Φιλμογραφικά

Όλοι θυμόμαστε –ή τουλάχιστον έχουμε ακούσει- τον «Πρωτάρη» του Μάικ Νίκολς, που ενθουσίασε τα νεαρά κοινά της δεκαετίας του 60 και υπήρξε σταθμός στην κινηματογραφική κουλτόυρα, με τον νεαρό τότε Ντάστιν Χόφμαν ως Μπέντζαμιν Μπράντοκ, να λέει το αξέχαστο «Προσπαθείτε να με αποπλανήστε κυρία Ρόμπινσον;» στην κατά πολλά χρόνια μεγαλύτερή του Ανν Μπάνκροφτ. Λιγότερο γνωστή ταινία του σκηνοθέτη, αλλά ευτυχώς εκτιμημένη και βραβευμένη είναι η κινηματογραφική μεταφορά (τέσσερα χρόνια μετά την πρεμιέρα του στο Μρόντγουεϊ) του θεατρικού έργου του Έντουαρτ Άλμπι «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ;».

Η ταινία από την αρχή φαίνεται πως έχει τα εχέγγυα να ενθουσιάσει. Ένα διαλεγμένο  καστ –δεν είναι τυχαίο ότι και οι τέσσερις ηθοποιοί ήταν υποψήφιοι για Όσκαρ- με πρώτους το εξαιρετικό ζευγάρι και στη ζωή, Τέιλορ και Μπάρτον. Μία δυνατή ιστορία, που αποτέλεσε το καλύτερο και σημαντικότερο δημιούργημα του Ε. Άλμπι, διασκευασμένο για την ταινία από τον μετρ των σεναρίων Έρνστ Λέμαν (παρ’ όλο που η συμβολή του τελικά δεν ήταν τόσο καθοριστική). Έναν σκηνοθέτη που στο ντεμπούτο του βούτηξε στα βαθιά και απέδειξε ότι ήρθε για να μείνει.


Το θεατρικό γράφτηκε στον απόηχο της Γενιάς των Μπίτνικ, που εμφανίστηκε στις τέχνες μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο και με αντικομφορμιστική διάθεση τάχθηκε απέναντι στη πουριτανική, μουδιασμένη, αμερικάνικη κοινωνία. Κεντρικοί ήρωες της ιστορίας είναι η Μάρθα και ο Τζορτζ, ένα ζευγάρι ακαδημαϊκών που χρησιμοποιούν τους καλεσμένους τους Νικ και Χάνι για να διοχετεύσουν τον πόνο και την οργή τους. Με τη βοήθεια του αλκοόλ και με πολύ γερά νεύρα, ξεκινούν ένα ακραίο και ψυχοφθόρο παιχνίδι αποκαλύψεων και εξοντώνουν ψυχολογικά το ανυποψίαστο ζευγάρι, που τελικά δεν έχει άλλη επιλογή από το να μπει στον παράλογο και σκληρό κόσμο τους. Στο τέλος της βραδιάς όλοι είναι σοκαρισμένοι και πληγωμένοι από τις αλήθειες που μαθεύτηκαν και συγκλόνισαν. Όλα είναι πλέον στο φως και οι τέσσερις άνθρωποι, που καθ’ όλη τη διάρκεια δοκιμάστηκαν, θύμωσαν, έκλαψαν, γέλασαν και έπαιξαν με τα συναισθήματα και τις ζωές τους, στέκονται εκτεθειμένοι, με τις ψευδαισθήσεις τους διαλυμένες, και το μόνο που τους μένει είναι να αποδεχτούν την πραγματικότητα και να προχωρήσουν.

 Ένα έργο μπροστά από την εποχή του, που προκάλεσε αρκετά, κυρίως εξαιτίας της γλώσσας που χρησιμοποιείται. Αυτός είναι ίσως και ο λόγος που το καθιστά ένα αριστούργημα τόσο της λογοτεχνίας, όσο και του κινηματογράφου.

