Αξιολόγηση των πολιτικών με βαρόμετρο το έργο τους

«Αν θα μπορούσα να κάνω μια ευχή ως γραμματέας του προγράμματος της ΝΔ, να εκφράσω έναν αισιόδοξο και φιλόδοξο στόχο, είναι να μπορέσουμε κάποια στιγμή τα δύο μεγάλα κόμματα τουλάχιστον, να διαμορφώσουμε ένα κοινό πλαίσιο για την Παιδεία». Την ελπίδα πολλών Ελλήνων και ειδικότερα της νέας γενιάς εκφράζει φράση αυτή του βουλευτή Ροδόπης ΝΔ και πρώην υπουργού Παιδείας Ευριπίδη Στυλιανίδη. Παράλληλα ο βουλευτής εξηγεί ότι αυτό θα ήταν ευχής έργο, αφού αφορά την επόμενη γενιά της χώρας μας και έναν τομέα κρίσιμο και γι’ αυτό θα έπρεπε να εξαιρεθεί από τις καθημερινές αντιπαραθέσεις και να οικοδομηθεί κάτι υγιές και στέρεο για την επόμενη δεκαετία, προκειμένου να μην αλλάζει η πολιτική για την Παιδεία, κάθε φορά που αλλάζει ο υπουργός.

Το νομοσχέδιο προσκρούσει στην αρχή της αυτονομίας των ΑΕΙ

Όσον αφορά στην ουσία του συγκεκριμένου νομοσχεδίου που εισήχθη πρόσφατα στη Βουλή εν μέσω αντιπαραθέσεων, ο κ. Στυλιανίδης, παραδέχεται ότι έχει θετικά στοιχεία, «έχει όμως και ορισμένα αρνητικά στοιχεία τα οποία αναστατώνουν πάλι, άνευ λόγου και αιτίας την πανεπιστημιακή κοινότητα και ενδεχομένως να οδηγήσουν σε καταλήψεις ή άλλες κινητοποιήσεις, που θα διαταράξουν την εύρυθμη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος. Πιστεύω ότι όταν ξεκινάς να κάνεις μια μεγάλη αλλαγή, θα πρέπει, ακόμη και αν δεν έχεις την απόλυτη συμφωνία όλων των μερών, να είναι μια αλλαγή ρηξικέλευθη. Αυτό που γίνεται τώρα είναι ημιτελές και γίνεται με έναν τρόπο αντισυνταγματικό, όπως εύστοχα έχει επισημάνει και η ίδια η ακαδημαϊκή κοινότητα. Ο τρόπος με τον οποίο πάει να στηθεί η νέα διοίκηση του ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος είναι αντισυνταγματικός, γιατί προσκρούει στην αρχή της αυτονομίας, αυτοτέλειας και αυτοδιοικήσεως των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Ουσιαστικά έρχονται εξωτικοί να μπουν μέσα στο Δ.Σ., στο νεοσύστατο αυτό όργανο και να αποφασίζουν για την μοίρα ενός ιδρύματος με τρόπο που δείχνει ότι η πολιτεία δεν εμπιστεύεται την ποιότητα των πανεπιστημιακών της δασκάλων. Εγώ νομίζω ότι το ζήτημα είναι να βρούμε ένα τρόπο διοικητικά αποτελεσματικό, για να μπορέσουν τα πανεπιστήμια να λειτουργήσουν».

