Κιβωτός της Θράκης, το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης

Κιβωτός της Θράκης είναι το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης. Γιατί ακόμη κι αν όλα τα μουσεία της Θράκης "εξαφανίζονταν" το Εθνολογικό θα αρκούσε ώστε να διατηρήσει την μνήμη της Θράκης για τον ντόπιο, τον απανταχού Θρακιώτη, τον επισκέπτη, τον τουρίστα, άσβεστη.

Τιμήθηκε η ιδρύτρια του μουσείου
Το τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης διοργάνωσε επιστημονική ημερίδα με θέμα "Ο λαϊκός πολιτισμός της Θράκης και η διαχείρισή του", το βράδυ της Τετάρτης 12 Δεκεμβρίου στο κεντρικό αμφιθέατρο του τμήματος. Η ημερίδα αποτέλεσε τιμητικό αφιέρωμα στην ιδρύτρια και πρόεδρο του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης Αγγελική Γιαννακίδου, με αφορμή την παραχώρηση της επιστημονικής διαχείρισης του Μουσείου στο τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας και στο "Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας".

Στο τέλος της ημερίδας καταγράφηκε η πιο σημαίνουσα στιγμή της βραδιάς, ήτοι η βράβευση της Αγγέλας Γιαννακίδου από το τμήμα, δια του πρύτανη του ΔΠΘ Αλέξανδρου Πολυχρονίδη, τον οποίο κάλεσε να παραδώσει την τιμητική πλακέτα ο πρόεδρος τμήματος και αντιπρόεδρος της ελληνικής λαογραφικής εταιρείας καθηγητής Μανόλης Βαρβούνης. Η τιμώμενη ευχαρίστησε για την πλακέτα, και ανταπέδωσε με μία συγκλονιστική ομιλία αναφορικά με τον πολιτισμό της Θράκης και το Εθνολογικό Μουσείο καθαυτό.

Μνήμες, ιστορίες, εκθέματα
"Όλα αυτά τα πράγματα για μένα", είπε σε ένα σημείο του λόγου της η τιμώμενη, αναφερόμενη στην συλλογή, "ήταν τότε δημιουργήματα και ως τέτοια σταματούσαν τη ροή του χρόνου σημαδεύοντας στιγμές, ενώ παράλληλα υπήρχαν διαχρονικά μεταφέροντας μνήμες, ιστορίες, συμβολισμούς στις επόμενες γενιές".

Σε σχετική της δήλωση πριν την εκδήλωση δεν έκρυψε πως "τα χρόνια είναι δύσκολα, αλλά είναι δημιουργικά" κι έδωσε το στίγμα της "αυτό που χρειάζονται οι πολιτιστικοί οργανισμοί όπως ένα μουσείο, σε μια περίοδο που οι αλλαγές είναι φοβερές και δεν τις προλαβαίνουμε, είναι τις συνέργειες, την φαντασία και την δημιουργικότητα". Κι εκεί ακριβώς απέδωσε τις εξελίξεις, στο ότι "έπρεπε να σκεφτώ εγκαίρως που θα πάει αυτή η συλλογή, με την έννοια όχι μόνο να μεταφερθεί το υλικό, αλλά να προλάβουμε να μεταφέρουμε και το πνεύμα και την φιλοσοφία". Σε άλλο σημείο του λόγου της εξήγησε πως "η σύμπραξη του ερευνητικού τομέα - δηλαδή του πανεπιστημίου - με έναν χώρο μουσειακό - που έχει μία διάδραση με την κοινωνία - νομίζω ότι θα αποβεί προς όφελος της κοινωνίας, με πολλαπλά οφέλη. Γι' αυτό σκέφτηκα πως ήταν το καλύτερο που μπορούσε να αποφασίσει το ΔΣ κι εγώ φυσικά, να δοθεί στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο. Όλα έχουν προβλεφθεί και συζητηθεί, είναι ένα πρότυπο συνεργασίας".

Συγκινημένη ανακάλεσε "17 χρόνια λειτουργίας, πολύ γόνιμα - πνευματικά και ψυχικά - γι' αυτό και θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους στάθηκαν στο πλευρό, ιδίως τους Θρακιώτες, αλλά και όσους μας άσκησαν κριτική, γιατί είναι πολύ σημαντική, γιατί δημιουργούμε άλλες προσεγγίσεις στα θέματα". Τέλος, για την ιστορία της Θράκης την χαρακτήρισε μία "αστείρευτη πηγή" η οποία έχει "τεράστιο έργο".

Επιστημονική ημερίδα, σημαντικές εισηγήσεις
Προηγηθήκαν οι εργασίες της επιστημονικής ημερίδας, με σημαντικές εισηγήσεις. Προέδρευσε η καθηγήτρια Πηνελόπη Καμπάκη - Βουγιουκλή, κοσμήτορας της σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών ΔΠΘ.

