότι είναι θετικό που οι γραμμές επικοινωνίας με την Τουρκία παραμένουν ανοικτές και ενεργές. Πράγματι, η εποικοδομητική αυτή συνεργασία αποτελεί προϋπόθεση οποιασδήποτε λύσης για την τρέχουσα κατάσταση στα ελληνοτουρκικά σύνορα και τη δεινή θέση των μεταναστών στην περιοχή», ξεκαθάρισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία συνέχισε τη ρητορική των ίσων αποστάσεων, λέγοντας –μεταξύ άλλων:

«Οι μετανάστες χρειάζονται στήριξη, η Ελλάδα χρειάζεται στήριξη, αλλά και η Τουρκία χρειάζεται στήριξη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βρούμε μια μελλοντική πορεία με την Τουρκία. Είναι σαφές ότι έχουμε τις διαφωνίες μας. Όμως, μιλήσαμε ξεκάθαρα και ανοιχτά για τα ζητήματα αυτά. Είχαμε μια καλή συζήτηση, έναν καλό και εποικοδομητικό διάλογο».

Στάση αναμονής από την Καγκελάριο
Εν τω μεταξύ, την επόμενη ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής στις 26 και 27 Μαρτίου συμφώνησαν, στην κατ’ ιδίαν συνάντησή τους στο Βερολίνο, να θέσουν ως ορόσημο η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, για να αποτιμήσουν τη συμπεριφορά της Άγκυρας στο μεταναστευτικό-προσφυγικό και να διαπιστώσουν αν πραγματικά υπάρχουν ενδείξεις καλής θέλησης εκ μέρους της.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός ενημέρωσε την κα Μέρκελ για τις κινήσεις της τουρκικής πλευράς, τονίζοντας την άμεση και έμμεση εμπλοκή τουρκικών αρχών στην δημιουργία και συνέχιση της μαζικής αυτής απόπειρας παραβίασης των ευρωπαϊκών συνόρων, αλλά και την επιβάρυνση της κατάστασης από την επίσης οργανωμένη επιχείρηση διασποράς ψευδών ειδήσεων.

Ο κος Μητσοτάκης, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αναφέρθηκε στα βίντεο που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, με στρατιωτικό όχημα της Τουρκίας, που έχει χρηματοδοτηθεί από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να επιχειρεί να κατεδαφίσει τον φράχτη που προστατεύει τα ελληνικά και ευρωπαϊκά σύνορα στην περιοχή του Έβρου.

Από την πλευρά της, η καγκελάριος επισήμανε ότι η Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας του Μαρτίου 2016, δεν αφορά μόνο τα χρήματα που λαμβάνει η Τουρκία από την Ευρώπη, αλλά και τον σεβασμό των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτή. Τόνισε μάλιστα, ότι το θέμα του προσφυγικού-μεταναστευτικού αφορά την ίδια την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί με εποικοδομητικό τρόπο το χρονικό διάστημα έως και την Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής της 26ης Μαρτίου, αρχής γενομένης από την αποκλιμάκωση των προκλητικών ενεργειών από πλευράς της Τουρκίας και συζήτησαν την ανάγκη βελτιώσεων στην συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας.

Ενδεικτικά, έγινε αναφορά σε κοινές περιπολίες της ακτοφυλακής με την Frontex, όχι μόνο στα ελληνικά, αλλά και στα τουρκικά χωρικά ύδατα, προκειμένου να ελεγχθούν καλύτερα οι ροές, καθώς και στην πραγματοποίηση επιστροφών από την Ελλάδα στην Τουρκία όχι μόνο από τα νησιά του Αιγαίου αλλά και από την ενδοχώρα.

*Το 24ωρο από τις 06:00 της Δευτέρας έως τις 06:00 της Τρίτης στην περιοχή του Έβρου: Έγιναν 52 συλλήψεις, εκ των οποίων οι 31 από το λιμενικό σώμα (23 από Αφγανιστάν, 20 από Συρία, 9 από Ιράν). Αποτράπηκε η παράνομη είσοδος στη χώρα σε 963 περιπτώσεις. Συνολικά από το Σάββατο 29 Φεβρουαρίου έχει αποτραπεί η είσοδος από τον Έβρο σε περίπου 44.000 περιπτώσεις.