Ο αρχαιολόγος Τριαντάφυλλος Διαμαντής μας συστήνει τη μυθολογική ταυτότητα της Θράκης

Τα Άβδηρα, που πήραν το όνομά τους από τον φίλο του Ηρακλή που κατασπαράχθηκε από τα ανθρωποφάγα άλογα του βασιλιά Διομήδη, επιλέχθηκαν να είναι ο τόπος από τον οποίο θα ξεκινήσει ο νέος κύκλος εκδηλώσεων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης, μέσα από τον οποίο θα παρουσιαστούν οι μύθοι που περιβάλλει μέσα της η θρακική γη. Η Θράκη άλλωστε ήταν ο τόπος καταγωγής του Βορέα, πατέρα των Βορεάδων και της Χιόνης που έφερναν το κρύο και όλα αυτά θα τα παρουσιάσει μέσα από μία πολύ «ζεστή» ανάλυση ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων Τριαντάφυλλος Διαμαντής. 

Ο κος Διαμαντής φιλοξενήθηκε στο ράδιο Χρόνος 87,5 fm με αφορμή τη συγκεκριμένη εκδήλωση και έδωσε μία γεύση από τους «Ήρωες και τους Βασιλιάδες» για τους οποίους θα μιλήσει εκτενώς σήμερα στις 20.00 στο αρχαιολογικό μουσείο των Αβδήρων: «Η Θράκη τότε πήγαινε μέχρι το Δούναβη, μέχρι τον Αίμο, γι' αυτό και στην ομιλία μου εξετάζονται και οι μύθοι που σχετίζονται με τα βουνά (με τον Αίμο και τη Ροδόπη) και τον ποταμό Έβρο και βέβαια είναι και οι βασιλείς των Θρακών της μυθολογίας». 

Στη μυθολογία των Θρακών εμπλέκονται πρόσωπα τα οποία σχετίστηκαν με όλο τον τότε γνωστό κόσμο, όπως για παράδειγμα ο βασιλιάς Ρήσσος που έπεσε θύμα του πολυμήχανου Οδυσσέα, αφού ο χρησμός έλεγε πως αν τα άλογα του έφταναν στην Τροία όπου είχε σπεύσει να βοηθήσει τον σύμμαχο του Έκτορα, τότε οι Αχαιοί δεν θα μπορούσαν να καταλάβουν την πόλη. 

Μιλώντας στο ράδιο Χρόνος 87,5 fm, ο κος Διαμαντής υπενθύμισε μεταξύ άλλων και τη σχέση του Οδυσσέα με τη δική μας Μαρώνεια: «Είναι και ο Μάρων ο ιερέας του Απόλλωνα στην Ίσμαρο η οποία έχει τοποθετηθεί στο ύψωμα του αγίου Γεωργίου στη Μαρώνεια όπου έχουμε ένα κυκλώπειο τείχος και άλλα τείχη που κατεβαίνουν μέχρι τη θάλασσα μια μεγαλιθική πύλη. O Μάρων ενώ ζούσε στην πόλη των Ισμάρων υποδέχθηκε τον Οδυσσέα ο οποίος κατέστρεψε την πόλη του, την κούρσεψε πήρε γυναίκες, πλούτη κλπ. Και του έδωσε τα γνωστά δώρα και κυρίως το μαρωνίτικο κρασί. O Μάρων θεωρείται και ιδρυτής μυθικός της Μαρώνειας και στα ρωμαϊκά ιδίως χρόνια λατρευόταν μαζί με το Διόνυσο και το Δία, υπάρχουν σχετικές επιγραφές που το αναφέρουν» 

Οι εισηγήσεις του κου Διαμαντή είναι πάντα δύσκολο να μεταφερθούν στο χαρτί, αφού η πλούσια γνώση του, του δίνει τη δυνατότητα να κάνει μοναδικές παρουσιάσεις τις οποίες συνοδεύει πάντα από οπτικό υλικό – αποτέλεσμα των μακροχρόνιων ερευνών του. Έτσι και στη συγκεκριμένη παρουσίαση, οι «Ήρωες και οι Βασιλιάδες της αρχαίας Θράκης» θα παρουσιαστούν με επένδυση από παραστάσεις από τους αρχαίους, ρωμαϊκούς και νεότερους χρόνους και με αναφορές στις σημαντικότερες φιλολογικές πηγές.