Πρώτος τοποθετήθηκε ο καθηγητής λαογραφίας και πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας ΔΠΘ Μανόλης Βαρβούνης με θέμα "Εθνολογικό Μουσείο Θράκης - Αγγελική Γιαννακίδου, ο θρακικός λαϊκός πολιτισμός και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης". "Η παραχώρηση είναι πολύ σημαντική για το τμήμα, γιατί πρόκειται από τα καλύτερα λαογραφικά μουσεία της Θράκης, κι αυτό αφενός δείχνει εμπιστοσύνη στο τμήμα μας, αφετέρου μας δίνει τη δυνατότητα να δομήσουμε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις μας με την τοπική κοινωνία", είπε και μίλησε με κολακευτικά λόγια για την τιμώμενη και εξήγησε ότι στο Εθνολογικό Μουσείο υπάρχουν πλήθος εκθεμάτων, μουσειοπαιδαγωγικές δράσεις και ερευνητικά προγράμματα, όπως για τις οικογενειακές ρίζες των Θρακών και των προσφύγων από την Θράκη, ενώ υπάρχουν και πολλές παραγωγές ήχου και εικόνας, που "ελπίζουμε να συνεχίσουμε και να επεκτείνουμε με πρώτη την κα Γιαννακίδου".

Ακολούθησε η ομιλία της Ν. Μαχά - Μπιζούμη, διδάσκουσας στο τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ, για την αξιακή προσέγγιση του θρακικού λαϊκού πολιτισμού μέσα από τη διαχείριση των συλλογών του Εθνολογικού Μουσείου Θράκης - Αγγελική Γιαννακίδου. Μίλησε για την πολλαπλή αξία των μουσείων αλλά και τις προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν στην σύγχρονη κοινωνία και είπε μεταξύ άλλων "η αξιακή προσέγγιση των συλλογών ενός μουσείου περιλαμβάνει ζητήματα που έχουν να κάνουν με την εμβέλεια της σημασίας των συλλογών, του τρόπους συγκρότησης, της συλλογικής μνήμης και των ταυτοτήτων, τις ιστορίες που τελικά αφηγούνται για τον κόσμο των αντικειμένων".

Κατόπιν, στο κοινό απευθύνθηκε ο Θανάσης Κούγκουλος, μέλος ΕΔΙΠ του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας ΔΠΘ, που μίλησε για την Αγγελική Γιαννακίδου και την πολιτισμική ταυτότητα της Θράκης. "Η κα Γιαννακίδου είναι μια αρχοντική φυσιογνωμία της Θράκης, που επί πολλά χρόνια μελετά τον πολιτισμό της Θράκης με βάση δύο άξονες - κατά την προσωπική μου άποψη - με την έννοια της ολότητας του πολιτισμού αλλά κυρίως της ευρύτητάς του μέσα στο πλαίσιο της ιστορικής διάστασης της Θράκης", είπε και πρόσθεσε "αυτό την κάνει, χωρίς εθνικισμούς, να μπορεί να έχει αντίκτυπο ο λόγος της, η προσέγγισή της και η νηφαλιότητά της στον χώρο έξω από την ελληνική Θράκη, γιατί ο πολιτισμός είναι μία γέφυρα μεταξύ των λαών".

Τέλος, μια παρουσίαση μαζί με φωτογραφίες έκανε η Νάγια Δαλακούρα αρχαιολόγος - δρ. μουσειολόγος, με θέμα το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης - Αγγελική Γιαννακίδου: Ένα μουσείο που διατηρεί την ιστορική μνήμη ζωντανή. Ανέδειξε πλήθος δραστηριοτήτων που γίνονται μέσα στο μουσείο και χαρακτήρισε το Εθνολογικό Μουσείο "ένα μουσείο φτιαγμένο για ανθρώπους, ανοιχτό στους ανθρώπους". Ανέδειξε πως στο μουσείο "συγκεντρώνεται όλο το αφήγημα της Θράκης, με περισσότερα από 500 εκθεσιακά αντικείμενα τα οποία σε άλλους ξυπνούν μνήμες, σε άλλους φροντίζουν να διατηρούνται οι μνήμες ζωντανές και σε μερικούς δημιουργούνται νέες", εξηγώντας σε άλλο σημείο του λόγου της πως αναπτύσσεται ένας "καθημερινός διάλογος με τους επισκέπτες του μουσείου".

Κρούση στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Τέλος, στο πλαίσιο της εκδήλωσης, ο πρόεδρος Μ. Βαρβούνης γνωστοποίησε πως έχει γίνει κρούση στο ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ώστε να αγοράσει το κτίριο στο οποίο στεγάζεται το μουσείο στην Αλεξανδρούπολη. 
Αν δεν ευοδώσει η κρούση αυτή, "υπάρχει και plan b" όπως είπε σχηματικά ο πρόεδρος, αναδεικνύοντας πως "έχουν κινηθεί οι δυνάμεις όλης της περιοχής", ώστε να βρεθεί λύση. "Το μουσείο έχει κτιριακό πρόβλημα", δεν έκρυψε ο πρόεδρος, εξηγώντας ότι είναι "μία τεράστια ευθύνη".