Η ασφάλεια των παιδιών στο αυτοκίνητο

«Τροχαίο με θύμα ένα κοριτσάκι», «Ανείπωτη τραγωδία με θύμα ένα 7χρονο αγοράκι», «Βρέφος με κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις», τίτλοι που προκαλούν ρίγος ακόμα κι αν αναφέρονται χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι σου, από την οικογένειά σου.  Λίγα δευτερόλεπτα είναι αρκετά για να σβήσουν  το χαμόγελο απ’ τα χείλη ενός μπαμπά, μιας μαμάς, μιας ολόκληρης κοινωνίας. Η ρουτίνα, το ρολόι που τρέχει, το καθημερινό στρες και η πίεση πολλές φορές μπορούν να επιφέρουν  λάθη μοιραία.  Τα παιδιά είναι υπό την ευθύνη μας και αυτό πρέπει να το λαμβάνουμε υπόψη μας προτού ακόμα αποφασίσουμε να τα φέρουμε στη ζωή.  Η παιδεία και η ενημέρωση πάντα είναι η καλύτερη πρόληψη σε ότι κάνουμε στη ζωή μας. Δυστυχώς όμως, η νοοτροπία μας είναι εντελώς διαφορετική…είμαστε παντογνώστες, ξεροκέφαλοι και εννοείται δεν υπάρχει κανένας σεβασμός ή αν θέλετε φόβος απέναντι στις αρχές και  στους νόμους (που υπάρχουν αλλά δεν εφαρμόζονται) και το γιατί είναι μία άλλη ιστορία που ενδόμυχα όλοι γνωρίζουμε και όλοι συμμετέχουμε. 

Τα παιδικά καθίσματα σώζουν ζωές βροντοφωνάζουν οι ειδικοί! Είναι λυπηρό,  το 2017 να υπάρχουν εικόνες με ανήλικα παιδιά χωρίς ζώνη στο μπροστινό κάθισμα του συνοδηγού, παιδιά στην αγκαλιά της μητέρας τους χωρίς να έχει προσδεθεί ούτε καν η ίδια με ζώνη ασφαλείας, σκόρπια παιδιά στο πίσω κάθισμα και το χειρότερο παιδιά ανήλικα στην αγκαλιά του οδηγού με το αυτοκίνητο εν κινήσει. Τα τροχαία ατυχήματα σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.Α) «Πάνος Μυλωνάς» είναι η πρώτη αιτία θανάτου για παιδιά από 1 έως 14 ετών. Πολλά σοβαρά τραυματισμένα παιδιά καταλήγουν στο νοσοκομείο από τροχαία ατυχήματα. Οι περισσότεροι τραυματισμοί είναι στο κεφάλι και τον αυχένα. Κάποιοι τραυματισμοί οδηγούν σε αναπηρία. Τα παιδικά καθίσματα, όταν είναι σωστά τοποθετημένα, μειώνουν κατά πολύ τις πιθανότητες θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού.

Η κα Καμπακτσή Μαρίνα, ιδιοκτήτρια του καταστήματος “baby shop” μας αναφέρει ότι οι γονείς όταν αγοράζουν ένα παιδικό κάθισμα  πρέπει να προσέξουν  το βάρος του παιδιού τους αλλά και την ηλικία. Οι βασικές κατηγορίες των παιδικών καθισμάτων  είναι η κατηγορία 0-13 κιλά, μετά είναι η κατηγορία  9-18 κιλά   και η κατηγορία 18-36/15-36 κιλά. Οι πρώτες κατηγορίες δένονται ανάποδα, το κάθισμα δηλαδή πρέπει να κοιτάει προς την ανάποδη φορά του αυτοκινήτου. Σύμφωνα όμως με τους κατασκευαστές τα παιδιά πρέπει να δένονται και πολύ πιο μετά με αυτό τον τρόπο αν και οι περισσότεροι γονείς όμως, δεν το συνηθίζουν γιατί το παιδί έχει μεγαλώσει και τα πόδια του δεν χωράνε, άρα δεν είναι πρακτικό. 
Το παιδί μας τονίζει, πρέπει να είναι  πάντα δεμένο. Η σύσταση είναι να αλλάζουμε κάθισμα όταν το παιδί έχει εξαντλήσει το όριο κιλών της προηγούμενης κατηγορίας ενώ όταν το παιδί φτάσει  20 κιλά ή 35 κιλά υπάρχει κι η επιλογή του booster το  οποίο είναι ένα κάθισμα το οποίο δεν δένει πουθενά αλλά έχει σκοπό να ανυψώσει  το παιδί  για να δεθεί με τη ζώνη του αυτοκινήτου. Το πιο ασφαλές κάθισμα σύμφωνα με την κα Καμπακτσή είναι αυτό που έχει το σύστημα  ISOfix. Από το 2000 και μετά κάποια αυτοκίνητα έχουν σύστημα ISOfix, είναι δυο κρίκοι στο σαλόνι πίσω, όπου κουμπώνουν με τα παιδικά καθισματάκια που είναι συμβατά με το σύστημα ISOfix  κι ένας ιμάντας από την πλάτη του καθίσματος κουμπώνει με το πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου κι αυτό είναι το πιο ασφαλές δέσιμο. Όλα τα καθισματάκια τηρούν προδιαγραφές αλλά η ποιότητα πάντα κρίνεται και από τα υλικά κατασκευής άρα και από την τιμή.