Ο ΑΙΜΟΣ, Η ΡΟΔΟΠΗ ΚΑΙ Ο ΜΑΡΩΝ 
Στο παρόν ρεπορτάζ έχουμε την τιμή να δημοσιεύσουμε μερικούς από τους μύθους για τους οποίους θα μιλήσει ο κος Διαμαντής. Επιλέξαμε μέσα από τις εισηγήσεις τους, να γνωρίσουμε την καταγωγή της Ροδόπης, αλλά και της Μαρώνειας. 

Ο Αίμος και η Ροδόπη 
Ο Αίμος ήταν βασιλιάς της Θράκης, γιος του Βορέα και σύζυγος της Ροδόπης. Η Ροδόπη ήταν νύμφη, κόρη του θεού ποταμού Στρυμόνα και μητέρα του Έβρου. Υπάρχει επίσης η παράδοση ότι η Ροδόπη απέκτησε από τον Απόλλωνα, τον Κίκονα, επώνυμο ήρωα της θρακικής φυλής των Κικόνων που κατοικούσαν μεταξύ Νέστου και Έβρου. 

Ο ψευδο-Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Αίμος και η Ροδόπη ήταν κοντά στον Στρυμόνα και ήταν αδέλφια. Όταν ένιωσαν μεγάλο έρωτα μεταξύ τους, ονόμασαν τους εαυτούς τους Δία και Ήρα και ήθελαν να λατρεύονται ως θεοί. Η αλαζονεία τους προκάλεσε την οργή των θεών, οι οποίοι τους μεταμόρφωσαν στα ομώνυμα βουνά. [...]

Στις περιοχές της Ροδόπης κατοικούσαν στην πρώιμη εποχή του Σιδήρου θρακικά φύλα που εγκαταστάθηκαν εκεί γύρω στο 1050 π.Χ. Χαρακτηριστικά κατάλοιπα της ζωής των ορεινών κτηνοτρόφων κατοίκων της Ροδόπης είναι θέσεις οικισμών, οχυρωματικοί περίβολοι, νεκροταφεία, χώροι λατρείας με λαξεύματα, κοιλότητες και βραχογραφίες και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις. Τα πήλινα αγγεία που χρησιμοποιούσαν είναι διακοσμημένα με αυλακώσεις, ραβδώσεις, κερατοειδείς αποφύσεις και εγχάρακτα ή εμπίεστα γεωμετρικά σχέδια. 
Στα ιστορικά χρόνια οι Έλληνες άποικοι των παραλίων ενδιαφέρθηκαν για την ορεινή ενδοχώρα. Εγκαταστάθηκαν στα νότια υψώματα της Ροδόπης και ανέπτυξαν εμπορικές ανταλλαγές με τους κατοίκους της περιοχής με σκοπό την προμήθεια κυρίως μετάλλων, ξυλείας και κτηνοτροφικών προϊόντων. Σε πολλά υψώματα με εγκαταστάσεις της πρώιμης εποχής του σιδήρου δημιουργήθηκαν ημιυπαίθρια ιερά του μυθικού ήρωα Ρήσου, τα οποία εξελίχθηκαν στα ρωμαϊκά αυτοκρατορικά χρόνια σε ιερά λατρείας του Ήρωα Ιππέα.