Η αγορά και η κοινωνία δεν εμπιστεύεται τα ελληνικά πανεπιστήμια

Τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια έχουν την τέταρτη θέση όσον αφορά τη χρηματοδότηση μεταξύ των ιδρυμάτων στην Ευρωζώνη, θα πει ο κ. Στυλιανίδης και προσθέτει, «ο συνολικός τζίρος όμως, τα συνολικά τους έσοδα και τα χρήματα που καταναλώνουν για να υπάρξουν, τα φέρνουν στην τελευταία θέση, γιατί από τον ιδιωτικό τομέα δεν έχουν την δυνατότητα να αντλήσουν κεφάλαια. Η αγορά και η κοινωνία δεν τα εμπιστεύεται, διότι δεν έχουν έναν σταθερό συνομιλητή που να ξέρει η κάθε επιχείρηση που χρηματοδοτεί ένα πανεπιστήμιο ότι θα εγγυηθεί την υλοποίηση συγκεκριμένου προγράμματος αξιοποίησης αυτών των κονδυλίων. Αυτό όμως μπορεί από ένα πρόσωπο, δεν μπορεί να γίνει από μια επιτροπή. Στα ξένα ιδρύματα υπάρχει ο μάνατζερ του πανεπιστημίου, υπάρχει δηλαδή ο πρύτανης ή πρόεδρος, ο οποίος διαχειρίζεται αποκλειστικά και μόνο τα διοικητικά και οικονομικά θέματα.
Το νομοσχέδιο της δικής μας κυβέρνησης προέβλεπε κάτι αντίστοιχο στον ρόλο του γενικού γραμματέα, ο οποίος αναλάμβανε διοικητικά καθήκοντα και αυτά θα έπρεπε να υπερτονιστούν. Θα έπρεπε να αφαιρεθούν διοικητικές και οικονομικές αρμοδιότητες από τον εκλεγμένο πρύτανη, ο οποίος θα λειτουργεί ως πρόεδρος του ιδρύματος. Άλλος όμως θα είναι αυτός ο οποίος θα αξιοποιεί την περιουσία, θα εισπράττει χορηγίες, θα εφαρμόζει ευρωπαϊκά προγράμματα, θα εκπαιδεύει στελεχιακό δυναμικό του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα, θα συνενώνει το πανεπιστήμιο λειτουργικά με την αγορά και την κοινωνία. Αυτός ο άνθρωπος θα πρέπει να προκύπτει με διεθνή διαγωνισμό. Το παρόν νομοσχέδιο ουσιαστικά δεν περιέχει καμία φοβερή καινοτομία, το μόνο που κάνει είναι ότι καταργεί τις θέσεις των λεκτόρων που σήκωναν το κύριο βάρος της διδακτικής εργασίας, βάζει καπέλο στους πανεπιστημιακούς ένα διοικητικό συμβούλιο στο οποίο θα μπορούν να μπαίνουν άτομα εξωτικά που ενδεχομένως να μην είναι εξοικειωμένα και με τον προσανατολισμό και με την νοοτροπία του πανεπιστημίου και τίποτα δεν εγγυάται τη σύνδεση με την αγορά».

Η μείωση εισακτέων θα βλάψει το ΔΠΘ

Ο κ. Στυλιανίδης προβλέπει ότι φέτος μετά από πολλά χρόνια για πρώτη φορά, ο αριθμός των εισακτέων στο ΔΠΘ θα μειωθεί. «Αυτή η μείωση είναι απαρχή μιας κατάστασης που θα βλάψει και το πανεπιστήμιο, που είναι το τρίτο δυναμικότερο πανεπιστήμιο στην Ελλάδα, αλλά και την τοπική κοινωνία και ανάπτυξη. Αυτό δεν είναι λαϊκισμός να το υποστηρίζουμε. Είναι μια πραγματικότητα που έχει να κάνει και με την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης αλλά και με την στήριξη της περιφερειακής ανάπτυξης. Θεωρώ ότι το νομοσχέδιο ξεκίνησε με πολύ καλές προθέσεις, έθεσε μια ατζέντα θεμάτων χρήσιμη, αλλά άγγιξε με ατολμία και φοβερές ελλείψεις και προχειρότητα μια σειρά από ζητήματα που θα έπρεπε να έχουν ειδωθεί με διαφορετική οπτική».

Διαβάζουμε μια πρόταση σας για αξιολόγηση πολιτικών, ανάλογα με το έργο που πρόσφεραν μέχρι τώρα. Τι ακριβώς είναι αυτό;
-Επιτέλους θα πρέπει εμείς που ασχολούμαστε με τα κοινά, να μην κρινόμαστε με κριτήρια παραπολιτικά, αλλά με αμιγώς πολιτικά κριτήρια και δη το κριτήριο της αποτελεσματικότητας. Δηλαδή ο καθένας όταν αναλαμβάνει ένα πόστο, παίρνει κάποιες δεσμεύσεις. Εγώ στο υπουργείο Παιδείας, Μεταφορών και Εξωτερικών, είχα βάλει κάποιους στόχους εντός συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης. Εφόσον λοιπόν τηρήθηκαν τα χρονοδιαγράμματα ζητώ αυστηρή κριτική για το ποιους στόχους πέτυχα να υλοποιήσω. Κάποια στιγμή θα πρέπει να κρινόμαστε στην χώρα μας με κριτήριο την αποτελεσματικότητα, που επιδεικνύει ο καθένας. Εδώ τον κρίνουμε τον καθένα για την γραβάτα που φοράει, για τον τόπο που πήγε διακοπές, τον τρόπο με τον οποίο εμφανίστηκε σε ένα κανάλι, αλλά δεν τον κρίνουμε κατά πόσο ήταν αποτελεσματικός και παραγωγικός στις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι της κοινωνίας.