Τα νέα ζευγάρια, τουλάχιστον τα περισσότερα, αγοράζουν καθισματάκι για τα παιδιά τους και μάλιστα κάποιοι που έχουν και δυο αυτοκίνητα φροντίζουν να προμηθεύονται  για το κάθε αυτοκίνητο τους, επιλέγοντας ένα πιο ακριβό και καλό για το αμάξι που κάνει τις μεγάλες αποστάσεις κι ένα πιο οικονομικό για το δεύτερο αμάξι ή αυτό των παππούδων. Τέλος, μας αναφέρει πως δεν  παύει  να υπάρχει κι η νοοτροπία του γονιού που αδιαφορεί για την ασφάλεια του παιδιού κρατώντας το παιδί πάνω στα πόδια του και ταυτόχρονα κρατάει το τιμόνι ή κρατώντας το αγκαλιά πιστεύοντας είναι πιο ασφαλές στη θέση του συνοδηγού, κάτι που δεν ισχύει.  

Σύμφωνα πάντως με τον Κ.Ο.Κ. η χρήση των ζωνών ασφαλείας είναι υποχρεωτική, τόσο για τους οδηγούς όσο και για τους επιβάτες. Σε περίπτωση μεταφοράς ανηλίκων επιβατών, εφόσον στο όχημα υπάρχει συνοδός, την ευθύνη φέρει αυτός. Για τη μεταφορά παιδιών με αυτοκίνητο είναι υποχρεωτική η χρήση ειδικών μέσων συγκράτησης και προστασίας, όπως καθισμάτων, ζωνών ασφαλείας κ.λπ. Με απόφαση του Υπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών καθορίζονται οι προδιαγραφές για τα ειδικά μέσα συγκράτησης, καθώς και εξαιρέσεις από την υποχρέωση αυτή.
Ο δικηγόρος, κος Γιώργος Μήγιογλου, μας γνωστοποιεί επίσης,  ότι με βάση το άρθρο 33 απαγορεύεται η μεταφορά επιβατών περισσοτέρων των αναγραφομένων στην άδεια κυκλοφορίας του οχήματος αλλά και η κατάληψη θέσης παραπλέυρως του οδηγού από παιδιά ηλικίας μικρότερης των 12 ετών, εφόσον δεν συγκροτούνται με εγκεκριμένο σύστημα συγκρότησης κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος και το βάρος τους, ως και από περισσότερα πρόσωπα από όσα επιτρέπονται στη θέση αυτή. Ο οδηγός που παραβαίνει τις διατάξεις του άρθρου  αυτού τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμό ογδόντα (80,00) ευρώ. Σε περίπτωση μη υπάρξεως ατυχήματος, δεν ασκείται ποινική δίωξη, παρά μόνο τα πρόστιμα που προβλέπονται από το ίδιο το άρθρο, ήτοι άρθρο 33 του Ν. 2696/1999, ο οποίος τροποποιήθηκε από τον Ν. 3542/2007.

Παρ’  όλα αυτά οι αρχές ολιγωρούν μπροστά στον κίνδυνο και οι «κακές συνήθειες» διαιωνίζονται. Η αστυνόμευση εντός και εκτός της πόλης πολλές φορές   είναι ανύπαρκτη. Οι οδηγοί κάνουν του κεφαλιού τους και ο κίνδυνος ελλοχεύει σε κάθε μας στροφή. Είναι αναγκαίο λοιπόν, η αστυνόμευση και η παρουσία της τροχαίας να είναι αισθητή και τακτική με απώτερο σκοπό τον παραδειγματισμό και την συμμόρφωση των οδηγών. Η αστυνομία οφείλει να κυκλοφορεί ανάμεσα μας όχι μόνο για να μοιράζει πρόστιμα και να σκορπά τον φόβο στους πολίτες και στα μικρά παιδιά(!) αλλά για να προσφέρει στους πολίτες ασφάλεια με όλες τις παραμέτρους που προκύπτουν. Η ασφάλεια και η προστασία πρέπει να είναι η προτεραιότητα κάθε οδηγού κι αν αυτό δεν ενδιαφέρει εμάς τους ίδιους, δεν φταίει σίγουρα η τύχη που μας «βολοδέρνει». Η κυκλοφοριακή αγωγή πρέπει να γίνει τρόπος ζωής μας, εμείς θα γίνουμε το υπόδειγμα μιας άλλης γενιάς και αυτή μιας άλλης γενιάς •έτσι μια κοινωνία μπορεί να προχωρήσει μπροστά. Η κυκλοφοριακή αγωγή είναι δείγμα πολιτισμού.

