Τα ρούχα της παράδοσης

Η μεταξένια ενδυμασία Γρατινής, το ποτούρι, η αρβανίτικη φορεσιά Παραδημής, η αυθεντική φορεσιά της Αιγείρου, οι παραδοσιακές φορεσιές των Μάρηδων... Τα ρούχα της παράδοσης βγήκαν από τα σεντούκια για να συνθέσουν μία όμορφη έκθεση στον ισόγειο χώρο της Καπναποθήκης Κομοτηνής. Με πρωτοβουλία της στέγης πολιτισμού Φιλοτέχνες άνοιξε τις πύλες της η έκθεση παραδοσιακής θρακιώτικης φορεσιάς το απόγευμα της Δευτέρας 29 Οκτωβρίου, έχει τριήμερη διάρκεια και ολοκληρώνεται σήμερα.

Ενδυμασίες διαφορετικές μεταξύ τους, στα υφάσματα, στην υφή, στα χρώματα και στα σχέδια, αναδεικνύουν την κουλτούρα της κάθε περιοχής. Μελετώντας τις φορεσιές μπορεί ο επισκέπτης να αντιληφθεί στοιχεία για την καθημερινή ζωή των ανθρώπων ανάλογα με την περιοχή όπου ζούσαν, την οικονομική και κοινωνική διαστρωμάτωση της κάθε κοινωνίας. "Αυτός είναι και ο λόγος που γίνεται αυτή η έκθεση, να καταλάβει ο κόσμος ότι έστω και μια παραδοσιακή φορεσιά μπορεί να μας δώσει τόσα πολλά στοιχεία για την καταγωγή μας, για την κουλτούρα μας, για τις ρίζες μας και να κατανοήσουμε ότι αποτελεί ένα πολύ βασικό στοιχείο για την πολιτισμική μας ταυτότητα", λέει στον "Χ" η πρόεδρος των Φιλοτεχνών Ιωάννα Αλμπανίδου και καλεί το κοινό της περιοχής να επισκεφτεί την έκθεση. Δηλώνει χαρούμενη γιατί "ο κόσμος έβγαλε από τα σεντούκια του τις αυθεντικές φορεσιές των γιαγιάδων και των παππούδων, μας τις εμπιστεύτηκε, μας τις έδωσε με μεγάλη ευγένεια και γι' αυτό θέλω να ευχαριστήσω τους συλλόγους που μας έδωσαν τα αυθεντικά τους κομμάτια για να τα έχουμε εμείς σαν εκθέματα, όπως και τους ιδιώτες, τις οικογένειες, ο καθένας έφερε την φορεσιά του". 

Η ίδια κομίζει στην έκθεση την φορεσιά της προγιαγιάς της με καταγωγή από την ανατολική Ρωμυλία. Κτήμα της οικογένειας Αλμπανίδη, η συγκεκριμένη φορεσιά είναι αυθεντική - πλην της μαντίλας που έχει καταστραφεί- και έχει διασωθεί από χέρι σε χέρι, από την προγιαγιά, στην γιαγιά, στην μητέρα, και στην συνέχεια στην Ιωάννα Αλμπανίδου. Ακόμα και τα παραδοσιακά κοσμήματα που την συνοδεύουν είναι αυθεντικά. Ξεχωρίζει ο σταυρός που απεικονίζει από την μια μεριά τον Χριστό και από την άλλη την Παναγία και προσδιορίζει την καταγωγή από την ανατολική Ρωμυλία. Διασώζεται επίσης το βραχιόλι, το λεγόμενο μπιλτζίκι, κατά το ήμισυ βέβαια, γιατί όπως μας λέει η πρόεδρος των Φιλοτεχνών "για λόγους οικονομικούς τότε το έκοβαν στη μέση, το μισό το πουλούσαν και το άλλο το κρατούσαν". 

Με την πολύτιμη βοήθεια της υπεύθυνης της έκθεσης Νικολέτας Άκμπαμπα  περιηγούμαστε στην έκθεση και παρατηρούμε από κοντά τις παραδοσιακές φορεσιές από την Γρατινή, την Παραδημή, τις περιοχές της ανατολικής Ρωμυλίας και τις εβρίτικες φορεσιές. "Είναι κειμήλια και οικογενειακά αλλά και ιστορικά  που συνάδουν με την παράδοση του τόπου μας", μας λέει η ίδια και στέκεται ιδιαίτερα στην ενδυμασία της Γρατινής με την οποία έχει ασχοληθεί επισταμένα. Στην έκθεση παρουσιάζεται η ανδρική φορεσιά "καθαρά θρακιώτικη φορεσιά", όπως μας λέει η κα Άκμπαμπα, με το ποτούρι, το αμπαδένιο γιλέκο (το τζαμαντάνι όπως λέγεται), το μαύρο σακάκι με χαρακτηριστικά γαϊτάνια στις τσέπες και στο γιλέκο.

Η γυναικεία, ιδιαίτερη, όπως την χαρακτηρίζει η κα Άκμπαμπα σε χρώμα ροζ. "Η συγκεκριμένη είναι νυφιάτικη και αυθεντική", μας λέει και μιλάει για τις γιορτινές φορεσιές της Γρατινής, χειροποίητες, με βελούδο και μαντίλα από μετάξι, λινομέταξα πουκάμισα, βαμβακερά ή μάλλινα για την καθημερινότητα ανάλογα με την εποχή. Η ίδια μας πληροφορεί πως "στην  Γρατινή φορούσαν αυτές τις ενδυμασίες μέχρι τα πρόσφατα χρόνια, μέχρι και το 1960". 

Η έκθεση είναι πραγματικά ενδιαφέρουσα και όποιος επιθυμεί μπορεί να την επισκεφτεί σήμερα, μεταξύ 6 και 8 το απόγευμα στον ισόγειο χώρο της Καπναποθήκης Κομοτηνής.