Μάικ Νίκολς (1931-): Αμερικάνος σκηνοθέτης. Γεννήθηκε στην Γερμανία, από την οποία έφυγε στα 8 του χρόνια για να διαφύγει τον κίνδυνο από τους Ναζί, εξαιτίας της εβραϊκής καταγωγής του. Οι ταινίες του συνήθως, αντλούν τη θεματολογία τους από τις ανθρώπινες σχέσεις, είτε τις οικογενειακές είτε αυτές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Τις χαρακτηρίζει το έντονο θεατρικό στοιχείο, γεγονός που οφείλεται στο ότι παράλληλα με την κινηματογραφική του καριέρα είχε και αξιοσημείωτη θεατρική, με παραστάσεις ακόμα και στο Μπρόντγουεϊ. Μεταξύ άλλων έχει σκηνοθετήσει τις: «Ο Πρωτάρης» (1967), «Εργαζόμενο Κορίτσι» (1988), «Εξ Επαφής» (2004). Έχει προταθεί τέσσερις φορές για το Όσκαρ Σκηνοθεσίας και έχει αποσπάσει το χρυσό αγαλματάκι μία.

Η Μάρθα (Ε.Τέιλορ) και ο Τζορτζ (Ρ.Μπάρτον), καθηγητές στο Πανεπιστήμιο που διευθύνει ο πατέρας της Μάρθα, προσκαλούν τον Νικ (Τζορτζ Σιγκάλ), νεαρό καθηγητή Βιολογίας, και τη σύζυγό του Χάνι (Σάντι Ντένις) σε μια βραδιά γεμάτη αλκοόλ, ένταση και σκληρά συναισθηματικά παιχνίδια. Ανυποψίαστο και απροετοίμαστο το ζευγάρι των καλεσμένων, μπλέκεται στα κόλπα των οικοδεσποτών. Μετά από αυτήν τη νύχτα τίποτα δε θα είναι ίδιο.  


Πληροφορίες

Σκηνοθεσία: Μάικ Νίκολς
Σενάριο: Έρνστ Λέμαν,  Έντουαρτ Άλμπι
Πρωταγωνιστές: Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Ρίτσαρντ Μπάρτον, Τζορτζ Σιγκάλ, Σάντι Ντένις
Έτος Παραγωγής:  1966

Βραβεία

Κέρδισε 5 βραβεία Όσκαρ
• Α’ Γυναικείου Ρόλου
•  Β’ Γυναικείου Ρόλου
• Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης
• Καλύτερης Φωτογραφίας
• Καλύτερων Κουστουμιών

Ήταν υποψήφιο για άλλα 8
• Α’ Ανδρικού Ρόλου
• Β’ Ανδρικού Ρόλου
• Καλύτερης Σκηνοθεσίας
• Καλύτερης Ταινίας
• Καλύτερης Μουσικής
• Καλύτερου Μοντάζ
• Διασκευασμένου Σεναρίου

Παραλειπόμενα

• Η ταινία αντιμετώπισε διάφορα προβλήματα λογοκρισίας, εξαιτίας της χυδαίας –για την εποχή- γλώσσα της. Ήταν η πρώτη ταινία στην οποία μπήκε ετικέτα «Κανείς κάτω των 18 δε θα γίνεται δεκτός χωρίς τη συνοδεία γονέα του»
• Ο Έντουαρτ Άλμπι είχε φανταστέι στους πρωταγωνιστικούς ρόλους την Μπέτι Ντέιβις και τον Τζέιμς Μέισον, αντί της Τέιλορ και του Μπάρτον.
• Η ταινία κόστισε 7,5 εκατομμύρια δολάρια και ήταν ως τότε η ακριβότερη μαυρόασπρη ταινία που γυρίστηκε στην Αμερική. Οι αμοιβές των Ε.Τ έιλορ, Ρ.Μπάρτον, Ε. Άλμπι έφταναν συνολικά τα 2,3 εκατομμύρια δολάρια.
• Ο Ε. Άλμπι εμπνεύστηκε τον τίτλο του θεατρικού του, όταν είδε γραμμένη αυτήν τη φράση σε δημόσιο ουρητήριο στη Νέα Υόρκη.
• Καλύτερου Ήχου