Απόψεις που κρίνονται λάθος 

1ο  Το παιδί μόλις φτάσει 5-6 χρονών μπορεί να κάτσει στις πίσω θέσεις με τη ζώνη ασφαλείας.
Λάθος! Σύμφωνα με το Ι.Ο.Α. «Πάνος Μυλωνάς» όλα τα συστήματα παθητικής ασφάλειας των αυτοκινήτων είναι σχεδιασμένα για να προσφέρουν προστασία σε επιβάτες με ύψος από τουλάχιστον 135 εκ και πάνω. Τα παιδιά με ύψος κάτω από 135 εκ που είναι απλά δεμένα με τη ζώνη του αυτοκινήτου, έχουν ελλιπή προστασία και είναι εκτεθειμένα σε πολύ μεγάλο κίνδυνο σε περίπτωση ατυχήματος. Οι πιο συχνοί θάνατοι ή τραυματισμοί σε τέτοιες περιπτώσεις οφείλονται σε χτυπήματα στο κεφάλι (ανυπαρξία πλευρικής προστασίας) και στην κοιλιακή χώρα (η ζώνη πιέζει τα εσωτερικά όργανα στην κοιλιά επειδή είναι πολύ ψηλά για το παιδί). 

2ο Το παιδί τοποθετείται στο καθισματάκι του στην κανονική φορά του αυτοκινήτου
Λάθος! Σύμφωνα με το Ι.Ο.Α. Πάνος Μυλωνάς»  η χρήση καθισμάτων που είναι στραμμένα ανάποδα στη φορά κίνησης του αυτοκινήτου ΕΙΝΑΙ η πιο ασφαλής. Το παιδί είναι ασφαλέστερο να παραμένει αντεστραμμένο μέχρι τα όρια βάρους του καθίσματος. Όλα τα βρεφικά καθίσματα της κατηγορίας 0/0+ (0-13 κιλά) τοποθετούνται υποχρεωτικά ανάποδα. Έρευνα μεγάλης Σουηδικής αυτοκινητοβιομηχανίας έδειξε ότι σε σύνολο 13.000 ατυχημάτων με εμπλεκόμενα 800 παιδιά από 0-4 ετών, οι σοβαροί τραυματισμοί σε παιδιά που ήταν σε ανάποδα καθίσματα ήταν 8%, ενώ σε παιδιά που ήταν σε καθίσματα που κοιτούσαν μπροστά 40%. Οι Σκανδιναβικές χώρες είναι κάθε χρόνο στις πρώτες θέσεις της λίστας σχετικά με την ασφάλεια των παιδιών σε τροχαία ατυχήματα.  

3ο Όταν το παιδί αρχίσει να αρνείται το καθισματάκι το κρατάω αγκαλιά ή το αφήνω στις πίσω θέσεις με τη ζώνη ασφαλείας.   
Λάθος! Σύμφωνα με το Ι.Ο.Α « Πάνος Μυλωνάς»  το παιδί πρέπει να μάθει να κάθεται πάντα στο παιδικό κάθισμα και να έχει τις ζώνες δεμένες σωστά και σφιχτά. Χρησιμοποιήστε το δικό σας παράδειγμα με τη χρήση της ζώνης. Αρνηθείτε να ξεκινήσετε το όχημα εάν δεν έχουν όλοι δεθεί σωστά. Σε περίπτωση που το παιδί σας βγάλει τη ζώνη εν κινήσει, προσπαθήστε να σταματήσετε το συντομότερο δυνατό και εξηγήστε τους κινδύνους που συνεπάγεται μια τέτοια κατάσταση. Τα παιδιά λειτουργούν σα “σφουγγάρια” από πολύ μικρή ηλικία και επηρεάζονται πολύ από τη συμπεριφορά των γονέων. Η υποδειγματική και πειθαρχημένη συμπεριφορά των γονέων στο αυτοκίνητο αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα για τα παιδιά.

4ο  Είναι πιο ασφαλές να κρατώ το μωρό στην αγκαλιά μου
Λάθος! Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας « Πάνος Μυλωνας»  οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στην καμπίνα των επιβατών σε περίπτωση ατυχήματος μπορούν να είναι εκατοντάδες κιλά ή και παραπάνω. Κανένας γονέας δε θα μπορέσει να συγκρατήσει το παιδί του, ακόμα και σε ατύχημα με μικρή ταχύτητα. Είναι εγκληματικό, έστω και για την παραμικρή απόσταση, γονέας να κρατά το παιδί στην αγκαλιά του.