Κατά τη βυζαντινή περίοδο σε όλες τις περιοχές της Ροδόπης από τη Μερόπη και Βολερό ή Χαλκιδική (Θράκης) δυτικά ως την Αχριδώ, τη Μόρα και τον Έβρο ανατολικά συνεχίζουν να υπάρχουν οικισμοί Θρακών, αλλά και φρούρια πολλά σε στρατηγικές θέσεις για τον έλεγχο των διαβάσεων. Στο Παπίκιον όρος ιδρύθηκαν πολλά μοναστήρια και δημιουργήθηκε μεγάλη μοναστική πολιτεία, εφάμιλλη του Αγίου Όρους. Οι θρακικοί πληθυσμοί της Ροδόπης δέχτηκαν τη χριστιανική θρησκεία, υιοθέτησαν τη βουλγαρική γλώσσα  και μετά την κατάκτηση της Θράκης από τους Οθωμανούς αναγκάστηκαν να εξισλαμιστούν. Πρόκειται για τους σημερινούς κατοίκους της Ροδόπης στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία, οι οποίοι από τις αρχές του 19ου αιώνα είναι γνωστοί με το όνομα Πομάκοι. 

Μάρων ο ιερέας του Απόλλωνος
Ο Μάρων σύμφωνα με τον Όμηρο ήταν γιος του Ευάνθη, εγγονός του Οινοπίωνα και δισέγγονος του Διονύσου και της Αριάδνης. Ο Ησίοδος αντίθετα δέχεται ότι ήταν γιος του Οινοπίωνα. [...]
Ο Όμηρος αναφέρει ότι ο Μάρωνας ήταν ιερέας του Φοίβου Απόλλωνα, προστάτης της Ισμάρου που κατοικούσε στο δασωμένο άλσος του θεού. Όταν ο Οδυσσέας γυρίζοντας από την Τροία, έφτασε άθελά του στα παράλια της Θράκης και βρήκε την ευκαιρία να εκδικηθεί τους Κίκονες που με αρχηγούς τον Εύφημο και τον Μέντη είχαν πολεμήσει στο πλευρό των Τρώων. Για το λόγο αυτό  κατέλαβε την Ίσμαρο, τη λεηλάτησε, πήρε αιχμάλωτες γυναίκες και λάφυρα πολλά που τα μοιράστηκε δίκαια με τους συντρόφους του. Σεβάστηκε όμως τον ιερέα του Απόλλωνα, τον Μάρωνα, μαζί με τη γυναίκα του και το παιδί του. Αυτός ως αντάλλαγμα του πρόσφερε τα περίφημα δώρα, επτά τάλαντα χρυσάφι, ένα κρατήρα ασημένιο και δώδεκα αμφορείς γεμάτους με θεϊκό άκρατο γλυκό κρασί, τόσο δυνατό που αρκούσε ένα ποτήρι μόνο να ριχτεί σε είκοσι μέτρα νερό. Τέτοιο κρασί έπιναν και γλεντούσαν σφάζοντας αρνιά και βόδια στην παραλία της Ισμάρου οι σύντροφοι του Οδυσσέα και δεν τον άκουσαν που τους παρακινούσε γρήγορα να φύγουν. Την άλλη μέρα Κίκονες πολλοί που ήξεραν να πολεμούν καβάλα στα άλογα ή πεζοί, μαζεύτηκαν από τη γύρω περιοχή να πολεμήσουν τους Αχαιούς. Η μάχη κράτησε ολόκληρη μέρα και στο τέλος νίκησαν οι Κίκονες. Σκοτώθηκαν έξι πολεμιστές από κάθε πλοίο. [...]

Ο Μάρων, σύμφωνα με τον  Διόδωρο Σικελιώτη, θεωρείται ιδρυτής της Μαρώνειας, στην οποία έδωσε και το όνομά του. [...]
Επιγραφές σε αναθηματικούς βωμίσκους του 2ου και 3ου αι. μ.Χ. που βρέθηκαν στη Μαρώνεια, μαρτυρούν ότι στους αυτοκρατορικούς χρόνους είχε καθιερωθεί κοινή λατρεία του Δία, της Ρώμης, του Διονύσου και του Μάρωνος. Παρατίθεται μια από τις 11 επιγραφές (Ε 191): "Ἱερεὺς Διὸς καὶ Ῥώμης, Διονύσου καὶ Μάρωνος Ἀπολλόδωρος Ἀπολλοδώρου". Όλες έχουν το ίδιο περιεχόμενο, διαφέρουν μόνο τα ονόματα των αναθετών ιερέων.