Και ποιος θα κάνει αυτή την αξιολόγηση;
-Η αξιολόγηση είναι προφανής. Όταν ήμουν στο υπουργείο Παιδείας το 2008-2009, με πολλές δυσκολίες, στην απαρχή της κρίσης που ζούμε τώρα, χρησιμοποιήσαμε 9500 πιστώσεις για να διαχειριστούμε τα ζητήματα ανθρώπινου δυναμικού της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Θυμίζω ότι στις 11 Σεπτεμβρίου 2008, για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά, δεν υπήρχε σχολείο με κενό δασκάλου ή καθηγητή. Τα βιβλία ήταν εκεί και περίμεναν τους μαθητές. Τα εισαγωγικά σεμινάρια στους νεοπροσληφθέντες καθηγητές και διδασκάλους είχαν γίνει 20 μέρες πριν.

Όμως είναι διαφορετική η κατάσταση τότε, διαφορετική τώρα.
-Διαφορετική η κατάσταση ήταν από το 1975 μέχρι το 2008. Ξαφνικά δεν διαφοροποιήθηκε πάλι, αυτά τα πετύχαμε και θα έπρεπε να προστατευτούν. Φέτος έχουμε μόνο 600 προσλήψεις, αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε χιλιάδες κενά, πολλά βιβλία θα φτάσουν ακόμα και τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο 2012 στα σχολεία.  Τι γράμματα θα μάθουν αυτά τα παιδιά; Πως θα δουλέψουν αυτοί οι δάσκαλοι όταν θα πρέπει ένας δάσκαλος να είναι σε δύο και τρία τμήματα μαζί.

Αυτά που ετοιμάζετε ως γραμματέας προγράμματος, είναι αυτά που θα ειπωθούν στην ΔΕΘ;
-Όχι όλα, αλλά μερικά από αυτά ναι. Εμείς σε συνεργασία με 350 τεχνοκράτες από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, έχουμε ολοκληρώσει θεματικά προγράμματα για τις αρμοδιότητες 17 υπουργείων. Τα θεματικά αυτά προγράμματα βρίσκονται σε μία διαδικασία εσωτερικής διαβούλευσης, δηλαδή γίνονται συναντήσεις με τους τεχνοκράτες και τους αρμόδιους τομεάρχες και καταλήγουμε στα βασικά κείμενα. Αμέσως μετά υποβάλλω το σχετικό κείμενο προς έγκριση στον πρόεδρο του κόμματος Αντώνη Σαμαρά.  Μέχρι στιγμής έχουμε υποβάλλει το πρόγραμμα για την «Νέα Πολιτεία», δηλαδή για την νέα διοίκηση – διακυβέρνηση και αυτοδιοίκηση, το οποίο βέβαια χρίζει συμπληρώσεως για τα αυτοδιοικητικά κομμάτια.

Ο Σεπτέμβρης πως προβλέπεται;
-Ο Σεπτέμβρης είναι ένας δύσκολος μήνας και όλος ο χειμώνας θα είναι δύσκολος, πρώτα από όλα γιατί αποκαθηλώνονται οι θεωρητικές προσεγγίσεις που αποτύπωσε η κυβέρνηση όλο το προηγούμενο διάστημα. Η οικονομική κρίση πια αγγίζει την πραγματική οικονομία, τα μεγέθη της ανεργίας έχουν εκτιναχθεί πάνω από το 16,6% και φαίνεται ότι η περιφέρεια αρχίζει και αυτή να πλήττεται, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Επίκεινται εκρήξεις σε διάφορους εργασιακούς χώρους, όπως των μεταφορών με τα ταξί, στην παιδεία με τις αλλαγές που γίνονται και σε άλλους χώρους και παρότι η κυβέρνηση δεν θέλει και δεν εύχεται τις εκλογές, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.

Ούτε εσείς τις θέλετε όμως, αυτή την εντύπωση έχει ο απλός πολίτης.
-Εμείς έχουμε την απόλυτη ετοιμότητα να ανταποκριθούμε, καλύτερα από τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεται αυτή η κυβέρνηση. Ζητούμε εκλογές γιατί θεωρούμε ότι αυτή την στιγμή μπορούμε να προσφέρουμε ποιοτικότερες υπηρεσίες στον ελληνικό λαό από αυτές που προσφέρει η σημερινή κυβέρνηση. Πιστεύω ότι η απόφαση των εκλογών επειδή ανήκει στην κυβέρνηση, θα εξαρτηθεί από το πόσο η κυβέρνηση θα αντέξει την κοινωνική πίεση.